Page 13 - praprang wat phrub
P. 13
13
ตรีศูล หรือย่อว่า ตรี เป็นประเภทของสามง่ามในวัฒนธรรมอินเดีย
แต่ก็พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ด้วยเช่นกัน ตรีศูลมักใช้เป็นสัญลักษณ์ใน
ศาสนาฮินดูและพระพุทธศาสนา ค านี้มีความหมายว่า "หอกสามเล่ม" เป็น
สัญลักษณ์ของความร่ ารวย เป็นอาวุธประจ ากายของพระศิวะ เทพเจ้าฮินดู
และกล่าวกันว่าเป็นอาวุธที่ใช้ตัดพระเศียรของพระพิฆเนศวร ปลายแหลมทั้ง
สามของตรีศูลมีความหมายและความส าคัญที่แตกต่างกัน และมีเรื่องเล่าใน
ศาสนาฮินดู มักมีการกล่าวกันว่าปลายแหลมทั้งสามของตรีศูล แทนตรีเอกา
นุภาพ คือ การสร้าง การรักษา และการท าลาย อดีต ปัจจุบัน และอนาคต
ฐานเชิงบาตรรองรับ เหนือจากชั้นฐานเชิงบาตรชั้นบนขึ้นไป ถ้าเป็นโบสถ์วิหารจะเป็นที่
ประดิษฐานพระพุทธรูป ถ้าเป็นบุษบก บัลลังก์หรือพระที่นั่งจะเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์
ถ้าเป็นพระเจดีย์หรือพระปรางค์เหนือขึ้นไปจากฐานดังกล่าว จะเป็นเรือนธาตุหรือองค์ระฆังที่
บรรจุพระธาตุ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนยอดเขาพระสุเมรุ ที่ประทับของพระอินทร์ ที่ประดิษฐาน
เจดีย์จุฬามณีอันบรรจุพระเกศมาลา พระธาตุเขี้ยวแก้วของพระพุทธองค์ ยอดเขาพระสุเมรุนี้เป็น
แกนกลางของจักรวาล