Page 11 - bon-dia-aruba-20181217
P. 11

A11
                                                                                                      opinion Dialuna 17 December 2018

            Zuri Todd:

                                     ‘E paki di Monche’


                                                                      tin riba su bida, sin duda al-
                                                                      gun a yud’e forma un mente
                                                                      fuerte y determina pa logra lo
                                                                      maximo  den  bida.  Pasobra,
                                                                      prome cu bo pensa, por ta e
                                                                      ultimo dia.
                                                                      Un otro aspecto di e buki cu
                                                                      mi  a  haya  hopi  agradabel  ta
                                                                      cu  bo  por  lesa  basta  tocante
                                                                      historia di e parti ey di Aru-
                                                                      ba. Cua tabata e impacto cu
                                                                      guera tabata tin riba e isla, y
                                                                      kico esaki a nifica pa e pobla-
                                                                      cion  of  pa  e  bishitantenan.
                                                                      Pero tambe con Playa (Oran-
                                                                      jestad) a desaroya, cua pacus,
                                                                      style di paña of musica tabata
                                                                      popular  e  tempo  ey.  Of  con
            ORANJESTAD - Dia 9 di  emigo, y ta crea odio contra       e sistema di enseñansa taba-
                                                                      ta hinca den otro, y con el a
            december ultimo, den un  grupo grandi di hende cu ta
            suspiro mi a lesa e buki ‘E  simplemente en busca di un   desaroya pa duna mas hoben   sa  di  bringa  pa  buta  Papia-  e sintimento, e potretnan di
                                                                      chens pa ta exitoso den bida.
            Caya di Monche’. Mi taba-    miho  futuro.  Locual  mi  a                              mento riba mapa, y mustra e  antaño  cu  ta  transforma  e
            ta masha ansioso pa les’e,  haya hopi interesante pa lesa   Mi parti faborito di e buki ta   importancia  pa  e  hobennan  personahenan  di  ‘personahe
                                                                      ora  cu  ta  buta  enfasis  riba  e
            como  cu  mi  tabata  pensa  ta cuanto hende cu ta descen-                             Arubiano conoce y stima nan  di un buki’ pa ‘persona cu a
            cu e lo laga mi haya sa un  diente  di  e  personanan  cu   storia di Ramon su añanan di   idioma.                  forma parti di Ramon su bida
                                                                      estudio na Europa. Ramon a
            poco  mas  di  mi  tata,  Ra-  a  yega  Aruba  di,  entre  otro,                         ‘E  Caya  di  Monche’  ta  un  den realidad’, y cu ta casi laga
            mon Todd Dandaré.            Colombia  den  siglo  pasa,  a   sa di lucha pa logra su metan-  buki  simpel  pa  lesa,  cu  lo  bo sinti cu bo tambe a conoce
                                                                      an, su so; na prome instancia,
                                         y ta nifica asina hopi pa de-                             hiba bo bek den tempo, hasta  nan personalmente.
            Dia 9 di december e paki cu  saroyo riba diferente area na   sin  haya  ayudo  di  gobierno,   si bo no a conoce e tempo ey  Lesando  e  ultimo  capitulo
                                                                      el a dicidi cu e ta subi barco
            e buki a yega via post, y awe  Aruba. Con persona cu a bin                             mes.  Lesando  e  buki  bo  lo  ‘E paki’, a duna mi asina un
            ya  e  storia  bunita  ey  ta  den  di un otro tera a crea un amor   pa  bay  studia  na  Hulanda,   sinti  comosifuera  bo  tambe  sintimento  di  nostalgia.  Pa-
                                                                      pa  por  sigui  su  estudio,  pa
            mi  memoria.  Tabata  pa  ca-  profundo  pa,  entre  otro,  e                          ta forma parti di e Nacionnan  sobra awe ta ami ta esun leu
            sualidad  cu  Rosa  Wout  ta-  idioma cu nan a conoce riba   asina bolbe su isla pa realisa   Uni cu a biba den Elleboog-  di  Aruba,  ricibiendo  paki  di
                                                                      su soñonan. Mi a lesa varios
            bata na Aruba, y e por a trece  e isla, un idioma aheno cu a                           straat. Un buki cu bo ta lesa  mi sernan keri aya na Aruba.
            e  buki  Hulanda  pa  mi  y  pa  bira di nan. Con un caya cu   capitulo  di  Ramon  su  bida   sin kier pon’e un banda, pa-  Danki pa comparti bo recu-
                                                                      cu mi mes no tabata sa asina
            mas  persona.  Mi  tabata  tin  awo ya no t’ey mas, o sea El-                          sobra bo kier sa mas di e per-  erdonan cu nos, Pa. Y danki
            asina un gana di lesa e buki,  leboogstraat, por a nifica asi-  detayadamente. Ramon ta un   sonahenan, of di e historia y  na Benjamin pa a hinca nan
                                                                      persona  cu  mi  ta  admira  y
            y mi a keda masha contento  na hopi pa tanto hende. Con                                e cambionan. Y pa completa  asina bunita den otro.
            cu  esaki  tabata  posibel  asina  pa realisa cu tempo ta cambia   stima cu henter mi curason,
                                                                      mi  ta  admir’e  no  solamente
            lihe despues cu a present’e na  y cos ta keda den pasado, pero
            Aruba.                       bida ta sigui asina, sin mas.    pasobra ta mi tata, sino tambe
                                                                      pa e persona cu e ta. Humil-
            Tabata  un  revelacion  pa  lesa  Lesando  e  capitulonan  mi
            cuanto  hende  ya  caba  for  di  a  cera  conoci  cu  diferente   de,  franco,  determina  y  in-
                                                                      teligente, cu semper  a lucha
            e  tempo  aya  tabata  bay  bus-  persona cu facilmente por ta
            ca un miho bida na un otro  personahe di un buki di fic-  pa  logra  su  metanan.  Y  den
                                                                      e buki aki ta bira mas cla cu
            parti  di  mundo.  Y  ta  asina  cion,  pero  ta  persona  cu  a
            bunita pa lesa con nan tabata  existi  den  bida  real.  Storia,   el  a  sa  di  surpasa  obstaculo
                                                                      tras di obstaculo pa logra ta e
            biba den harmonia hunto cu  anecdota  y  recuerdo  alegre,
            otro, manera un famia gran-  pero tambe tristo y duro. Ken   persona cu e ta awe. Un per-
                                                                      sona cu un mentalidad revo-
            di.  Awo,  skirbiendo  esaki,  por a pensa cu den un biahe
            ta duel mi hopi cu mundo a  den boto di Aruba pa Colom-   lucionario, contra inhusticia,
                                                                      un mentalidad cu ami como
            cambia  y  a  bira  asina  duro.  bia lo tabata e ultimo biaha cu
            Hende  no tin consideracion  Ramon  -como  hobencito  di   yiu  siguramente  a  hereda  di
                                                                      dje.  Y  cu  un  conocemento
            cu otro mas, un hende cu ta  5 aña- lo a mira su madrina
            busca  un  miho  biba  awen-  stima na bida. Mi ta sigur cu e   incomparabel  di  nos  bunita
                                                                      idioma  Papiamento.  Cu  a
            dia ta wordo mira como en-   impacto cu e suceso aki tabata
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16