Page 174 - รายงานการวิจัย การพัฒนารูปแบบดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม วัดสุคนธาราม อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.

160

1) การมีสวนรวมของชุมชนในการเสริมสรางสุขภาพผูสูงอายุ โดยอาศัยกลุมที่เปนทาง
การชวยขับเคลื่อน เชน อาสาสมัครสาธารณสุข ผูนําชุมชนและวัดรวมกันจัดกิจกรรามเฉพาะผูสูงอายุ
เชนกิจกรรมวันสําคัญตางๆ กิจกรรมออกกําลังกาย กิจกรรมทางพระพุทธศาสนา
2) การจัดบริการสงเสริมสุขภาพและการคัดกรอง ชุมชนตองการปรับพฤติกรรมเพื่อลด

โอกาสกอโรคซ้ําซอน และปองกันการเกิดโรคในระยะที่ 1 กิจกรรมที่ปฏิบัติไดเชิงรูปธรรม เชน
การศึกษาความตองการดานการสงเสริมสุขภาพอยางครบถวนทุกมิติของสุขภาวะอยางเปนระบบ
3) การจัดการความรูเพื่อการสงเสริมสุขภาพในชุมชน ซึ่งเปนความรูที่ตอบสนองความ
ตองการดานสุขภาพของผูสูงอายุ และสรางโอกาสใหผูสูงอายุเขาถึงองคความรูที่สนับสนุนการ

ตัดสินใจดานสุขภาพดวยตนเองอยางเหมาะสม เพื่อนําไปสูการปรับมโนทัศนในการดูแลสุขภาพตนเอง
4) การดูแลสุขภาพผูสูงอายุดวยหลักพุทธธรรม
ปจจุบันปญหาโรคไรเชื้อกําลังเปนปญหาของประเทศไทย ซึ่งสาเหตุสวนใหญเกิดจาก
พฤติกรรมการใชชีวิตที่เปลี่ยนไป การจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพใหกับประชาชนใหเกิดสุขภาพ

ที่ดีโดยเฉพาะผูสูงอายุที่มีการสะสมพฤติกรรมการใชชีวิตมายาวนาน คุนชินกับความเปนอยูการจะ
ปรับเปลี่ยนจําเปนตองปรับแนวคิดวา “สิ่งทั้งหลายทั้งปวงเปนธรรมชาติที่มีการเปลี่ยนแปลงไปตาม
ธรรมดา” ผูสูงอายุก็เปนวัยแหงความเสื่อมถอย ทั้งดานรางกายและดานจิตใจ การสรางความ

ตระหนักใหเกิดการยอมรับ เกิดการเรียนรู เกิดความพอดี หรือเกิดความสมดุลของชีวิต ไดนําหลัก
พุทธธรรมมาบูรณาการ ดังนี้
(1) ใชหลักพละ 5 ตามแนวคิดของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย (ป.อ.ปยุตฺโต) ไดกลาวไว
วา “...ในการเขาถึงจุดมุงหมายของพระพุทธศาสนา จะตองปฏิบัติหลักธรรมยอยๆ หลายอยาง
หลักธรรมหรือขอปฏิบัติเหลานี้ จะตองกลมกลืนพอดีกันไดแก อินทรีย 5 ผูปฏิบัติธรรมจะมีการเนน

คําวา สมตา คือมีความสมดุลกันทั้ง ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ และปญญา การปฏิบัติจะตองพอดีกัน
8
ระหวางวิริยะกับสมาธิ และความพอดีระหวางศรัทธากับปญญา โดยมีสติเปนเครื่องควบคุม...”7
(2) ใชหลักอิทธิบาท 4 ประกอบดวย- ฉันทะ คือ ความพอใจ รักใคร เต็มใจ และฝกใฝใน

งานอยูเสมอ ทุมเทความสามารถ และปรารถนาเพื่อที่จะทํางานนั้นใหดีที่สุด วิริยะคือ ความเพียร
พยายาม ความอุตสาหะและมานะบากบั่น ที่จะทํางานหรือทําสิ่งหนึ่งสิ่งใดใหดีที่สุด จิตตะ การเอาใจ
ใส และใหใจจดจออยูกับอยูกับสิ่งที่ทํา มีสมาธิมั่นคงอยูกับงาน วิมังสา คือ การสอบสวน ไตรตรอง
พิจารณาตรวจสอบในสิ่งที่กําลังทํานั้นๆ รวมถึงการรูจักคนควา คิดคน และรูจักคิดแกไขปรับปรุงงาน
9
ใหกาวหนาอยูเสมอ8
(3) ใชหลักภาวนา 4 ภาวนา 4 เปนแนวพัฒนาใหผูสูงอายุนําไปฝกปฏิบัติตามตาราง
กิจกรรมประจําวัน เพื่อใหเกิดการพัฒนาสุขภาพในองครวม 4 ดาน ไดแก การพัฒนากาย คือ การ
พัฒนารางกายดวยการออกกําลังกาย เชน การเดิน การวิ่งเหยาะๆ การเดินจงกรม การทําสมาธิบําบัด

การอยูกับสิ่งแวดลอมที่เกื้อกูลกัน การบริโภคปจจัยสี่ตรงตามคุณคาที่แทจริง การพัฒนาศีล คือ การ

8
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย(ป.อ.ปยุตฺโต),ลักษณะแหงพระพุทธศาสนา,(ฉบับสองภาษา),(กรุงเทพ
มหานคร : โรงพิมพเจริญดีมั่งคงการพิมพ,2558),หนา 11-12.
9
สุขภาพจิต/ศาสนา › อิทธิบาท 4 และแนวทางปฏิบัติ, [ออนไลน] เขาถึงเมื่อ 11 เมษายน 2561
จาก thaihealthlife.com.