Page 22 - Türk Yurdu 387. sayı Kasım 2019(web için-kapaklı)

Nazarbayev, yönetimindeki Kazakistan’ı ve Ka- idarecilik yaptığı süre boyunca buna teşvik etmiştir.
zak halkını Türk milletinin bir parçası olarak değer- Nazarbayev Türk Dünyası birliğiyle Türk Edebiyatına
lendirmiş, Bozkurt figürünü ve Gök Rengini Türk atfen alakalı şu sözleri sarfetmiştir; “Türk Dünyasının
Kültürünün vazgeçilmez unsurları olarak ele almıştır. mirasçıları iradelerinin dışında olarak birbirlerinden
Hatta Kazakistan Cumhuriyeti bayrağının renginin uzakta kalsa da, en zor zamanlarda, destanlar (Boz-
menşei olarak Göktürk İmparatorluğunun bayrağını kurt, Türeyiş, Ergenekon vb.) Türk dünyasını birleş-
göstermiştir. Türk Birliğinin (Turan) tarihte pek çok tirir.”
1
10
kez gerçekleştirildiğini, müreffeh ve güçlü bir Türk 1. Dilde Birlik
Dünyasının oluşması için birlikteliğin önemini Gök-
türk Kitabelerinden örnekler vererek ifade etmiştir. Kazak Türkçesinin resmi dil olarak ilanı ve ana-
2
Kazakistan, Türk Dünyasının iletişiminin kesintisiz yasaya eklenerek tescillenmesi, anadilin muhafaza
11
devamlılığı adına aktif bir siyaset izlemektedir. Bu edilmesindeki ilk adımdır. Kazak Türkçesinin alfa-
kapsamda 1992 yılında Türkçe Konuşan Devletler besi olarak, Göktürk alfabesi (Runik), Arap alfabesi,
Devlet Başkanları zirvesi adı altında Türkiye Cumhur- Kiril alfabesi ve Latin alfabesi kullanılması yönünde
başkanı Turgut Özal’ın ev sahipliğinde gerçekleşen 4 farklı öneri mevcuttur. Ancak Nazarbayev Hüku-
zirveye Kazakistan devlet başkanı Nursultan Nazar- metinin Latin alfabesine geçilmesi yönündeki ça-
bayev’de iştirak etmiştir. Bu görüşmenin artırarak lışmaları, değişikliğin bu istikamette yaşanacağını
ilerlemesi sonrasında bağımsız Türk Devletlerinin de göstermektedir. İlk kez 1993 yılında yapılan alfabe
iştirakiyle Türk Keneşi; 2009 yılında kurularak, Türk değişikliği çalışmaları, 2007 yılında programlı bir
Dünyasındaki iletişimi kuvvetlendirmek maksadıyla hale getirilmiş, 2017 yılında ders kitapları ve edebi
faaliyetlerine başlamıştır. Türk Keneşi ana organla- eserlerin Latin harfleriyle değişikliği sağlanmıştır. La-
3
rın dışında; Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenterler tin alfabesi kullanımının hem İngilizce ve diğer batı
Asamblesi (TURKPA), Uluslararası Türk Kültür Teşki- dillerinin öğrenimini kolaylaştıracağı, hem de Türk
latı (TÜRKSOY), Uluslararası Türk Akademisi, Türk İş Dünyasıyla iletişim kapılarının açılacağı düşünül-
12
Konseyi ve Türk Kültür ve Miras Vakfı olmak üzere müştür. Nazarbayev dilin milletleşme sürecinin en
beş kurumla daha bağlantı halinde çalışmaktadır. önemli parçası olduğunu ifade etmiş, dilini yitirmiş
4
Yine Türk Keneşinin halen Genel Sekreteri olan Ba- olan milletlerin karakterlerini muahafaza edemeye-
13
ghdad Amreyev aynı zamanda Kazakistan Cumhu- ceğini söylemiştir. “Büyük Bozkırın Yedi Kenarı”
riyeti Başbakan Danışmanlığı görevini de yürütmek- isimli makalesinde de içinde Türkçe dilinde yazılmış
tedir. Yine Türk Dünyasının UNESCO’su sayılan önemli eserlerin ortak şekilde sergilenmesi ve ulaşı-
5
TÜRKSOY Genel Sekreterliği ise Kazakistan Cum- labilmesi için 2019 yılında bir kütüphane kuracağını
6
14
huriyeti eski Kültür Bakanı Düsen Kaseinov tarafın- da iletmiştir. Yine coğrafi isimlerin de suni isimler-
dan yürütülmektedir. Kazakistan’ın aktif katılımcısı den sıyrılıp, esas halini alması adına çalışmalar yürüt-
7
olduğu bu platformlar Nazarbayev tarafından olduk- müştür. Bu çalışmalardan belki de en önemlisi “Gü-
ça önemsenmekte, Türk iletişiminin ve Türk birli- ney Kazakistan Eyaleti” adının “Türkistan Eyaleti”
ğinin gerçekleşmesi adına diğer ülkeleri de teşvik olarak değiştirilmesidir. 15
edici bir profil çizmektedir. Bu bağlamda özellikle 2. Fikirde Birlik
8
Kazakistan, Türkiye, Azerbaycan ülkelerinin olumlu Kazakistan Cumhuriyeti tıpkı Türkiye’de olduğu
tutumu ve gayretleri; Kırgızistan, Türkmenistan, Öz- gibi laik, demokratik ve üniter bir devlet anlayışını
bekistan ve sonradan gözlemci üye olarak Macaris- tesis etmiş, dış politikasını da barışçıl ve uluslararası
tan’ın dahliyle Türk İşbirliği alanlarının genişlemesini normların ekseninde konumlandırmıştır. Yine Tür-
sağlamıştır. Batı değerleriyle çatışmadan geliştirilen kiye’ye benzer şekilde iç politikalarını, çağdaş me-
bu işbirliği anlayışı, bahsi geçen devletler nezdinde deniyetler seviyesine çıkaracak şekilde uygulamış-
Türksoy, Türkpa, Türk Keneşi gibi uluslarası örgütle- lardır. 22-23 Ağustos 2012 tarihinde Kırgızistan’ın
9
rin itibar kazanmasını sağlamıştır. başkenti Bişkek’te düzenlenen Türk Dili Konuşan
Nazarbayev, soydaş ülkelerle iletişim kurarken Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin İkinci Zirvesi’nde Ka-
ve dış politikalarının istikametini belirlerken, yukarı- zakistan, Kırgızistan ve Türkiye Cumhurbaşkanları
da bahsi geçen organizasyonlardan istifade etmek- ile Azerbaycan Başbakan’ı tarafından imza edilen
tedir. Kazakistan’ın ülke içindeki politikaları ise ulus anlaşmaya statü kazanan Uluslararası Türk Akade-
bilincinin artmasını sağlamak gayreti taşır. Bir lider misi’nin kurulması fikri ve altyapısal çalışmalara iliş-
olarak Türklük şuurundan beslenmiş, milletini de kin ilk adım Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan

20
SAYI 387 • KASIM 2019