Page 4 - bon-dia-aruba-20190426
P. 4

A4   LOCAL
                    Diabierna 26 aPriL 2019

             Psicologo Robert Leal:
                         Mester cambia sistema di creencia pa evita problema mental































                                                                                                   ORANJESTAD  –  Den  un  pone menos tension posibel,
                                                                                                   reciente entrevista cu psi-  tanten  e  sistema  biokimico
                                                                                                   cologo Robert Leal, a pa-    ta andando. “E ta mara na e
                                                                                                   pia  tocante  e  diferencia  parti  di  spier,  di  e  musculo,
                                                                                                   ora un persona ta cay den  cu  mester  mantene  stabiel.
                                                                                                   depresion, of e persona ta  Mi semper ta bisa pa perso-
                                                                                                   bipolar. Kico esey ta afecta  na descansa mas, cu persona
                                                                                                   den un persona su celebro.   falta di drumi, y ta activo, pa
                                                                                                                                asina no collapse.”
                                                                                                   Un persona cu ta bipolar tin
                                                                                                   su cambio di animo cu ta bin  E ta bisa cu ta sorprendente e
                                                                                                   den  diferente  manera.  Un  cantidad di hende cu ta pasa
                                                                                                   dia e por ta feliz, e siguiente  liña.  Agregando  cu  e ta  algo
                                                                                                   e ta tristo. Sinembargo, Leal  normal.  Leal  ta  remarca  cu
                                                                                                   ta splica cu un persona cu ta  tin  ‘masalmente  hende  cu
                                                                                                   bipolar  anto  ta  tende  stem,  nan manera di biba ta asina,
                                                                                                   no necesariamente e persona  cu  ta  biba  bou  di  tension  y
                                                                                                   ta sufri schizofrenia, maniaco  stress,  anto  nan  ta  pensa  cu
                                                                                                   of depresivo.                esey ta e bida normal, pa mo-
                                                                                                                                tibo cu nan ta wak e normal’.
                                                                                                   Depende e grado cu e perso-
                                                                                                   na, tin medicamento cu ta pa  “Huma  no  ta  normal,  pero
                                                                                                   persona cu trastorno bipolar,  cu  mayoria  hende  ta  haci  e,
                                                                                                   aunke no ta conoci cu tin un  anto nan mes no ta wak e algo
                                                                                                   cura. E ta depende den e gra-  malo, pero e ta.”
                                                                                                   do cu e persona tin’e. Tambe
                                                                                                   por tin terapia of otro manera  Leal  ta  bisa  cu  tin  cu  yuda
                                                                                                   pa trata cu e bipolaridad.   cuminsa cambia e sistema di
                                                                                                                                creencia, anto e cabes mucho
                                                                                                   Pa locual ta trata den depre-  biaha ta duro, y mester tin un
                                                                                                   sion,  tin  caso  di  persona  cu  manera fiho pa wak cosnan. E
                                                                                                   no a cay den depresion, pero  ta agrega cu mester tin cono-
                                                                                                   ta drenta depresion. E perso-  cemento y experiencia. “E ta
                                                                                                   na, sea hoben of adulto, por  e  grado,  tin  excepcion,  anto
                                                                                                   cay den un tristeza fuerte. Un  depende con e structura cel-
                                                                                                   dolor profundo cu arepenti-  ebral ta funciona. Tin hende
                                                                                                   mento,  dependiendo  tambe  tin’e mas light cu otro.”
                                                                                                   e  motibo.  Pa  ambos,  Leal  ta
                                                                                                   bisa  cu  tin  den  practica  pa  E ta remarca si cu ta trata cune
                                                                                                   haci  un  terapia  interno  cu  e  pa asina e persona por tin su
                                                                                                   personanan aki.              recuperacion. Un conseho cu
                                                                                                                                Leal ta bisa pa persona cu tin
                                                                                                   Sinembargo  e  ta  bisa  cu  ta  stress, ta pa busca un hobby,
                                                                                                   trata  di  e  sistema  di  animo  asina  entretene,  tecnica  di
                                                                                                   biokimico cu un persona tin,  hala rosea, un actividad fisico.
                                                                                                   anto ta bay na e sistema nerv-  Di e manera ey, e persona no
                                                                                                   ioso. “Trata di purba modifica  ta  yega  na  e  punto  di  prob-
                                                                                                   un poco creencia. E por ta cu  lema mental.
                                                                                                   nos no ta bay kita e problema,
                                                                                                   pero haci e mas bunita. Nos  Sinembargo e problema, Leal
                                                                                                   ta traha cu esey. Pa por yuda  ta bisa, ta cultural. Hende no
                                                                                                   e  persona  tin  un  interpreta-  kier manda nan yiu of adul-
                                                                                                   cion  realistico  mas  optimal.  to  mes  pa  un  psicologo,  pa
                                                                                                   Interpreta cu e miho nivel di  motibo cu ta pa hende loco.
                                                                                                   calidad.”                    Agregando cu mester cambia
                                                                                                                                e sistema di creencia. “Tin un
                                                                                                   Segun Leal ta bisa cu tin cu  poder den nos cultura. Pero e
                                                                                                   yuda  e  curpa  pa  relaha  y  tin su maneho.”
   1   2   3   4   5   6   7   8   9