Page 68 - นิราศภูเขาทอง ของ สุนทรภู่

๖๕ นิราศภูเขาทอง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑

๑. มีสัมผัสนอก คือ คําสุดทายในวรรคสดับ และวรรครองสงสัมผัส

กับคําที่ ๓ ในวรรครับ และวรรคสงเสมอ สวนสัมผัสในจะมีปรากฎภายใน

วรรคทุกวรรค ทั้งสัมผัสสระและสัมผัสอักษร ทําใหกลอนมีความไพเราะ

ยิ่งขึ้น เชน

"ดูน้ําวิ่งกลิ้งเชี่ยวเปนเกลียวกรอก กลับกระฉอกฉาดฉัดฉวัดเฉวียน

บางพลุงพลุงวุงวนเหมือนกงเกวียน ดูเวียนเวียนควางควางเปนหวางวน"

สัมผัสในวรรคเชน วิ่ง-กลิ้ง, เชี่ยว-เกลียว, ฉอก-ฉาด-ฉัด-ฉวัด-เฉวียน

๒. ใชถอยคํากระทบใจผูอาน ทําใหผูอานอารมณสะเทือนใจรวมไป

กับกวี เชน

“ถึงหนาวังดังหนึ่งใจจะขาด คิดถึงบาทบพิตรอดิศร

โอผานเกลาเจาประคุณของสุนทร แตปางกอนเคยเฝาทุกเชาเย็น

พระนิพพานปานประหนึ่งศีรษะขาด ดวยไรญาติยากแคนถึงแสนเข็ญ

ทั้งโรคซ้ํากรรมซัดวิบัติเปน ไมเล็งเห็นที่ซึ่งจะพึ่งพา”

กลาวถึงชีวประวัติของสุนทรภู ที่เคยเฝาใกลชิดพระยุคลบาท

รัชกาลที่ ๒ เมื่อสิ้นพระองค สุนทรภูอยูในภาวะตกยากซึ่งผูอานรูสึก

สะเทือนอารมณเปนยิ่งนัก