Page 47 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม
P. 47
907
บํางคนสัญญําเก่ํา ๆ ปรํากฏเกิดขึ้นมํา ถึงแม้เป็นสัญญําฝ่ํายอกุศล แต่ขณะนั้นสัญญําปรํากฏเกิด ขนึ้ มําในทวี่ ํา่ ง เหน็ ชดั ถงึ ควํามเปน็ คนละสว่ นระหวํา่ งสญั ญํากบั จติ ทที่ ํา หนํา้ ทรี่ ู้ สญั ญํานนั้ กส็ กั แตว่ ํา่ สญั ญํา ไม่สํามํารถปรุงแต่งจิตให้เกิดควํามขุ่นมัวเศร้ําหมองได้ เพรําะปัญญําเกิดขึ้นมําเห็นชัดว่ําตัวสัญญําเองก็ ทําหน้ําที่ปรํากฏเกิดขึ้นมําแล้วดับไป มีแล้วหมดไป มีแล้วหํายไป เป็นเรื่องปกติธรรมดํา ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่ ของเรํา ตัวสังขารขันธ์ก็อีกส่วนหนึ่ง สังขํารกํารปรุงแต่งก็ไม่ได้หมํายควํามว่ําจะปรุงแต่งตลอดเวลํา แต่ทํา หน้ําที่ของตนอย่ํางซื่อสัตย์ตํามเหตุปัจจัย
สัญญํากับสังขํารส่วนใหญ่ก็อําศัยกัน บํางครั้งจึงแยกไม่ออกว่ําตัวสัญญําขันธ์กับตัวสังขํารขันธ์มี ควํามแตกต่ํางกันอย่ํางไร เพรําะฉะนั้น กํารที่จะพิจํารณําเห็นได้แยบคํายจึงต้องอําศัยกํารเจริญสติ-สมําธิ- ป ญั ญ ํา พ จิ ํา ร ณ ํา อ ย เ่ ู น อื ง ๆ อ ย ํา่ ง ต อ่ เ น อื ่ ง ท ํา ใ ห ส้ ต -ิ ส ม ํา ธ -ิ ป ญั ญ ํา แ ก ก่ ล ํา้ ข นึ ้ แ ล ว้ เ ห น็ ช ดั ถ งึ ค ว ํา ม เ ป น็ ไ ป ต ํา ม ธรรมชําติของรูปนํามขันธ์ห้ํา เรําจะเห็นครบทั้งห้ําขันธ์ว่ํา รูปขันธ์กับวิญญําณขันธ์แยกส่วนกัน รูปขันธ์กับ เวทนําขันธ์เป็นคนละส่วนกัน สัญญําขันธ์กับสังขํารขันธ์ก็เป็นคนละส่วนกัน...
เพรําะฉะนนั้ ลองพจิ ํารณําดวู ํา่ ทํา ไมพระพทุ ธองคจ์ งึ ทรงตรสั วํา่ “รปู ไมเ่ ทยี่ ง เวทนําไมเ่ ทยี่ ง สญั ญํา ไ ม เ่ ท ยี ่ ง ส งั ข ํา ร ไ ม เ่ ท ยี ่ ง ว ญิ ญ ํา ณ ไ ม เ่ ท ยี ่ ง ” แ ม แ้ ต ต่ วั ว ญิ ญ ํา ณ ข นั ธ ท์ ที ่ ํา ห น ํา้ ท รี ่ เ้ ู อ ง อ นั น เี ้ ป น็ ส งิ ่ ท ลี ่ ะ เ อ ยี ด แ ล ะ ลกึ ซงึ้ อยํา่ งยงิ่ ตวั วญิ ญําณขนั ธห์ รอื ตวั วญิ ญําณรทู้ ที่ ํา หนํา้ ทรี่ อู้ ํารมณท์ ปี่ รํากฏทํางตํา หู จมกู ลนิ้ กําย ใจ ถํา้ ไมพ่ จิ ํารณําโดยแยบคําย จะเหน็ วํา่ วญิ ญําณรนู้ ไี้ มม่ อี ะไรเปลยี่ นแปลง ไมม่ กี ํารเกดิ -ดบั ทํา หนํา้ ทรี่ อู้ ยตู่ ลอด เวลํา...แต่ถ้ํารู้อยู่ตลอดเวลําคือเป็นของเที่ยง ก็ขัดกับคําสอนที่พระองค์ทรงตรัสว่ํา จิตเกิดขึ้นมําทําหน้ําที่ รู้ครั้งละอํารมณ์ เกิดขึ้น-ทําหน้ําที่รู้-ดับไป... ถ้ําเรําไม่พิจํารณําโดยแยบคํายก็จะไม่เห็นถึงธรรมชําติข้อนี้
ทีนี้ สภําวธรรมเหล่ํานี้จะปรํากฏเกิดขึ้นมําชัดได้ ก็อําศัยกํารบําเพ็ญเพียรปฏิบัติธรรม ทําสติ- ส ม ํา ธ -ิ ป ญั ญ ํา ใ ห แ้ ก ก่ ล ํา้ ย งิ ่ ข นึ ้ จ น เ ห น็ ด ว้ ย ต วั เ อ ง น นั ่ แ ห ล ะ ค ว ํา ม ล งั เ ล ส ง ส ยั ใ น ธ ร ร ม ค ํา ส อ น ข อ ง พ ร ะ พ ทุ ธ อ ง ค ์ จะหมดไปจะหํายไป เหลือแต่ควํามเข้ําใจ เหลือแต่ปัญญํา มีควํามศรัทธํา มีควํามเชื่อมั่นในธรรมะคําสอน ของพระพทุ ธองค์ และเมอื่ ไดเ้ หน็ ธรรมะทพี่ ระองคท์ รงแสดงหรอื เหน็ ควํามจรงิ ขอ้ นแี้ ลว้ สงิ่ ทตี่ อ้ งพจิ ํารณํา ต่อก็คือว่ํา กํารได้เห็นแบบนี้แล้ว จิตคลํายจํากอุปําทํานมํากน้อยแค่ไหนอย่ํางไร และเมื่อจิตคลํายอุปําทําน แล้ว สิ่งที่ยังต้องทําต่อมีอีกหรือไม่
ทนีี้กํารเหน็ถงึควํามเปน็คนละสว่นแบบนี้หรอืธรรมะทเี่รําเคยเหน็เปน็อํารมณภ์ํายในเสยีเปน็สว่น ใหญ่ แลว้ อํารมณภ์ ํายนอก/รปู นํามภํายนอกกบั จติ ทที่ ํา หนํา้ ทรี่ ู้ เรําจะพจิ ํารณําอยํา่ งไร ? ตอ้ งพจิ ํารณําวํา่ รปู ทเี่ กดิ ขนึ้ กบั จติ ทที่ ํา หนํา้ ทรี่ ู้ เสยี งทปี่ รํากฏเกดิ ขนึ้ กบั จติ ทที่ ํา หนํา้ ทรี่ ู้ ควํามรอ้ น/ควํามเยน็ ทเี่ กดิ ขนึ้ กบั จติ ทที่ ํา หน้ําที่รู้นั้น เป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน ? กํารที่เรําพิจํารณําแบบนี้ ภําพที่เห็น ไม่ว่ําภําพนั้นจะเป็น ภําพที่งดงํามหรือไม่ดีอย่ํางไรก็ตําม ลองดูว่ํา เมื่อจิตที่ทําหน้ําที่รู้เป็นคนละส่วนกับอํารมณ์เหล่ํานั้น ทําให้ จิตใจเป็นอย่ํางไร ? ทําให้อกุศลเกิดไหม ? ทําให้โลภะ โทสะ โมหะเกิดหรือเปล่ํา ?
เรําพิจํารณําอํารมณ์ที่เข้ํามํากระทบทํางตํา หู จมูก ลิ้น กําย ใจแบบเดียวกับอํารมณ์ภํายใน นั่นคือ ควํามเสมอภําค ควํามเทํา่ เทยี มกนั กํารพจิ ํารณําธรรมแบบนเี้ รํากํา หนดหรอื พจิ ํารณําไดต้ ลอดเวลํา เพรําะฉะนนั้
