Page 21 - 20190112

Gezondheid 21
Zaterdag 12 januari 2019
Waarom nieuw begin Waarom mediteren helpt te

ontspannen en niet zweverig is
vaak fijn en ook eng is Mediteren is een manier om vol- amygdala kijkt, je tot de ont-

dekking komt dat deze chro-
ledig te ontspannen. Zweverig is
het niet, het is zelfs wetenschap-
pelijk bewezen dat het werkt. nisch overactief is. De amygdala
is het deel in onze hersens
In ons leven kunnen we telkens Tijdschrift Flow vertelt hoe dit dat staat voor ons vecht- of
opnieuw beginnen. Aan een zit. vluchtsysteem. ,,Deze chroni-
nieuwe baan, een nieuwe relatie, Mediteren is een techniek die sche overactiviteit kun je alleen
een nieuwe dag. Waarom voelt ervoor zorgt dat je lichaam en doorbreken door regelmatig
een nieuw begin vaak fijn, maar geest volledig ontspannen. Er pauzes te nemen en bewuste
is het tegelijk een beetje eng? bestaan veel meditatietechnie- keuzes te maken”, zegt Willi-
Tijdschrift Flow zoekt het uit. ken, maar het basisprincipe is ams.
Alle schepen achter je ver- steeds: focus en aandacht. Door te mediteren kun je ook
branden, een pakje sigaretten Eigenlijk betekent mediteren in praktische situaties vaker be-
halen en nooit meer terugko- niet veel meer dan al je gedach- wust je aandacht sturen. Men-
men: weinig mensen willen écht ten en gevoelens aan je voorbij sen die hun gedachten en gevoe-
met een schone lei beginnen, laten gaan. Je hoort nog wel die lens beschouwen als tijdelijke
betoogt filosoof Marli Huijer in brommer langsrijden of je gebeurtenissen in hun hoofd,
haar boek Opnieuw beginnen. denkt aan dat vervelende ge- geven minder snel toe aan slech-
,,We worden tegengehouden Filosoof Marli Huijer: ,,We worden tegengehouden door het verlan- sprek met je moeder, maar het te verleidingen, menen drie
door het verlangen naar conti- gen naar continuïteit, naar herhaling.” grote verschil is dat die afleiding Utrechtse en een Amerikaanse
nuïteit, naar herhaling. Boven- je niet meer hoeft te storen. Je psycholoog in een publicatie in
dien is het een illusie dat we ons ,,Laat ongemakkelijke gevoelens sen. Mede daarom voelt het be- leert om niet te oordelen, con- NRC.
verleden kunnen uitwissen. We gewoon toe, als een nieuwe start gin van een nieuwe dag vaak zo clusies te trekken of oplossingen De onderzoekers leerden stu-
kijken immers naar de wereld spanning oproept. Je zult zien fijn. te verzinnen, maar het moment denten door meditatie hun ei-
door de bril van onze ervarin- dat ze vanzelf wegebben. Emo- ,,Als je in het leven tegen pro- te accepteren zoals het is. gen gedachten en gevoelens van
gen.” ties hebben het verloop van een blemen aan loopt, kan dat je ook Dat meditatie voor meer ont- een afstand te bekijken. Alle
Volgens Huijer brengt het je golf. Ze beginnen klein, groeien iets bieden”, vertelt hoogleraar spanning zorgt, is wetenschap- deelnemers waren na de korte
verder om in het bestaande iets dan tot een breekpunt en als ze psychiatrie en filosoof Damiaan pelijk bewezen. Mark Williams, training van twaalf minuten ge-
nieuws in gang te zetten: ,,Ie- helemaal zijn uitgegolfd, ver- Denys. ,,Het is de perfecte aan- mindfulness-expert en hoogle- neigd minder snel te reageren
mand die het initiatief neemt dwijnen ze weer.” leiding om je leven opnieuw in raar Klinische Psychologie in op hun impulsen, zoals het ver-
om dingen anders te doen in Morgen ziet de wereld er heel te richten. We doen dat namelijk Oxford, vertelt: ,,We denken dat langen naar ongezond eten.
zijn werk of relatie, brengt meer anders uit. Er zit meer in deze niet zomaar uit onszelf, dat is we heel creatief en productief Schrijver Ruby Wax medi-
verandering teweeg dan iemand bekende uitspraak dan je mis- onze aard.” worden als we maar druk en teert elke dag. ,,Door je bewust
die plompverloren vertrekt om schien denkt. ’s Nachts reset ons Denys zegt dat mensen veran- haastig bezig zijn. Maar ons te worden van de dingen om je
elders opnieuw te beginnen’’. brein zich. ,,Terwijl jij ligt te sla- dering van nature vermijden. brein staat dan juist constant op heen, kalmeer je en kun je je be-
Iets nieuws aanpakken bete- pen, zijn je hersenen druk in de Maar als het toch komt, zegt ze: ‘vluchtmodus’.” ter concentreren. In alledaagse
kent iets anders loslaten. Maar weer, voornamelijk met het ver- probeer het te omarmen. ,,Stel: De hoogleraar stelt dat wan- situaties, bijvoorbeeld als ik sta
dat doen we volgens klinisch werken van informatie die over- je hebt een bepaalde baan, je neer je iemand in een brain- te wachten, probeer ik altijd
psycholoog Barry Lubetkin niet dag is binnengekomen”, vertelt doet dat tien jaar en je wordt ont- scanner stopt, die altijd maar mijn aandacht naar mijn voeten
graag. Volgens hem voelt het slaaponderzoeker Stefan Lucius slagen. Nou, vreselijk. Maar je druk is, en vervolgens naar zijn te brengen.”
niet fijn om vertrouwde dingen in zijn boek ‘Welterusten! Over wordt daardoor wel gedwongen
te beëindigen. slaap en slaapstoornissen’. om iets anders te gaan doen, en
,,Het ultieme einde is natuur- ,,Maar we hebben er weinig na drie jaar zeg je misschien wel
lijk de dood, maar zelfs het ein- aan om ervaringen nogmaals dat het goed geweest is. Tekor-
de van een leuk feestje of een hetzelfde te beleven; er moet iets ten helpen ons om een rijker en
slechte relatie kan een ongemak- mee gebeuren, zodat we ze kun- beter leven te leiden.”
kelijk gevoel oproepen. Het is nen relativeren, een plekje ge- Volgens filosoof Marli Huijer
spannend om een nieuwe weg ven, loslaten. Dat doen de herse- doen zich per definitie altijd
in te slaan, want je weet nooit nen door tijdens de remslaap weer nieuwe kansen voor. In
wat je te wachten staat.” een stressvrije toestand af te haar boek Ritme zegt ze: ,,Stel,
De klinisch psycholoog heeft kondigen.” een man in de trein aarzelt of hij
het over een ingewikkelde twee- Het emotiecentrum van ons de vrouw die tegenover hem zit
strijd: de vertrouwde weg voelt brein staat tijdens die slaap op zal aanspreken. Wie weet is dit
veiliger dan het onbekende ter- non-actief, wat er voor zorgt dat zo’n moment waarvan hij
rein, maar het onbekende kan emoties de volgende dag minder achteraf zal zeggen dat het leven
mogelijk tot een beter leven lei- intens zijn en waardoor we hefti- toen een beslissende wending ,,We denken dat we heel creatief en productief worden als we maar
den. ge gebeurtenissen in een nieuw, nam. Maar hoe bijzonder is zo’n druk en haastig bezig zijn. Maar ons brein staat dan juist constant
Het advies van Lubetkin: stressvrij daglicht kunnen plaat- moment nou eigenlijk écht?” op ‘vluchtmodus’.

de ziekte middels ‘besmette’ Alzheimer mogelijk een soort van besmettelijk kenmerk van Alzheimer en cere-
Nieuw onderzoek suggereert dat
brale amyloïdangiopathie (ook
groeihormonen kan worden wel CAA genoemd, een opeen-
overgedragen. Dat meldt het werkelijk Alzheimer kunnen en een aantal mensen nadat ze stapeling van amyloïden in de
blad Nature. Onderzoekers ont- ‘oplopen’. En dus gingen de met deze groeihormonen waren wanden van kleine bloedvaten in
dekten dat groeihormonen die onderzoekers nog een stap ver- behandeld ook aan deze ziekte de hersenen). Bij enkele proef-
tussen 1958 en 1985 werden in- der. Ze injecteerden de groei- kwam te overlijden. personen was er sprake geweest
gezet om de groei van kinderen hormonen direct in het brein Het onderzoek borduurt voort van een ziektebeeld dat deed
en jongvolwassen een boost te van muizen die door een geneti- op een studie uit 2015. In dat denken aan CAA, maar bij geen
geven, soms besmet waren met sche aanpassing niet in staat onderzoek bestudeerden weten- enkele proefpersoon was bij le-
bèta-amyloïden. waren om de giftige eiwitten op schappers het brein van mensen ven Alzheimer vastgesteld. Toch
Eén van de kenmerken van De ziekte kan middels ‘besmet- te ruimen en dus gedoemd wa- die groeihormonen geïnjecteerd wees het onderzoek er al wel
Alzheimer is de opeenstapeling te’ groeihormonen worden over- ren om plaques te ontwikkelen. hadden gekregen en later gestor- voorzichtig op dat de de opeen-
van bèta-amyloïden. Dit zijn ei- gedragen. En jawel: de muizen ontwikkel- ven waren aan de Ziekte van stapeling van amyloïden die in
witten die giftig zijn voor her- den een Alzheimerachtige ziek- Creutzfeldt-Jakob (een prion- het brein van de proefpersonen
sencellen en in het geval van plaques de oorzaak is van Alz- te. Vroeger werden groeihormo- ziekte, veroorzaakt door ver- was aangetroffen het resultaat
Alzheimer samenklonteren tus- heimer. nen uit de hypofyse van overle- keerd gevouwen, giftige eiwit- was van de ingespoten groeihor-
sen hersencellen. Zo’n samen- Met de ontdekking dat groei- den mensen gehaald. Daar is ten). In het brein van vier van de monen. Maar bewijs voor de
klontering van eiwitten wordt hormonen besmet zijn met bè- men echter mee gestopt toen acht overledenen werd naast die aanwezigheid van die amyloïden
ook wel aangeduid als een ‘pla- ta-amyloïden is natuurlijk nog sommige van deze groeihormo- Creutzfeldt-Jakob-prionen ook in de toegediende groeihormo-
que’. Veel onderzoekers nemen niet bewezen dat mensen mid- nen besmet bleken te zijn met een opeenstapeling van bèta- nen ontbrak. Het nieuwe onder-
aan dat het ontstaan van deze dels groeihormonen ook daad- de Ziekte van Creutzfeldt-Jakob amyloïden aangetroffen: een zoek brengt daar verandering in.