Page 42 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม
P. 42
902
พิจํารณําเห็นแบบนี้แล้ว จึงถํามว่ํา “รูปที่นั่งอยู่เป็นอัตตําหรืออนัตตํา ?” ถ้ําถํามว่ํารูปที่นั่งอยู่เป็นอัตตําหรือ อนตั ตําตงั้ แตต่ น้ บํางครงั้ โยคอี ําจจะไมเ่ ขํา้ ใจ จงึ ใหพ้ จิ ํารณําวํา่ รปู ทนี่ งั่ อยบู่ อกวํา่ เปน็ เรําไหม มคี วํามรสู้ กึ วํา่ เป็นเรําเป็นเขําเป็นใครหรือเปล่ํา หรือเป็นเพียงแค่รูปรูปหนึ่ง เป็นสิ่งสิ่งหนึ่งที่ตั้งอยู่
แล้วใครเป็นผู้ดูรูปที่นั่งอยู่ ? จิตที่ทําหน้ําที่รู้รู้ถึงรูปที่นั่งอยู่ แล้วถํามว่ํา จิตที่ทําหน้ําที่รู้ถึงรูปที่นั่ง อยู่นั้นบอกวํา่ เป็นเรําเป็นเขําเป็นใครหรือเปล่ํา หรือเป็นแค่ควํามรู้สึกที่ทําหน้ําที่รู้ เป็นแค่ตัววิญญําณรู้ ? กํารพิจํารณําแบบนี้ คําถํามว่ํา “รูปที่นั่งอยู่เป็นอัตตําหรืออนัตตํา” ก็จะมีควํามชัดเจนมํากขึ้น เพรําะอะไร ? เพรําะปัญญําพิจํารณําเห็นชัดถึงธรรมชําติของรูปนําม ที่เคยเข้ําใจผิดหลงผิดมําตลอดว่ํารูปนํามอันนี้เป็น ตัวเรําของเรํานั้นมลํายสลํายไป ด้วยกํารใช้สติเข้ําไปพิจํารณํากําหนดรู้ถึงควํามเป็นจริงที่เกิดขึ้นตํามที่ พระพุทธองค์ทรงชี้ทํางให้เรําได้พิจํารณํา
เมอื่ เหน็ รปู กบั นํามเปน็ คนละสว่ นกนั ไมม่ อี ะไรเปน็ ของเรํา รปู ไมไ่ ดบ้ อกวํา่ เปน็ ของเรํา จติ ทที่ ํา หนํา้ ที่ รู้ไม่ได้บอกว่ําเป็นของเรํา สิ่งหนึ่งที่พึงพิจํารณําก็คือว่ํา กํารที่ได้กําหนดรู้ได้เห็นควํามจริงตรงนี้ในเบื้องต้น เห็นถึงควํามเป็นคนละส่วนในลักษณะอย่ํางนี้แล้ว พิจํารณําดูว่ําสภําพจิตใจ/ผลที่ตํามมําเป็นอย่ํางไร ต่ําง จํากกํารที่เห็นว่ํารูปนํามนี้เป็นตัวเรําเป็นของเรําอย่ํางไร กํารเห็นว่ํารูปนํามอันนี้ไม่ได้บอกว่ําเป็นตัวเรําของ เรํา/เป็นของใคร เป็นคนละส่วนกัน นั่นหมํายถึงว่ําเรําพิจํารณําถึงขันธ์ห้ําที่แยกจํากกันเป็นสองขันธ์แล้ว คอื รปู ขนั ธก์ บั วญิ ญําณขนั ธ์ กํารเหน็ ถงึ ควํามเปน็ คนละสว่ นอยํา่ งนี้ คอื กํารเรมิ่ เหน็ สจั ธรรมตํามคํา สอนของ องค์สมเด็จพระสัมมําสัมพุทธเจ้ํา
พิจํารณําต่อไปอีก แล้วเวทนําขันธ์เป็นอย่ํางไร ? คําว่ําเวทนาขันธ์ คือควํามรู้สึกที่เป็นควํามทุกข์ ควํามสุข หรือเฉย ๆ เวทนาทางจิต เป็นควํามสุข ควํามอึดอัด ควํามเร่ําร้อน ควํามขัดเคือง ควํามขุ่นมัว เวทนาทางกาย คือ เจ็บ ปวด เมื่อย ชํา และคัน ทีนี้ พิจํารณําอย่ํางไรถึงจะเห็นควํามเป็นคนละส่วน หรือ เป็นกํารแยกขันธ์ออกไป ? กํารพิจํารณําอย่ํางหนึ่งก็คือ เริ่มพิจํารณําดูว่ํา “เวทนาทางกายที่เกิดขึ้น” กับ “กาย” เป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน ? ควํามปวดที่เป็นกลุ่มก้อนที่เป็นแท่ง หรือควํามปวดที่เป็น จุดเป็นดวงที่เกิดขึ้นมํา กับกํายที่นั่งอยู่ เป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน ? และพิจํารณําประมําณไหน ถึงจะเห็นถึงควํามเป็นคนละส่วนได้ชัดเจน ?
เรําจะเหน็ ชดั ตอ่ เมอื่ มสี ตกิ ํา หนดรอู้ ยํา่ งตอ่ เนอื่ ง และเหน็ วํา่ รปู นหี้ ํายไป เหลอื แตเ่ วทนําอยํา่ งเดยี วที่ ตงั้ อยใู่ นทวี่ ํา่ ง ๆ ถํา้ เหน็ ในลกั ษณะอยํา่ งนกี้ จ็ ะบอกไดว้ ํา่ เวทนํากบั กํายเปน็ คนละสว่ นกนั ถงึ แมจ้ ะอําศยั กนั ก็ตําม อันนี้อย่ํางหนึ่ง อีกอย่ํางหนึ่งก็คือ กํารกําหนดรู้เวทนํานั้นจนเวทนํานั้นดับไป หมดไป ว่ํางไป โล่งไป หํายไป เกลี้ยงไป เหลือแต่รูปที่ตั้งอยู่ เพรําะฉะนั้น เรําจะเห็นว่ําเวทนํากับรูปอําศัยกัน แต่ไม่ใช่เป็น อันเดียวกัน เพรําะไม่ได้เกิดขึ้นอยู่ด้วยกันตลอดเวลํา แต่เกิดขึ้นเป็นขณะ นี่แหละเป็นสภําวธรรมที่ปรํากฏ ขึ้นมําประกําศตนเองว่ําทําไมพระพุทธองค์จึงทรงตรัสว่ํา เวทนําก็ส่วนหนึ่ง รูปก็ส่วนหนึ่ง
ทีนี้ เวทนําทํางกํายที่เกิดขึ้น ควํามปวด ควํามเมื่อย ควํามชํา หรืออํากํารคันต่ําง ๆ กับตัววิญญําณ รู้/ตัวจิตที่ทําหน้ําที่รู้ เป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน ? มําพิจํารณําตํามลําดับในลักษณะที่ว่ํา กํายที่นั่ง
