Page 15 - bon-dia-aruba-20190911
P. 15

A15
                                                                                                          HENDE Diaranson 11 september 2019






















              IBISA:
                               Menos persona tin problema di presion cu den pasado


            ORANJESTAD – IBISA a                                                                                                ni  normal,  ni  halto.  Esey  ta
            tene un campaña di salud                                                                                            pone cu tin persona den ris-
            den e luna di mei. Steven                                                                                           ico den un futuro cercano si
            Croes di Departamento di                                                                                            nan  no  cambia  nan  estilo  di
            Salud na IBISA a compar-                                                                                            bida;  nan  por  sufri  presion.
            ti tocante con esey a bay y                                                                                         Si bo wak grupo mas grandi
            e cifra di persona cu a par-                                                                                        ta persona cu ta core risico pa
            ticipa den e actividad.                                                                                             desaroya  presion  halto.  Esey
                                                                                                                                ta  grupo  cu  kier  enfoca  riba
            Croes  a  laga  sa  cu  tur  cos                                                                                    dje, pa no yega leu”, Croes ta
            a  bay  manera  nan  a  planea.                                                                                     splica.
            Sinembargo  e  ta  bisa  cu  ta-
            batin reto grandi pa por haci                                                                                       El a bisa tambe cu den e grupo
            un  campaña  di  presion  den                                                                                       di 1,800 tin mas hende muhe
            e luna di mei. Nan ta plane-                                                                                        cu hende homber a participa.
            ando e siguiente campaña, cu                                                                                        Nan por a mira a diferencia
            lo tuma luga den luna di sep-                                                                                       grandi.  E  ta  bisa  cu  hende
            tember y october.                                                                                                   homber tin cu cambia men-
            E plan di IBISA ta pa crea tipo                                                                                     talidad cu ta kere nan ta bon
            di campaña asina di forma an-                                                                                       di salud y no ta sufri nada. Te
            ual pa 2020. “Tin un campaña                                                                                        recomenda pa nan tambe haci
            mundial cu yama ‘Know Your                                                                                          chekeo.  Croes  a  bisa  si  cu
            Number’. Nos kier haci’e na                                                                                         mas  tanto  e  presion  halto  ta
            Aruba mes, unda nos lo wak                                                                                          cerca hende homber, sinem-
            e cifra di presion, sucu, coles-
            terol y cifra di BMI pa mustra  dilanti pa ora nan tin mas edad
            con importante e ta.”        por bolbe tuma parti den un
                                         actividad  asina.  Sinembargo,
            Croes a splica cu mayoria di  e ta bisa cu ta poco straño ora
            biaha  ta  mira  hende  cu  nan  ta wak hende hoben cu cifra
            no sa kico presion halto ta of  di presion tiki halto, ‘cosnan
            ki  ora  nan  tin  problema  cu  cu bo no ta spera’, pero mas
            sucu,  sobrepeso  of  obesidad  tanto  ta  relaciona  cu  prob-
            na Aruba. Na Aruba hende ta  lema di sobrepeso y obesidad.
            kere cu nan ta saludabel sin sa
            cu nan tin peso halto.       “Nos  a  haya  persona  bou
            IBISA  ta  purbando  di  traha  di 18 aña, pero tambe nos a
            duro  pa  trece  un  cambio  haya un persona di 94 aña cu
            den  comunidad,  pa  cambia  a participa. Nos ta kere cu e
            e pensamento pa cu salud na  persona aki tin un bon estilo
            Aruba.                       di  bida  pa  yega  na  un  edad
                                         asina halto. Nos ta contento
            E participante di e campaña a  cu  gran  diferencia  di  edad
            surpasa tur expectativa, segun  den persona cu ta pendiente
            Croes. “Nos tabatin un total  di  e  proyecto  aki”,  Croes  ta
            di 1,800 persona cu a partici-  expresa.
            pa den e campaña, cual tabata  Un  punto  cu  Croes  a  com-
            un  logro.  Compara  cu  esun  parti ta cu actualmente hende
            di  DVG,  cu  tabata  apenas  mester  ta  consciente  pa  nan
            213  persona.  Un  logro  hopi  biba mas largo. Awendia hen-
            grandi.”                     de  ta  come  cuminda  proc-  IBISA a obtene tin diferencia  Croes ta splica.          bargo no ta mucho diferencia
            Croes ta gradici stakeholders  esa, fast food, nutricion no ta   compara  cu  esun  di  DVG,                        cu hende muhe.
            cu aporta pa haci evento po-  manera tempo di antes. Anto   cu ora nan a haci’e tabata un  E unico cos cu Croes ta bisa
            sibel  y  na  media  cu  persona  ta importante pa tin un bida   63%  di  poblacion  ta  sufri  di  cu  ta  un  poco  preocupante   E ta bisa cu a base di resul-
            por a participa pa e desaroyo  saludabel, pa cambia estilo di   presion halto.         ta cu 24% di e 1,800 partici-  tado  por  mira  cu  hende  por
            di  actividad.  Nan  grupo  di  bida.                     “Nos  tabatin  un  resultado  pante tin un presion normal,   ta haciendo mas movecion y
            enfoke tabata di persona di 18                            mas abou. Nos estudio a re-  esta menos di un cuarta parti,   ta haciendo miho trabou den
            aña bay ariba. Nan a haya di  Croes  a  bisa  cu  nan  campa-  sulta 35.6% di e 1,800 partici-  cual ta mal señal compara cu   nan  habito,  pues  ‘na  ta  mas
            5 pa 6 participante cu tabata  ña a tuma luga na tur MFA,   pante  tabatin  presion  halto,  locual tabata tin prome.  consciente’.  Nan  ta  bisa  pa
            menor di 18 aña di edad.     supermarket,  nan  a  bay  in-  cual ta cifra cu nos kier pa ta                        persona keda pendiente pa e
                                         stancia  unda  varios  persona   mas abou; pero compara con  Den  resultado  24%  tin  pre-  siguiente campaña pa e luna
            E ta splica cu nan a laga nan  a participa. Den e proyecto a   e  tabata  na  aña  2016,  ta  un  sion normal y 35.6% tin pre-  awo of esun binidero, pa asi-
            participa pa asina crea habito  ripara cu resultado general cu   logro si wak e di forma ey”,  sion halto. “E resto ta presion   na nan por participa.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20