Page 43 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม

903
อยู่กับจิตที่ทําหน้ําที่รู้เป็นคนละส่วนกัน ในขณะที่เวทนําอําศัยตํามร่ํางกํายเกิดขึ้น พิจํารณําเวทนํากับกําย เป็นคนละส่วนกัน เห็นชัดถึงควํามเป็นคนละส่วน แล้วเวทนํากับจิตที่ทําหน้ําที่รู้ เขําเป็นส่วนเดียวกันหรือ คนละส่วนกัน ? อันนี้อย่ํางหนึ่ง เป็นกํารพิจํารณําถึงสัจธรรมควํามจริงที่เกิดขึ้นว่ํา จิตที่ทําหน้ําที่รู้เป็นตัว วิญญําณขันธ์ เวทนําที่เกิดขึ้นก็เป็นเวทนําขันธ์ เวทนําที่กําลังปรํากฏเกิดขึ้นประกําศตัวเองว่ําเขําเป็นขันธ์ ขันธ์หนึ่ง ไม่ได้เป็นส่วนเดียวกันเลย
เป็นคนละส่วนกันอย่ํางไร ? เวลําเวทนําเกิดขึ้น จิตก็ทําหน้ําที่รู้ พอเวทนําดับไป จิตก็ยังทําหน้ําที่ รู้ถึงกํารดับไปของเวทนําอยู่ เพรําะฉะนั้น เวทนํากับจิตที่ทําหน้ําที่รู้ก็เป็นคนละส่วนกัน ถ้ําพิจํารณําแบบนี้ เรําจะเหน็ วํา่ เวทนํากเ็ ปน็ ขนั ธข์ นั ธห์ นงึ่ ไมไ่ ดเ้ ปน็ เรํา เวทนําเกดิ ขนึ้ -ตงั้ อย-ู่ ดบั ไป ตรงนแี้ หละทถี่ ํามวํา่ เวทนํา เที่ยงหรือไม่เที่ยง ? เวทนําเป็นทุกข์หรือเป็นสุข ? เวทนําเป็นอัตตําหรืออนัตตํา ? บังคับให้เป็นอยู่อย่ํางนั้น ตลอดได้ไหม ? บังคับไม่ให้เกิดขึ้นตลอดไปได้หรือเปล่ํา ? ยิ่งกําหนดรู้ยิ่งพิจํารณําต่อเนื่อง ยิ่งเห็นชัดว่ํา เวทนําขนั ธย์ อ่ มทํา หนํา้ ทขี่ องตนดว้ ยเหตปุ จั จยั ไมส่ ํามํารถบงั คบั ใหเ้ ปน็ อยํา่ งทตี่ อ้ งกํารได้ นคี่ อื กํารพจิ ํารณํา สภําวธรรม
อย่ํางเช่น ในขณะนี้ที่เรําพิจํารณําคําสอนขององค์สมเด็จพระสัมมําสัมพุทธเจ้ําเพื่อกํารปฏิบัติ พจิ ํารณําใหเ้ หน็ จรงิ วํา่ ธรรมะทพี่ ระองคท์ รงแสดงนนั้ เปน็ จรงิ อยํา่ งนนั้ อยเู่ สมอ ใคร ๆ กส็ ํามํารถพสิ จู นธ์ รรมะ อันนั้นได้ เพรําะนั่นคือสัจธรรม เป็นจริงอยู่ตลอดเวลําและไม่จํากัดกําล พิสูจน์เมื่อไหร่ก็ได้ เมื่อกําหนดรู้ก็ จะเป็นอย่ํางนั้นเสมอ นั่นคือเป็นควํามจริง เพรําะฉะนั้น เมื่อเห็นแบบนี้แล้วควรจะวํางจิตอย่ํางไรกับเวทนํา ที่เกิดขึ้น ในเมื่อเวทนําที่ปรํากฏเกิดขึ้นมําก็เป็นไปตํามเหตุตํามปัจจัยของตน ไม่ได้เป็นไปตํามควํามอยําก หรือควํามต้องกํารของใคร พระพุทธเจ้ําจึงถํามภิกษุว่ํา ควรหรือที่จะเข้ําไปยึดว่ําเป็นตัวเรําของเรํา เวทนํา ก็สักแต่เวทนํา เกิดขึ้น-ตั้งอยู่-ดับไป เป็นไปตํามเหตุตํามปัจจัยของตน
ทนีี้เรําจะรสู้กึวํา่เวทนําทํางกํายเปน็เวทนําทเี่ปน็ของหยําบเพรําะเขําอําศยัรํา่งกํายเกดิขนึ้แตเ่วทนํา ทํางจิตเป็นเวทนําที่ละเอียด เพรําะอะไร ? เมื่อเวทนําทํางจิตเกิดขึ้นมําก็เกิดขึ้นอยู่ที่จิต แล้วจะแยกจิต กับเวทนําได้อย่ํางไร ? อําศัยกํารกําหนดรู้สภําวธรรมอย่ํางต่อเนื่องกํารบําเพ็ญเพียรปฏิบัติธรรมของเรํา ทําให้สติ-สมําธิ-ปัญญําแก่กล้ําขึ้น ก็จะสํามํารถเห็นได้ โดยธรรมชําติสภําวะเหล่ํานี้ก็เกิดขึ้นในชีวิตของเรํา อยู่แล้ว ไม่ว่ําจะปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติก็ตําม เมื่อมีผัสสะอย่ํางใดอย่ํางหนึ่งที่ไม่พึงปรํารถนําเกิดขึ้นมํา ทําให้เกิดควํามไม่สบํายใจควํามขัดเคืองใจ ตรงนี้เป็นทุกขเวทนําทํางจิตที่เกิดขึ้นมํา
ทนีสี้งัเกตดีๆเมอื่กที้เี่รําพจิํารณําดวู่ําจติกบัรปูทนี่งั่อยเู่ปน็คนละสว่นกนัและในขณะเดยีวกนัจติ ที่ทําหน้ําที่รู้ว่ําปวดกับควํามปวดก็เป็นคนละส่วนกัน ทีนี้ เวลําไม่สบํายใจ มีควํามอึดอัดขัดเคืองเกิดขึ้น มี ควํามทุกข์เกิดขึ้น ตรงนี้ได้ชื่อว่ําเป็นควํามทุกข์ที่ละเอียด เพรําะฉะนั้น ทําอย่ํางไรถึงจะเห็นสัจธรรมตํามที่ พระพุทธองค์ทรงแสดง ? ก็ด้วยกํารที่เรํามีสติกําหนดรู้ใส่ใจเข้ําไปพิจํารณํา... พิจํารณําอะไร ? อย่ํางที่เรํา สังเกตเมื่อกี้ พิจํารณําดูว่ํา ควํามทุกข์ที่เกิดขึ้นกับจิตที่ทําหน้ําที่รู้ เป็นส่วนเดียวกันหรือเปล่ํา ? ควํามไม่ สบํายใจกับจิตที่ทําหน้ําที่รู้ถึงควํามไม่สบํายใจ เป็นส่วนเดียวกันหรือเปล่ํา ?