Page 11 - bon-dia-aruba-20190914
P. 11

A11
                                                                                                      opinion Diasabra 14 september 2019
            Specialista Pedagogico Drs. Amoriza Gunnink:
                                        ‘Un yamada pa mehora e desaroyo y ecologia


                                                        di infancia di nos muchanan’


            ORANJESTAD – Ultima-         unda mi tin 4 Centro di Cui-
            mente, parlamentario sra.  do, 20 maestro profesional y
            Jennifer  Arends  Reyes,  a  mas o menos 400 mucha bou
            haci varios remarca riba e  mi encargo. E prome paso y
            tema di calidad y accesibi-  iniciativa  no  ta  pa  simple-
            lidad  di  Centro  di  Cuido  mente  papia  di  accesibili-
            di  mucha  y  hoben.  Gobi-  dad of calidad di cuido, ni e
            erno di Aruba y Gabinete  mester  ta  pa  institutionalisa
            Wever-Croes  ta  haciendo  nos  muchanan,  manera  cu
            un bon esfuerso pa pone e  Arends  Reyes  ta  delinea.  E
            muchanan na prome luga  vision  y  anhelo  di  nos  co-
            den  nan  agenda.  Esaki  ta  munidad  Arubano  pa  nos
            un  paso  hopi  positivo  pa  muchanan mester ta, pa nan
            futuro di nos isla.          bienestar y cu nan trayectorio
                                         di desaroyo educacional y so-
            E  problema  ta  cu  Arends  cial ta fuerte y positivo. Esaki
            Reyes  ta  duna  e  puntonan  ta  exigi  cu  ley  mester  defi-
            mucho  simplistico,  cu  ta  ni  specificamente,  con  nos
            crea  mas  confusion,  en  bes  kier  mira  e  desaroyo  di  nos
            di  progreso.  Por  ehempel,  muchanan  wordo  actualisa,
            con nos ta defini calidad den  kico  nos  kier  pa  nan  siña  y
            cuido di mucha y con nos ta  experiencia na edad trempan
            evalua  calidad,  si  nos  no  tin  na  cas,  na  scol  y  den  centro
            un  structura  na  e  momento  di cuido, y kico nos ta visu-
            aki? Kico ta expectativa pa e  alisa  como  identidad  pa  nos
            mayornan,  e  Centronan  di  muchanan  Arubiano.  Si  nos
            Cuido,  e  maestronan  y  nos  kier  mira  nos  muchanan  ta
            comunidad di Aruba?          independiente,  capabel,  mo-
            Permiti mi comparti mi con-  tiva  y  anima,  responsabel  y
            ocemento  profesional,  expe-  cu etica, exitoso na scol desde
            riencia profesional y personal  trempan, nos tin mester defi-
            riba e topico aki.           ni y crea e structura pa logra
                                         esaki. Locual nos ta desea di
            Marca di calidad no ta facil pa  cultiva, nos mester defini den
            distingui.  Locual  un  mayor  ley y facilita na cas, den famia
            ta defini como calidad, pa un  y  tur  e  instancia-  of  organi-
            otro e no ta distingui di me-  sacionnan cu ta sirbi mucha,
            sun  forma.  Cua  ta  bay  ta  e  incluyendo scol, e centronan
            midi di calidad, si nos no tin  di cuido y comunidad.
            un structura cu ta defini, no
            solamente  e  derechonan  di  E  prome  paso  aki  ta  exigi
            nos muchanan, pero tambe e  cu  comunidad  di  Aruba,  tin  desaroyo  di  mucha.  Maske  diferente  instancianan  lihe  ta  depende  di  cuido.  Como
            desaroyo positivo y saludabel  cu  compronde  cu  durante  e  cu  mi  ta  aprecia  e  punto  di  y  cu  eficiencia,  pa  sirbi  nos  gobierno  tambe  ta  apoya  e
            den e areanan emocional, fis-  periodo  di  edad  di  0-7,  ta  e  nutricion cu Arends Reyes a  muchanan  y  asina  nan  por  derechonan di hende muhe,
            ico, mental, social y spiritual  tempo mas critico den e de-  trece dilanti, esey no ta sufi-  logra haya e servicio necesa-  pa  avansa  den  nan  carera.
            pa  nos  muchanan,  teniendo  saroyo di mucha. E tempora-  ciente, si no tin un esfuerso  rio.  Di  tres,  manera  a  men-  Tambe  ta  importante  pa
            cuenta cu e ecologia di mu-  da aki den bida di un mucha  pa yuda nos muchanan desar-  ciona  caba,  mester  crea  un  nos defende y apoya e dere-
            cha?                         mester mas atencion den ley.  oya positivamente cu un bista  structura den ley cu ta defini  chonan di nos muchanan, pa
                                         E concepto di acumulacion di  riba e ecologia di infancia y e  e expectativanan di desaroyo  ta den cuido di calidad cu e
            Mi  proposicion  den  e  co-  capital  cultural  ta  hunga  un  necesidad di acumula capital  y  e  programa-  y  servicionan  pedagogistanan  bon  studia  y
            mentario aki ta, simplemente  rol hopi importante den e ca-  cultural.  Den  e  tema  aki,  ta  di calidad pa nos muchanan.  nan profesion mester ta apre-
            cu mehoracion di e ecologia  pacidad pa nos muchanan ta  importante  cu  gobierno  bin  E structura aki mester realisa  cia y bon paga pa nos comun-
            di infancia pa nos muchanan,  exitoso, no solamente na scol  cu  iniciativanan  di  belasting  y actualisa e metanan di desa-  idad. Hopi di nos muchanan
            ta cuminsa cu un enfoke den  pero tambe den bida. Capital  pa  famia,  proyectonan  eco-  royo y train tempran. E me-  ta pasa hopi tempo den cuido.
            cuatro paso:                 cultural ta referi na e habito-,  nomico  y  programanan  pa  didanan  tuma  tambe  mester  Nos mester duna nan e miho
            1.  Mester  tin  comprende-  e  actitudnan,  conocemento,  mucha, cu ta yuda e mayor-  tin bista riba e ecologia di in-  calidad di cuido y educacion
            mento di e concepto di capi-  habilidad  –  particularmente  nan den e sosten di cuido y cu  fancia.                trempan.
            tal cultural.                linguistica,  matematica,  vi-  programanan di recreacion. E
            2.  Mester  contene  integra-  sual  y  motorico–  cu  mester  iniciativanan aki mester wor-  Y finalmente, hunto cu punto  E desaroyo y ecologia di mu-
            cion y colaboracion di e de-  cultiva  pa  nos  muchanan  ta  do evalua constantemente pa  tres, gobierno di Aruba mes-  cha ta depende di varios fac-
            partamentonan y e organisa-  exitoso na scol y trabou y cual  impacto.                 ter  urgentemente  mehora  y  tor, famia, educacion, comu-
            cionnan, cu ta               por yuda nan avansa den bida.                             balora e                     nidad,  salubridad  publico,  e
            sirbi e mucha.               E  acumulacion  di  capital  Di  dos,  nos  mester  simpli-  profesion di cuido di mucha.  leynan di un pais y diferente
            3. Mester tin un creacion di  cultural  ta  depende  no  sola-  fica  y  trece  integracion  di  Na  e  momento  aki,  no  tin  iniciativa,  servicio  y  pro-
            un  structura  den  ley,  cu  ex-  mente di estudio, pero tam-  diferente  departamento,  cu  ningun  sistema  pa  certifica  grama  pa  mucha.  E  inversi-
            pectativa di desaroyo defini.  be di e relacionnan na cas, e  ta  sirbi  mucha.  Aki  na  Aru-  e  trahadonan  of  e  pedago-  onnan  mester  ta  eficiente  y
            4. Mester tin mehoracion di e  oportunidad-  y  actividadnan  ba  tin  asina  tanto  diferente  gistanan di e muchanan den  impactante.
            profesion di cuido y desaroyo  cu  nos  muchanan  tin  den  departamento  y  fundacion,  cuido,  ni  tampoco  regula  e
            di mucha.                    comunidad, pa desaroya den  pero tin mester di un proceso  centronan di cuido. Cualkier  Nos tin hopi trabou nos di-
                                         diferente  area,  por  ehempel:  holistico,  pa  trece  tur  hunto  persona por aplica y traha cu  lanti  pa  mehora  e  situacion
            E motibo pa kico mi ta bisa  musical,  deportivo,  cultural,  pa colabora pa e bienestar di  e muchanan of lanta un cen-  riba nos dushi isla di Aruba. E
            esaki,  ta  debi  na  mi  amplio  social, ciencia, etc. E  mucha y preveni un sistema  tro. Tampoco no tin e recon-  futuro di nos pais ta den man
            experiencia y estudio pa loke  ecologia  di  infancia  ta  referi  kibra.  Mester  hacie  facil  pa  ocemento di e importancia di  di nos muchanan.
            ta trata                     na  tur  e  agente-  y factornan  nos  famianan  y  e  Centro-  e profesion aki, pa e bienestar
            kinderopvang  na  Canada,  cu  ta  influencia  y  impacta  e   nan  di  Cuido  por  nabega  e  social di nos isla. Hopi famia
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16