Page 99 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 99
619
ดับอยู่แล้ว แต่ถ้าเราสามารถดับให้เร็วกว่านั้นได้ ก็น่าจะดี ทุกข์เพราะอะไร เพราะคนอื่นทาให้ หรือเราเป็น คนทา ทุกข์เพราะอวิชชา ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขาหรอก! เพราะความไม่รู้ ก็เลยทาให้ทุกข์ มีอัตตาขึ้นมา ก็เลย ทาให้ทุกข์
เพราะฉะนั้นละอะไร ละอัตตาเสีย ดับความรู้สึกว่าเป็นเรา ดับความรู้สึกว่าเป็นเรา แล้วก็ทาจิตให้ ว่าง ละความเป็นเราเมื่อไหร่ แล้วก็ไปรู้ว่า ที่ก้อนหนัก ๆ นี่นะ ดับอย่างไร มีสติเข้าไปกาหนดรู้ รู้ ๆ เขา ก็จะดับได้เร็วขึ้น ไม่จาเป็นเก็บไว้นาน เพราะยิ่งทุกข์นาน ปรุงแต่งไม่ดีก็มากขึ้น กลายเป็นเชื้อ กลายเป็น อกุศลเกิดขึ้นมา เพราะฉะนั้นมีความทุกข์ก็ต้องดับ อันนี้คือดูจิตในจิตใจ พูดถึงการดูจิตในจิต เพราะ ฉะนั้น เวลามีผัสสะ เราจะรู้ว่าในจิตเราเปลี่ยนไปแล้วนะ จิตสงบขึ้น พอมีผัสสะทางตาขึ้นมา มันขุ่นนิด เดียวก็หายแล้ว ยังไม่ทันไปดู หายก่อนแล้ว ยังไม่ทันดูเลย รู้สึกนิดหน่อยก็หายแล้ว อันนี้ก็คือ เขาเรียก ว่าอายุอารมณ์เขาสั้นลง
อายุอารมณ์ของความทุกข์สั้นลง เวทนาสั้นลง ดับเร็วขึ้น พอดับเร็วขึ้น ความอิสระก็ปรากฏ ก็เกิด เร็วขึ้น แสดงว่าเราไม่ตกอยู่ในอานาจของอารมณ์ เราไม่ตกอยู่ภายใต้อานาจของอารมณ์ที่ไม่ดี ความรู้สึก ที่ไม่ดี นี่คือปัญญาที่เกิดขึ้น เพราะฉะนั้น การดูจิต การขัดเกลาจิตตรงนี้ พอดูอย่างนี้ ทาให้จิตเราพัฒนา ไปทางไหน ความเป็นกุศลมากขึ้น อีกอย่างหนึ่ง การพัฒนาจิต เราพัฒนาจิตจากสภาพจิต พัฒนาความคิด พัฒนาวิธีคิด ปรับทิฏฐิให้ดีขึ้น ให้มองในลักษณะของความเป็นธรรมะ เป็นสัจธรรม เป็นความจริงมากขึ้น เรายอมรับความจริงมากขึ้น แล้วก็ปรับทาจิตให้เป็นกุศล มีกาลังของความดีมากขึ้น มีเมตตามากขึ้น เรามี ความสุขมากขึ้น พอมีความสุขมากขึ้น มีเมตตามากขึ้น ใครสบาย...เราก็สบายนะ
ถ้าทุกคนนั่งอยู่ในนี้ มีเมตตาเหมือนกันหมดเลย มีเมตตาเท่ากันหมด มีแต่ความสุข มีแต่ความ เมตตาตอ่ กนั เรากจ็ ะสบายมาก ๆ แลว้ จติ อยา่ งทบี่ อกเมอื่ วาน จา ไดไ้ หม พดู ถงึ อะไร เมอื่ วานกบ็ อกใหฟ้ งั วา่ เดือนก่อนจาได้ไหม อาจารย์สอนอะไร อันนี้เมื่อวานเองนี่นะ จิตที่รู้สึกว่า...จิตที่ว่าง ทุกคนขยายจิตให้ กว้างหมดเลย แต่จิตไม่เบียดเบียนกัน ไม่รู้สึกอึดอัด นั่งอยู่แถวนี้ ขยายให้กว้างเท่าห้องได้ทุกคน แต่ไม่รู้ สึกอึดอัด แต่ถ้าขยายความรู้สึกว่าเป็นเรา ถ้าความเป็นเรามีอัตตาเกิดขึ้นจะอึดอัดทันที ถึงแม้อยู่ที่กว้าง แค่ไหนก็จะอึดอัด สังเกตไหมว่า นี่คือความพิเศษ ความมหัศจรรย์ของจิตเรา
เพราะฉะนนั้ ถา้ จะอยกู่ บั จติ ทแี่ คบหรอื กวา้ งดกี วา่ กนั อยทู่ แี่ คบหรอื ทกี่ วา้ งดกี วา่ กนั จติ ทกี่ วา้ งนนี่ ะ เราจะเคยได้ยินว่า พระพุทธเจ้าทรงสอนพระราหุลว่า ให้ทาจิตเป็นเหมือนอากาศ เป็นเหมือนแผ่นดิน เป็น เหมอื นมหาสมทุ ร เปน็ เหมอื นไฟ ลองทา จติ ของเราใหก้ วา้ งเทา่ กบั อากาศดสู ิ ใหก้ วา้ งไมม่ ขี อบเขต แลว้ รสู้ กึ เป็นอย่างไร เพื่ออะไร คาถามคือว่า...เพื่ออะไร ดีอย่างไร ได้ประโยชน์อะไร นี่แหละ ลองดูนะ ประโยชน์ คุณค่าของจิตที่ว่างที่กว้างนี่นะ ลองดูว่ามีคุณค่ากับเรามากแค่ไหน ที่บอกว่า ปัญญาการเข้าใจถึงสาระ ประโยชน์ ที่เกิดขึ้นกับเรา มีปัญญา...เข้าใจ จะได้ประโยชน์กับตัวเองมากแค่ไหน หรือเราจะใช้จิตแบบนี้ ไปรับรู้อารมณ์ ใช้ในชีวิตของเรา แล้วเป็นอย่างไร ใจกว้าง คิดกว้าง ๆ ใจกว้าง คิดกว้าง ๆ สร้างปัญญา ทาให้เรามีสติ มีปัญญา มีความสงบ