Page 54 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาหัวข้อธรรม
P. 54
914
กว่าตัว อันนี้เขาบอกว่าเป็นเราไหม และตัวที่นั่งอยู่บอกว่าเป็นเราไหม คาถามตรงนี้ เพื่อให้เราได้พิจารณา เราเห็นอะไร เห็นถึงความเป็นอนัตตา ไม่ได้บอกว่าเป็นตัวเราของเรา แต่เราเห็น ๒ ขันธ์ สาคัญคือตัวจิต ที่ว่างเบา เป็นวิญญาณขันธ์อีกแล้ว เป็นเวทนาขันธ์... ๓ ขันธ์แล้วนะ กับรูปขันธ์ที่นั่งอยู่ รูปขันธ์ เวทนา ขันธ์ สัญญาขันธ์
จริง ๆ แล้ว เห็นไหม ส่วนใหญ่คาว่า ระลึกจาได้ เราจะมองข้าม แต่เรารู้ว่าจิตเบา จิตกับกายแยก ส่วนกัน ที่เด่นชัดเห็น ๒ อย่าง เห็น ๒ ขันธ์ เพราะนั่นคือ จะเห็นว่าจิตที่ทาหน้าที่รู้ กับรูปที่ตั้งอยู่นี่นะ เป็นคนละส่วนกัน และไม่บอกว่าเป็นเรา และไม่บอกว่าเป็นเรา ถึงแม้รู้สึกว่า ไม่บอกว่าเป็นเรา แต่ถ้ายัง ไม่พิจารณาว่าเป็นอัตตาหรืออนัตตา บังคับบัญชาไม่ได้ เราก็แค่รู้สึกว่า อ๋อ!มันแยกส่วนกันแค่ ๒ ขันธ์
แต่ถ้าเห็นแยกกันแล้ว จิตใจรู้สึกเป็นอย่างไร รู้สึกสบาย รู้สึกโล่ง รู้สึกปลอดโปร่ง อันนั้นเป็นอะไร นั่นคือเป็นเวทนา เป็นเวทนาทางจิต เป็นเวทนาขันธ์ เห็นไหม จิตที่เบากว้างแล้วรู้สึกดี รู้สึกโล่ง รู้สึกโปร่ง รสู้ กึ เบา การทเี่ หน็ วา่ จติ กวา้ งกวา่ รปู อนั นนั้ คอื แยกรปู กบั นาม แตพ่ อไปรถู้ งึ รสชาตขิ องความสขุ ความสบาย ความโลง่ นนั่ ไปรถู้ งึ เวทนา เวทนาขนั ธต์ รงนเี้ กดิ จากอะไร เกดิ จากปญั ญา ทพี่ จิ ารณากา หนดรเู้ หน็ ความจรงิ ในเบื้องต้นว่า เห็นกายกับใจเป็นคนละส่วนกัน เห็นรูปกับนามเป็นคนส่วนกัน ก็กลายเป็นสุขเวทนาเกิดขึ้น มา เกิดความเบา ความโล่ง หรือเป็นโสมนัสเกิดขึ้นมา นี่คือกลายเป็นอันนี้ เป็นเวทนาทางจิต
ทีนี้ตัวสัญญาดูตรงไหน สัญญาขันธ์ จริง ๆ ตัวสัญญาขันธ์ คือจาได้ว่ารูปนั่งอยู่นะ จาได้ว่านี่คือ กา ลงั คดิ อนั นแี้ บบนเี้ รยี กวา่ ความสขุ แบบนเี้ รยี กวา่ เบา รสู้ กึ ได้ อนั นคี้ อื สญั ญา ไมใ่ ชเ่ กยี่ วกบั เรอื่ งราวอยา่ ง เดียว ที่เราเรียกได้ บอกได้ รู้สึกได้ เพราะอาศัยอะไร อาศัยประสบการณ์ เหตุการณ์ เรื่องราวที่เคยเกิดขึ้น เราจาได้ว่าอาการแบบนี้เรียกว่าแบบนี้ อันนี้เรียกว่าเบา อันนี้เรียกว่าโล่ง อันนี้เรียกว่าสุข อันนี้เรียกว่าสงบ จาได้ตรงนี้ จาได้สภาวะนี้ นี่ก็คือตัวสัญญาอย่างหนึ่ง
ไม่อย่างนั้น เราจะบอกไม่ได้หรอกว่า อันนี้เรียกว่าสุขไหม เรียกว่านุ่มนวลอ่อนโยน ถ้าไม่เคยเจอ ความนมุ่ นวลออ่ นโยน จะเรยี กถกู ไหม เราไมม่ ชี อื่ หรอก แตโ่ ดยชวี ติ ของเรา ธรรมชาตนิ นี่ ะ ตงั้ แตเ่ กดิ จนถงึ ปัจจุบัน อย่างไรก็เคยสัมผัส ความรู้สึกดีอันน้ี จะมากจะน้อยแค่นั้นเอง แต่มันจะรู้สึกได้ว่ารู้สึกอย่างไร แบบไหน ตรงนี้ความต่าง ถ้าใครไม่เคยสัมผัสเลย ก็บอกไม่ได้ว่าจะเรียกว่าอะไร อันนี้คืออย่างหนึ่ง
แต่ความรู้สึกตรงนี้แหละ วิถีจิต หรือสภาพจิตตรงนี้บางคนไม่เคยเจอเลย ไม่เคยเจอเลย อย่างที่ เราปฏิบัติไปแล้วนี่นะ พออาการเกิดดับ พอรู้ไปแล้วจิตมีสมาธิมันดับฟึ๊บ...โล่ง แล้วทาไมบอกว่าดีมากเลย ไม่เคยเจออะไรที่พิเศษแบบนี้ อันที่จริง สัญญาเขาเปรียบเทียบกับความดีที่ผ่านมา กับปัจจุบัน ว่าต่างกัน อย่างไร จาได้ว่า ความดีที่เคยเจอเมื่อก่อนเป็นอย่างไร ตอนนี้ต่างจากเดิมอย่างไร อันนี้คือ เราต้อง...โดย ธรรมชาติของจิตจะจาได้
ทีนี้ตรงนี้ คือสังเกตดูว่า เวทนาขันธ์กับจิตรู้สึกสบาย กับความกว้าง อาศัยกันแต่เป็นคนละอย่าง กนั อนั นพี้ ดู ถงึ ...ละเอยี ดนะ ทนี ถี้ า้ เปน็ เวทนาตรงนี้ นคี่ อื การแยกรปู แยกนาม แยกขนั ธ์ การกา หนดรตู้ รงนี้
