Page 4 - bon-dia-aruba-20190426
P. 4
A4 LOCAL
Diabierna 26 aPriL 2019
Psicologo Robert Leal:
Mester cambia sistema di creencia pa evita problema mental
ORANJESTAD – Den un pone menos tension posibel,
reciente entrevista cu psi- tanten e sistema biokimico
cologo Robert Leal, a pa- ta andando. “E ta mara na e
pia tocante e diferencia parti di spier, di e musculo,
ora un persona ta cay den cu mester mantene stabiel.
depresion, of e persona ta Mi semper ta bisa pa perso-
bipolar. Kico esey ta afecta na descansa mas, cu persona
den un persona su celebro. falta di drumi, y ta activo, pa
asina no collapse.”
Un persona cu ta bipolar tin
su cambio di animo cu ta bin E ta bisa cu ta sorprendente e
den diferente manera. Un cantidad di hende cu ta pasa
dia e por ta feliz, e siguiente liña. Agregando cu e ta algo
e ta tristo. Sinembargo, Leal normal. Leal ta remarca cu
ta splica cu un persona cu ta tin ‘masalmente hende cu
bipolar anto ta tende stem, nan manera di biba ta asina,
no necesariamente e persona cu ta biba bou di tension y
ta sufri schizofrenia, maniaco stress, anto nan ta pensa cu
of depresivo. esey ta e bida normal, pa mo-
tibo cu nan ta wak e normal’.
Depende e grado cu e perso-
na, tin medicamento cu ta pa “Huma no ta normal, pero
persona cu trastorno bipolar, cu mayoria hende ta haci e,
aunke no ta conoci cu tin un anto nan mes no ta wak e algo
cura. E ta depende den e gra- malo, pero e ta.”
do cu e persona tin’e. Tambe
por tin terapia of otro manera Leal ta bisa cu tin cu yuda
pa trata cu e bipolaridad. cuminsa cambia e sistema di
creencia, anto e cabes mucho
Pa locual ta trata den depre- biaha ta duro, y mester tin un
sion, tin caso di persona cu manera fiho pa wak cosnan. E
no a cay den depresion, pero ta agrega cu mester tin cono-
ta drenta depresion. E perso- cemento y experiencia. “E ta
na, sea hoben of adulto, por e grado, tin excepcion, anto
cay den un tristeza fuerte. Un depende con e structura cel-
dolor profundo cu arepenti- ebral ta funciona. Tin hende
mento, dependiendo tambe tin’e mas light cu otro.”
e motibo. Pa ambos, Leal ta
bisa cu tin den practica pa E ta remarca si cu ta trata cune
haci un terapia interno cu e pa asina e persona por tin su
personanan aki. recuperacion. Un conseho cu
Leal ta bisa pa persona cu tin
Sinembargo e ta bisa cu ta stress, ta pa busca un hobby,
trata di e sistema di animo asina entretene, tecnica di
biokimico cu un persona tin, hala rosea, un actividad fisico.
anto ta bay na e sistema nerv- Di e manera ey, e persona no
ioso. “Trata di purba modifica ta yega na e punto di prob-
un poco creencia. E por ta cu lema mental.
nos no ta bay kita e problema,
pero haci e mas bunita. Nos Sinembargo e problema, Leal
ta traha cu esey. Pa por yuda ta bisa, ta cultural. Hende no
e persona tin un interpreta- kier manda nan yiu of adul-
cion realistico mas optimal. to mes pa un psicologo, pa
Interpreta cu e miho nivel di motibo cu ta pa hende loco.
calidad.” Agregando cu mester cambia
e sistema di creencia. “Tin un
Segun Leal ta bisa cu tin cu poder den nos cultura. Pero e
yuda e curpa pa relaha y tin su maneho.”