Page 48 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม
P. 48
908
ธรรมะจึงเป็นเรื่องอกําลิโก เป็นสภําวธรรมที่เกิดขึ้นได้ไม่จํากัดกําล บํางคนเดิน ๆ อยู่สภําวธรรมก็ปรํากฏ เดิน ๆ ไป...ตัวหําย เดิน ๆ ไป...ขําหําย เดิน ๆ ไป...จิตผ่องใสขึ้นสว่ํางขึ้น เห็นแต่รูปเดินไป ไม่มีตัว ไม่ ได้บอกว่ําเป็นตัวเรําของเรํา นั่นคือสภําวธรรมปรํากฏขึ้นมําประกําศตนเองได้ทุกขณะ บํางครั้งขณะที่เดิน ไปทํากิจกรรมต่ําง ๆ ตัวหํายไป เหลือแต่อํากํารเกิดดับ ในขณะที่ก้ําวเท้ําเคลื่อนไปหรือสัมผัสพื้นในแต่ละ ขณะ มีอํากํารสว่ํางวําบ ดับวับหําย วับหํายไป... นั่นคือสภําวธรรมปรํากฏขึ้นมํา
เพรําะฉะนั้น เรําจะเห็นว่ําธรรมะเกิดขึ้นได้ตลอดเวลํา แล้วกํารปฏิบัติธรรมของเรําจะมองข้ํามเวลํา ตํา่ ง ๆ ไดอ้ ยํา่ งไร ? บํางครงั้ นงั่ สบําย ๆ นงั่ แบบผอ่ นคลําย เหมอื นไมม่ เี จตนําทจี่ ะรู้ ไมม่ เี จตนําทจี่ ะปฏบิ ตั ธิ รรม แต่เมื่อผ่อนคลําย สมําธิเกิดขึ้นมํา สติมีกําลังมํากขึ้น อํากํารเกิดดับที่กํายหรือที่รูปปรํากฏขึ้นมํา มีอํากําร เตน้ ของหวั ใจ มอี ํากํารสนั่ มอี ํากํารไหว ๆ เกดิ ขนึ้ มํา นนั่ คอื สภําวธรรมเกดิ ขนึ้ ถงึ แมไ้ มม่ เี จตนําทจี่ ะมงุ่ ทจี่ ะ ป ฏ บิ ตั ิ แ ต เ่ ม อื ่ ส ต -ิ ส ม ํา ธ -ิ ป ญั ญ ํา แ ก ก่ ล ํา้ ม ํา ก ข นึ ้ ส ภ ํา ว ธ ร ร ม เ ห ล ํา่ น ปี ้ ร ํา ก ฏ เ ก ดิ ข นึ ้ เ อ ง โ ด ย ป ร ยิ ํา ย เ ช น่ เ ด ยี ว ก นั
นี่แหละคือธรรมะที่เรําปฏิบัติ ถึงบอกว่ํารูปนํามขันธ์ห้ํานั้นทําหน้ําที่ของตนและเกิดดับอยู่ ตลอดเวลํา ก็เพรําะเหตุนี้แหละพระพุทธองค์จึงตรัสว่ํา รูปไม่เที่ยง เวทนาไม่เที่ยง สัญญาไม่เที่ยง สังขาร ไม่เที่ยง วิญญาณไม่เที่ยง เมื่อไม่เที่ยง เกิดขึ้นแล้วดับไป มีแล้วหมดไปหํายไป ควรหรือที่จะยึดว่ําเป็น ตัวเรําของเรํา ? เขําเป็นอัตตําหรืออนัตตํา ? เมื่อไม่สํามํารถบังคับบัญชําได้ ควรหรือที่จะยึดว่ําเป็นตัวเรํา ของเรํา ? อันนี้เบื้องต้นในกํารพิจํารณําสภําวธรรมที่เกิดขึ้น เมื่อรู้ว่ําไม่มีตัวเรํา ไม่ได้บอกว่ําเป็นตัวเรําของ เรํา และไม่ควรเข้ําไปยึด แล้วกํารที่จะพัฒนําสติ-สมําธิ-ปัญญําให้แก่กล้ํายิ่งขึ้นเพื่อพิจํารณําสภําวธรรมที่ ละเอียดแยบคํายยิ่งขึ้นไป ทําอย่ํางไร ?
หน้าที่ของเราคือพร้อมที่จะกาหนดรู้ถึงการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ของอารมณ์ที่กาลังปรากฏ ณ ปัจจุบันขณะอยู่เนือง ๆ กํารที่กําหนดรู้อํารมณ์ปัจจุบันขณะอยู่เนือง ๆ ทําให้สติ-สมําธิ-ปัญญําแก่กล้ํา มํากขึ้นมีควํามแยบคํายในสภําวะที่ละเอียด กํารที่จะหลงในสภําวะที่ละเอียดก็จะคลํายไป และที่สําคัญก็ คือว่ํากํารกําหนดรู้แบบนี้ยิ่งละเอียดยิ่งชัดขึ้น จิตยิ่งผ่องใส ยิ่งสะอําด ยิ่งอิสระ ยิ่งตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวกับ อํารมณ์ที่เข้ํามํากระทบทํางตําหูจมูกลิ้นกํายใจอีกต่อไป ควํามมั่นคงในอํารมณ์จะเกิดขึ้น ควํามหวั่นไหว ในอํารมณ์จะน้อยลง เพรําะจิตที่มีควํามหนักแน่นมั่นคงในตนเองจะไม่เกิดควํามกลัวหรือหวั่นไหวกับกําร เปลี่ยนแปลงต่ําง ๆ นี่แหละกํารพิจํารณําสภําวธรรมที่เกิดขึ้น
เพรําะฉะนนั้ กํารทเี่ รําไดม้ ํารํา ลกึ นกึ ถงึ องคส์ มเดจ็ พระสมั มําสมั พทุ ธเจํา้ พระธรรม และพระอรยิ สงฆ์ ในวันสําคัญต่ําง ๆ ทํางศําสนํา ก็ควรน้อมธรรมะคําสอนของพระองค์เข้ํามําใส่ตัวใส่ใจ ทําให้เกิดขึ้นภํายใน ตวัภํายในใจของเรําเองแลว้จะเห็นว่ําคําสอนของพระองค์นนั้มีคณุค่ํามปีระโยชนก์ับชีวติจรงิๆเพรําะชวีิต คนเรํานั้นเวียนว่ํายตํายเกิดไม่มีจุดเริ่มต้นไม่มีที่สิ้นสุด แต่พระองค์ทรงบอกแนวทํางในกํารเดินทํางออก จํากวัฏฏะ ควํามวนเวียนไม่มีสิ้นสุดนี้มีทํางออก นั่นเป็นปัญญําอันพิเศษที่พระองค์ทรงตรัสรู้เรื่องอริยสัจสี่ และชี้ทํางให้เรําปฏิบัติตําม นั่นคือสัจธรรมที่เรําสํามํารถทําได้ปฏิบัติได้ ณ ขณะนี้เดี๋ยวนี้ และต่อ ๆ ไปที่ เรําสํามํารถพัฒนําสติปัญญําให้มีควํามเข้ําใจโดยรอบทั้งภํายในและภํายนอก
