Page 42 - HOH
P. 42
El a bisa cu e ta parti di un famia cu tin diabetes. Esey kiermen cu e ta na riesgo pa
haya diabetes. Esey kiermen cu mester tuma accion pa su mes y como doctor pa e
pashentnan y como miembro di e comunidad.
Diabetes ta un malesa cronico, esey kiermen cu ta un malesa cu ta yega un momento
ta manifesta su mes den e curpa di hende. Ora cu e ta manifesta su mes, e ta
manifesta su mes cu sintomanan. No semper mesora, pero por ta mas laat den e
proceso di e malesa. Door cu e ta un malesa cronico e no ta cura.
Segun Dr. Vis, diabetes ta un malesa cu por maneha. Diabetes ta un malesa cu tin di
haber cu nos estilo di bida. Na mundo, un di cada 11 ta sufri di e malesa aki. Na Aruba,
1 di 7 hende ta sufri diabetes, locual ta algo preocupante.
Tin cifranan di AZV cu ta mustra cu actualmente tin mas o menos entre 8 mil pa 8300
hende cu ta diabetico. Sinembargo tin hendenan cu tin e malesa cu ainda no sa cu nan
tin’e. Pesey ta bon pa “screen” hende pa haya sa na tempo si e sucu ta halto, Dr. Vis a
enfatiza.
E ta un malesa cu ta aparece ora cu e hormona insulina y kizas otro hormonanan cu
tambe ta activo, no ta wordo produci suficientemente of e no ta wordo bon uza den e
curpa.
E curpa ta haya un resistencia contra insulina. E pancreas ta trah’e. Por ta no na e
cantidad suficiente, pero e curpa no por uz’e bon. Insulina ta e yabi cu ta habri e porta
di e celulanan di tur e organonan pa sucu drenta den nan.
Eynan sucu ta wordo kima. Sucu ta e material mas importante cu e curpa ta usa. Si e
sucu no ta drenta e organo, e organo no tin suficiente energia. E ta bay kima vet of
proteinanan pa genera energia, pero esey no ta un metabolismo normal y e ta duna
hopi complicacion, e medico a indica.
Si e sucu no ta drenta e celulanan e ta keda den e circulacion. Ta keda keiro rond wak
unda e por drenta pa haci su trabao. E problema ta cu ora e sucu ta keda halto den e
circulacion e ta afecta e arterianan y ta duna inflamacion den e arterianan, cual ta bay
atras.