Page 11 - bon-dia-aruba-20190502
P. 11

a11
                                                                              OpiniOn/analisis Diahuebs 2 Mei 2019

            Igmar Reyes:

                                              ‘Nos ta traha pa biba of biba pa traha?’



            ORANJESTAD  -  Dia  1  di  mei  a                                                                           gym pa un trainer pa bo cacho stima,
            celebra dia di obrero, un bon oca-                                                                          pero kico a contribui na e shift aki?
            sion  pa  reflexiona  riba  pasado  y                                                                       Ta  unicamente  prosperidad?  Of  ta
            presente pa asina por enfoca riba                                                                           participacion di nos hende muhenan
            futuro. Ta parce cu e afan di so-                                                                           den  forsa  laboral?  Emancipacion  di
            ciedad pa mas y mas abundancia                                                                              hende muhe sigur a hunga un rol im-
            a  bira  algo  normal,  productivi-                                                                         portante den desaroyo aki. Segun data
            dad semper tin prioridad, tempo                                                                             di CBS di 2010, 59.3% di hendenan
            a bira un comodidad valioso cual                                                                            muhe den “working age” a forma par-
            nos  debe  nos  mes.  Siguiente-                                                                            ti di nos forsa laboral siendo na 1960
            mente lo elabora riba e tema out-                                                                           esaki tabata 25.7%. Por conclui cu an-
            sourcing personal, productividad                                                                            tes e hende muhe por a dedica mas
            y prosperidad.                                                                                              tempo na tareanan den e hogar, mien-
                                                                                                                        tras awendia cu tin mas hende muhe
            Na  1930  e  economista  John  M.                                                                           participando na e forsa laboral ya no
            Keynes a pronostica cu pa 2030 nos                                                                          tin mesun tanto tempo disponibel pa
            tur lo bay traha 15 ora pa siman. Door                                                                      haci e tareanan personal.
            di aumento di prosperidad y produc-
            tividad nos lo por “cumpra mas tem-                                                                         Un cos ta sigur, desde 1930 te cu awo
            po pa nos mes” segun Keynes. Keynes                                                                         nos no a logra converti prosperidad y
            tabatin parcialmente rason. Na Merca                                                                        aumento  di  productividad  den  me-
            por ehempel den añanan 1930 traha-                                                                          nos  ora  di  trabou  manera  Keynes  a
            donan  tabata  traha  promedio  48  ora                                                                     pronostica.  Costo  di  bida  na  Aruba
            pa  siman. Na 1970  esaki  a  baha  net                                                                     ta halto, esey ta haci cu pa gran parti
            rond 40 ora pa siman. Avancenan tec-                                                                        di  nos  ciudadanonan  no  tin  esco-
            nologico  a  haci  economia  hopi  mas                                                                      gencia pa traha menos, ni menciona
            productivo, pero e desaroyo di ultimo                                                                       e  “bestaansminimum”  cu  no  ta  den
            4 decenia den aumento di productivi-                                                                        ekilibrio cu sueldo minimo. Un otro
            dad no a wordo converti den menos                                                                           motibo  ta  cu  nos  hendenan  ta  hopi
            ora di trabou. Dicon? Porta paso nos                                                                        orguyoso, materialista y hopi biaha ta
            a  bira  mas  y  mas  materialista  y  nos                                                                  hiba un standard di bida mas halto di
            nunca ta satisfecho cu locual nos tin,                                                                      locual cu por permiti. Semper bay nos
            p’esey  semper  tin  necesidad  na  mas                                                                     kier luci, nos kier e ultimo “gadget”
            placa pa asina cumpra mas. Of ta paso  cu 6 ora di trabou pa dia y trahado ta  demanda na varios tipo di trabou cu  y hopi biaha nos no ta satisfecho cu
            costo  di  bida  a  bira  mas  halto  of  ta  mantene su salario di 8 ora pa dia. E  antes  nos  mes  tabata  haci  manera:  locual nos tin. Basicamente nos a bira
            paso  desigualdad  a  crece  ultimo  de-  obhetivo  ta  pa  stimula  empleo,  hisa  cushina, laba auto, strica y laba paña.  victima di consumismo. Por conclui
            cenianan, locual ta haci imposibel pa  eficiencia na pia di trabou, baha ab-  Esey por splica e tantisimo take aways,  cu nos no a logra traha menos, pero
            esunnan cu menos recurso traha me-  sentismo  y  por  lo  general  contribui  snack  truck,  laundry  y  tent  di  car  si a logra di outsource varios tarean-
            nos. Traha menos of mas, con esaki ta  na  e  bienestar  di  e  trahado.  Te  awo  wash.  Basicamente  nos  ta  outsource  an personal pa asina crea mas tempo
            regla na Aruba?                     e  resultadonan  ta  hopi  prometedor.  nos tareanan personal contra pago.  liber. Por menciona haci uzo di ser-
                                                Trahadonan tin mas energia paso nan                                     vicionan  di  laundry,  cumpra  cum-
            Desde 1952 e 8 ora di trabou pa dia  a logra descansa mas, nan ta mas con-  Outsourcing personal no ta un con-  inda  afo  y  laga  otro  hende  laba  nos
            a  wordo  hancra  den  ley,  esta  e  “ar-  tento paso nan tin mas tempo pa nan  cepto  nobo,  pero  ta  algo  cu  ta  bay  auto pa nos. Tambe nos ta laga otro
            beidsregeling”  1952.  Articulo  5  di  e  mes.                         hopi  bek  den  tempo.  Outsourcing  hende cuida di nos mayornan ora nan
            ley ta prohibi pa un trahado traha mas                                  den literatura clasico ta referi na un  bira grandi di edad y nos ta laga otro
            largo cu 8 ora pa dia y mas largo cu 45  Sinembargo un posibel riesgo por ta  shift  di  trabounan  di  paisnan  desa-  hende wak pa nos yiunan. A pesar cu
            ora pa siman. Di e manera aki a sa di  cu  e  trahadonan  lo  bay  tuma  2  tra-  roya  manera  Merca  pa  paisnan  den  servicionan  a  bira  mas  pagabel  toch
            realisa un balansa mas ideal cual ta 8  bou di 6 ora en bes di uza e tempo pa  desaroyo  manera  Mexico,  India,  esunnan cu por disfruta di mas tempo
            ora traha, 8 ora relaha y 8 ora drumi.  locual e concepto aki a wordo inicia.  China,  Myanmar  y  Bangladesh,  ca-  pa nan mes, ta esunnan cu por per-
            Na 1951 trahadonan di refineria Lago  Remarcabel ta cu Hulanda y Alemania  minda e costo di produccion ta mas  miti outsource mas cos. Tanten ser-
            a bay den welga (manera e potret aki  ta e dos paisnan na mundo caminda  abou.  Outsourcing  personal,  segun  vicionan  ta  keda  pagabel,  outsourc-
            riba  ta  ilustra).  Por  medio  di  accion  menos ora ta wordo traha pa persona  e  sociologo  Arlie  Hochschild  den  ing personal ta funciona, pero si wak
            colectivo trahadonan a boga pa baha  pa  aña,  un  promedio  di  1.400  ora  ,  su buki titula: The Outsourced Self,  desaroyonan manera na Hulanda por
            e orario laboral y cu exito. Pues sin  siendo Sur Korea, Grecia y Mexico ta  ta tur tareanan personal y intimo cu  ehempel luganan pa cuido di hende
            lucha no tabatin victoria. Despues di  score mas halto cu alrededor di 2.000  antes tabata wordo haci door di nos  grandi  no  ta  sostenibel  mas,  cual  ta
            añanan e ley a wordo ahusta na varios  ora di trabou pa persona pa aña, segun  mes, awendia ta wordo comercialisa.  bayendo a costo di nivel di cuido di e
            momento, na e necesidad di demanda  data di OECD. Pero productividad na  Ehempelnan di outsourcing personal  ancianonan cual no ta aceptabel. Ki-
            di trabou. Asina por desvia di locual  Alemania y Hulanda ta 70% mas hal-  ta limpia cas, plania casamento (wed-  sas mester bin un debate riba un otro
            ley ta stipula por medio di “arbeids-  to, pues ilustrando cu productividad  dingplanner),  organisa  fiesta  (party-  alternativa pa crea mas tempo pa por
            besluiten” cual ta e caso pa entre otro  no ta wordo determina solamente pa  organizer), educacion di yiu y cuido  dedica na nos mes, esta e posibilidad
            horeca  y  casino,  caminda  por  traha  cantidad di oranan traha. E concepto  di nos grandinan.            di traha 6 ora pa dia sin entrega salario
            mas cu 40 ora pa siman. Tambe claro  cu e trahado cu por eherce su trabou                                   manera ta e caso na Suecia. Claro no
            a  bini  ahustacionnan  pa  proteha  e  mas  modera,  finalmente  lo  produci  Outsourcing  personal  tawata  antes  por compara paisnan Escandinavia cu
            clase trahado, por ehempel cu ta traha  mas, no ta nada nobo, e famoso filo-  algo reserva pa solamente e clase mas  Aruba  pero  tin  varios  indicacion  cu
            “nachtdienst” of riba “standby”.    sofo Adam Smith ya a bin na e mesun  elite cu por a permiti esaki. Awendia  traha menos ora pa dia ta conduci na
                                                pensamento aki na 1776.             nos sociedad moderno ta ofrece mas  mas productividad. Contrario di out-
            Traha 8 ora pa dia ta algo cu nos tur a                                 posibilidad, caminda mas servicionan  sourcing  personal,  traha  menos  ora
            acepta. A pesar cu e balansa ta parce  A pesar di ta mas productivo awen-  specialisa ta disponibel y mas pagabel.  pa dia lo beneficia tur hende den co-
            ideal asina mes nos ta sinti nos mes  dia,  toch  nos  no  ta  trahando  menos  No kiermen cu tur hende por paga pa  munidad, di esunnan cu entrada mas
            hopi biaha cansa, nos ta perde enfoke  pa asina tin mas tempo pa dedica na  delaster un servicio, e upper y middle  halto pa esunnan cu sueldo minimo.
            na trabou y tur siman nos ta pura pe  nos yiunan, nos grandinan, nos famia,  class semper bay tin acceso na un scala  Di e manera aki mayoria di nos por
            dia liber yega. Hopi estudio ta adverti  amigonan,  pa  practica  un  deporte,  di servicio paga, caminda esunnan cu  yega na un balansa mas ideal entre un
            cu no ta saludabel pa traha mas cu 8  hobby  of  simplemente  descansa.  menos recurso tin dificultad pa per-  banda e afan pa mas y mas abundancia
            ora pa dia, toch hopi di nos ta traha  Consecuentemente,  den  nos  tempo  miti esaki. Un bentaha di outsourcing  y di otro banda mas tempo valioso pa
            50 ora pa siman of te hasta mas. Ac-  liber  nos  ta  prefera  di  kita  tareanan  personal ta e creacion di trabounan na  nos mes. Basicamente, traha pa biba
            tualmente Suecia ta experimentando  personal for di man. Esey a crea un  tur  nivel,  di  un  personal  coach  den  en bes di biba pa traha.
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16