Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4

A4   LOCAL
                  Diamars 7 augustus 2018


            GZ-psycholoog Meliza Lopez:
                             ‘Acceso na cuido di salud mental mester ta pa tur hende’



            ORANJESTAD  -  Reci-                                                                   bienestar como hulpverlener  kiermen  cu  Lopez  ta  ofrece
            entemente,  Meliza  Lo-                                                                e no ta bon pa trata casonan  diagnostico  y  tratamento  pa
            pez  kende  ta  specialisa                                                             di trauma so henter dia.”    mucha y hoben di 4 pa 18 aña
            den kinder- en jeugd psy-                                                                                           y  pa  adulto  solamente  trata-
            chologie  a  habri  su  me-                                                            Variacion den clientela      mento.  “Aworaki  mi  ta  nota
            sun  praktijk  bou  nomber                                                             Lopez a dicidi di cuminsa su  cu mi ta bin mas den contacto
            di  PSYMIA.  Den  e  ent-                                                              propio praktijk despues di re-  cu  adultonan  cu  kier  ayudo
            revista aki e ta conta Bon                                                             alisa cu trahando pa un otro  mesora y cu tin e recurso fi-
            Dia Aruba tocante e reto-                                                              persona/compania, e no taba-  nanciero pa paga esaki.”
            nan cu e ta encontra den                                                               ta hayando e recompensa cu
            su  ramo  y  con  hende  ta                                                            su experticio ta merece.     Buscando ayudo
            adkiri acceso na cuido pa                                                                                           Lopez  ta  conta  cu  ora  un
            nan salud mental.                                                                      Esaki a habri porta pa realisa  hende  cuminsa  desde  cero,
                                                                                                   su deseo di hopi aña pa habri  manera den su caso e ta dificil
            Lopez,  kende  a  keda  nabega                                                         su  mesun  praktijk.  Lopez  ta  pa yega na e clientenan cu ta
            su  ramo  entre  Aruba  y  Hu-                                                         cualifica  pa  haci  investiga-  su doelgroep.
            landa  pa  un  totalidad  di  10                                                       cionnan  tocante  comporta-
            aña tratando di adkiri tur su                                                          cionnan di mucha y duna di-  Sinembargo,  e  ta  mira  e  in-
            cualificacionnan, ta conta cu                                                          agnostico di esaki.          teres  cu  tin  den  comunidad
            un  experiencia  hopi  amplio                                                                                       pa  locual  ta  trata  cuido  di
            riba  tereno  di  trastorno  nan                                                       Ayudo  psicologico  ta  con-  salud  mental.  Hende  kier
            psychiatrico  serca  mucha  y                                                          sisti  di  haci  diagnostico  y  ayudo  y  nan  ta  busca  esaki
            hoben.  “E  ta  importante  pa                                                         duna  tratamento  pero  cada  tambe.  “Aworaki  mi  a  in-
            comprende  cu  mi  trabao  no                                                          psycholoog  tin  nan  propio  forma tur e dokternan di cas
            ta un trabao cu ta preventivo.                                                         experticio.  “Mi  experticio  ta  y  e  specialistanan  di  mucha
            Ami  no  por  evita  cu  algo  ta                                                      psicologia cu mucha y hoben,  y  mas  despues  mi  lo  tuma
            pasa  cu  un  mucha  pero  mi                                                          pero mi ta cualifica pa atende  contacto cu scolnan tambe pa
            ta  akinan  pa  yuda  resolve                                                          hende  di  tur  edad.”  Esaki  hende sa cu mi tey”, e ta bisa.
            locual ta pasando of locual a
            pasa caba pa asina e no tin un
            efecto drastico cu ta stroba e
            mucha  su  desaroyo”,  Lopez
            ta subraya.                  mental ta sumamente impor-   mayornan  por  acudi  na  un

            Acceso  y  motibonan  pa     tante, ta e sosten financiero ta  psycholoog cu ta experto riba
                                         haci  cu  e  ayudo  psicologico  desaroyo  di  mucha.  Tambe
            ayudo
            “Hopi ta esunnan cu mester   profesional  ta  bira  mas  ac-  por tin preocupacion paso ta
                                                                      trata di menornan di edad cu
                                         cesibel.”
            cuido mental na Aruba pero
                                                                      a  wordo  abusa  fisicamente,
            no  tin  e  recursonan  pa  paga     E ta sigui splica cu ‘tin biaha  sexualmente  of  emocional-
            esaki.”
                                         cierto comportacion ta preo-  mente. Mayoria biaha e caso-
            Cual  ta  di  lamenta,  pasobra   cupa mayornan, of esnan cu  nan di abuso ta yega na e spe-
            acceso  na  cuido  mental  ta   ta  cuida  e  mucha  manera  cialistanan  di  hospital  cu  ta
                                                                      traha cu un otro instancia pa e
                                         welonan pero tambe maestro-
            algo cu mester ta accesibel pa
            tur hende. Ayudo psicologico   nan di scol cu ta guia e mucha  parti di tratamento di trauma
                                         tur  dia  den  klas’.  “E  mucha  psicologico.  E  ta  importante
            ta wordo parcialmente cubri,
            pero solamente pa ambtenaar   por ehempel ta agresivo, hopi  pa sa cu nan por acudi cerca
                                         miedoso,  ta  desconcentra  di  mi  tambe  pa  ayudo  inmedi-
            nan cu tin AZV-plus. “Mi ta
            ripara esaki tambe den e cli-  mas, ta mucho impulsivo of  ato. E profesional nan riba e
                                         ta hopi insigur y door di esaki  tereno di tratamento di trau-
            entela cu ta acudi serca mi pa
            ayudo”. Aunke cu nos pobla-  ta stagna den su desaroyo. Pa  ma cerca mucha, mester parti
                                         tur  e  motibo  nan  menciona  e trabou aki, paso pa e propio
            cion  ta  di  opinion  cu  cuido
            Fundacion Hende Muhe den Dificultad:
                                                                Tin cu kibra silencio



            Continuacion di Pag. 3       planes pa expande, y haci mas  a splica picket di straf den 1  Kock a bisa cu e situacion ta  do  mester  wordo  trata  paso
                                         na e casonan aki pa por evita.”  picket ¾ ta caso di violencia  uno cu ta causa dolor pa wak  manera cu e Sali, su siguiente
            E  cifranan  cu  ta  yega  na  e                          domestico e otro ¼ mayoria  tur e casonan aki ‘dolor y an-  victima  ta  na  porta.  Ainda
            fundacion ta mas o menos un  Pa  cu  e  caso  reciente  nan  ta  hobennan  cu  ta  comete  gustia’  pa  e  comunidad  aki-  no tin un yudansa pa ora cu
            150  hende  muhe  ambulante  manera fundacion a splica cu  maltrato. Segun sra. Kock ta  nan. E ta puntra ki momento  hende ta eyden, pa ora cu nan
            pa  aña.  E  cifra  residencial  a  nan  rol  ta  bay  ta  mescos,  di  tristo pa wak con violento co-  a bira aceptabel den comuni-  sali nan ta cla pa forma parti
            subi ultimo tempo, compara  apoyo y apoyo durante henter  munidad di Aruba a bira.     dad pa dal un hende.         di comunidad manera mester
            cu ultimo 30 pa aña. Nan ta  e proceso. Segun sra. Kock a                                                           ta.
            yega  como  ultimo  refugio  splica  como  victima  no  ta  E  no ta  wak cu hobennan  y  El a splica cu alcohol y dro-
            unda  nan  ta  busca  un  luga  hunga un rol direct mas den e  sociedad ta manehando rabia  ga no ta e causa y pa no uze  Sra.  Kock  a  agrega  cu  prob-
            pa  nan  ta  mas  ‘safe’.  “Nos  proceso di castigo. El a splica  na un manera productivo of  como excuus. E unico cos cu  lema  di  crisis  plan  ta  asina
            comunidad ta hopi chikito y  cu awo ta Ministerio Publico  trankil. Sra. Kock a continua  substancia ta haci ta kita locu-  importante pa yega y ehecuta
            hende ta papia.              ta bay haci nan investigacion  splica  cu  awendia  e  prome  al cu ta wantabo of strobabo  paso e crisis plan ‘lo pak aan
                                         dicidi si ta bay pidi e castigo.  solucion  cu  sociedad  tin  ta  di actua pero e rabia y tur lo  e gran mayoria di e problem-
            Pa  wanta  un  hende  sigur  y  El  a  aclara  cu  no  ta  algo  cu  golpi,  agregando  cu  mayoria  demas tine den sistema caba.  anan aki’. Segun sra.Kock bu-
            secreto  ta  dificil.  Nos  tin  6  famia,  mayornan  of  funda-  di  biaha no  ta  golpi cu man  Segun  sra.  Kock  no  ta  haci  reaucracia ta enemigo di mas
            apartamento  udna  por  tuma  cion ta bisa cu mester castiga  pero  kico  cu  nan  haya.  Den  nada  cu  e  persona  cu  a  ser  grandi  pa  ora  di  actua  y  ‘ta
            un mama cu su yiunan. Tin  pa  tanto  tempo.    Sra.  Kock  un momento emocional sra.  hinca  den  KIA.  Un  abusa-  locual tin e crisisplan wanta’.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9