Page 15 - Bir Ölür Bin Doğarız - Kitap
P. 15
Atçalı halkın gözünde Osmanlı’ya kafa tutabilen bir güç
oluyordu. Bu yıllar içinde adil bir düzen fikri, Aydın ihtilali, At-
çalı’nın kafasında somutlanıyordu.
Tüm Ege halkı büyük yoksulluk ve zulüm altında yaşı-
yordu. Osmanlı devleti, sömürgeleşmesinin getirdiği ek ekono-
mik sorunlar nedeniyle her geçen gün halkın sırtına daha fazla
vergi yükü koyuyordu. 1820’li yıllarda halktan toplanan yüzün
üzerinde farklı vergi bulunmaktaydı. Bunlar yetmezmiş gibi
yerel yöneticilerin ağa ve beylerle birlikte halkın malına, para-
sına, toprağına zorla el koyması, çocuklarını zorla hizmetine al-
ması; halkın canına, namusuna el uzatması; halkı isyanın eşiğine
getirmişti. Aynı yıllar içinde Osmanlı Alevi-Bektaşi dergâhlarını
kapatıp, Alevi halkı üzerinde baskı ve kıyım gerçekleştirmesi
Ege’de yaşayan Alevi halkın da öfkesini büyütmüştü. Osman-
lı’nın 1828 yılında düzde yaşayan efeler ve zeybekler üzerinde
de baskı oluşturması dağlara yoğun bir zeybek çıkışını sağladı.
Ege’nin sömürü ve zulümden patlamaya hazır olduğunu
gören Atçalı, adil bir düzeni tahsis etmek için örgütlenmeye baş-
lamıştır. Atçalı öncelikle kendisi gibi Osmanlı düzeninin değiş-
mesi gerektiğini düşünen tüm zeybek ve efeleri etrafına
toparladı. Kimi Türkmen aşiretlerinin desteğini sağladı. Ayak-
lanma vakti geldiğinde Aydın ve Nazilli dağlarında Malgaç,
Çubuk, Babadağ, Bozdağ, Karıncalıdağ, Madran ve Beşparmak
dağlarında toparlanan isyancı zeybekler; Atçalı’nın önderliğinde
halkın çektiği acılara son vermek için dağlardan aşağıya indiler.
Aydın kenti 1829 Ekim’inde zeybeklerin eline geçmişti.
Artık hayallerini kurdukları adil düzeni kurabileceklerdi. Zey-
bekler girdikleri her yerde tellallar çağırtarak ayaklanmanın
amacını halka duyuruyorlardı. İlk icraatları adaleti sağlamak
oldu. Halka yerel yöneticiler tek tek soruldu, halka karşı suç iş-
leyenler cezalandırıldı. Yerlerine birer zeybek atandı. Halkın
memnun olduklarına ise dokunulmadı. Atçalı, Osmanlı’nın
15