Page 191 - การป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม

3. การคน

กฎหมายใหอํานาจเจาพนักงานตํารวจทําการตรวจคนเพื่อพบและยึดสิ่งของซึ่งอาจจะใชเปนพยาน

หลักฐานได หรือเพื่อพบและชวยบุคคลที่ถูกหนวงเหนี่ยวกักขังโดยมิชอบ หรือเพื่อพบบุคคลที่มีหมายใหจับได
ทั่วไป การคนแยกออกเปน 2 ประเภท คือ การคนตัวบุคคล และการคนสถานที่

(1) การคนตัวบุคคล แยกออกไดเปน 3 กรณี คือ

ก. การคนตัวบุคคลในสาธารณสถาน เปนการคนตัวบุคคลที่ยังมิไดถูกจับซึ่งจะมีเหตุผล

อยางหนึ่งอยางใดดังตอไปนี้
- มีเหตุอันควรสงสัยวา บุคคลนั้นมีสิ่งของในความครอบครองเพื่อจะใชในการกระทําผิด

หรือ

- มีเหตุอันควรสงสัยวา สิ่งของที่อยูในความครอบครองของบุคคลนั้นไดมา

โดยการกระทําผิด หรือ
- มีเหตุอันควรสงสัยวา สิ่งของที่อยูในความครอบครองของบุคคลนั้นมีไวเปนความผิด

การคนตัวบุคคลในสาธารณสถาน มีใชในทางปฏิบัติมากเนื่องจากปจจุบัน ทุกเวลาและสถานที่

อาจมีอาชญากรรมประเภทตาง ๆ เกิดขึ้นได และเปาหมายของคนรายก็ไมจํากัดวา จะเปนบุคคลหรือทรัพยสินประเภทใด

การตรวจทองที่ของตํารวจสายตรวจจึงมิใชการกระทํา เพียงแตการตรวจผานไปตามสถานที่ตาง ๆ เพียงอยางเดียว
เมื่อประสบเหตุจึงเขาระงับเหตุ หรือทําการปราบปรามจับกุม ซึ่งเปนลักษณะของการปฏิบัติในเชิงรับเทานั้น

การปองกันอาชญากรรมที่จะกระทําใหไดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูง จะตองดําเนินมาตรการในเชิงรุกดวย

ซึ่งไดแกการตรวจคนในลักษณะตาง ๆ นั่นเอง ไมวาจะเปนบุคคลที่สัญจรดวยเทาหรือยานพาหนะ หากมีเหตุ

อันควรสงสัยดังกลาว เจาพนักงานตํารวจสายตรวจควรเขาทําการตรวจคนทันที ซึ่งมีบอยครั้งที่สายตรวจ
สามารถจับกุมผูกระทําผิดไดโดยเริ่มตนจากการตรวจคน และถึงแมวาการตรวจคนจะไมพบสิ่งใด การปฏิบัติ

ทั่วไปที่ประชาชนพบเห็น ยอมกอใหเกิดความอุนใจแกสุจริตชนและเปนการปรามทุจริตชนไปในเวลาเดียวกัน

ข. การคนตัวบุคคลในที่รโหฐาน ในขณะที่ทําการตรวจคนในที่รโหฐาน ถามีเหตุอันควร

สงสัยวาบุคคลซึ่งอยูในที่ซึ่งคนหรือจะถูกคน ไดเอาสิ่งของที่ตองการพบซุกซอนในรางกาย เจาพนักงานผูคน
มีอํานาจคนตัวผูนั้นได

ค. การคนตัวผูถูกจับ เจาพนักงานผูจับหรือรับตัวผูจับกุมไว มีอํานาจคนตัวผูตองหา

และยึดสิ่งของตาง ๆ ที่อาจจะเปนหลักฐานได

36 คูมือการควบคุมสายตรวจและการจัดสายตรวจ