Page 85 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
ЭДИЙН ЗАСАГ
4

БѶтээгдэхѶѶн, Ѷйлчилгээний Ѷнэ яагаад ѴсдѴг вэ?
Америкийн эдийн засагч Фишер XX зууны эхээр гѷйлгээнд байгаа мѵнгѵний
тоо хэмжээ нь бѷтээгдэхѷѷн, ѷйлчилгээний ѷнийн тѷвшинд нѵлѵѵлдѵг болохыг
судлан гѷйлгээнд байгаа мѵнгѵний хэмжээ хэдий их байна, бѷтээгдэхѷѷн,
ѷйлчилгээний ѷнэ тѵдий чинээ ѵндѵр болдгийг тогтоожээ.

Гѷйлгээнд тухайн ѷеийн бѷтээгдэхѷѷн, ѷйлчилгээний ѷнийн дѷнтэй тэнцэх
(ДНБ-тэй тэнцэх) хэмжээний мѵнгѵ байх ѐстой. Ѷѷнээс хэтэрвэл мѵнгѵний
илѷѷдэл буюу инфляци ѷѷсэж дутвал мѵнгѵний хомсдолд орж эдийн засгийн
хѵгжил саарахад нѵлѵѵлж эхэлнэ. Энэ зѷй тогтлыг тэгшитгэлээр илэрхийлбэл;

PQ=MT буюу
M - гѷйлгээнд байх ѐcтой мѵнгѵний тоо хэмжээ
T - мѵнгѵний эргэлтийн хурд
PQ - худалдаалсан нийт бѷтээгдэхѷѷний ѷнийн дѷн

нь 1, 2 гэх мэтээр - дѷгээр барааны ѷнэ нь 1, 2 гэх
мэтээр - дѷгээр барааны тоо хэмжээ

ДААЛГАВАР Тохиолдол шинжлээрэй
21
• Дараах тохиолдлуудаас аль нь мөнгөний хомсдол, аль нь илүүдэл үүссэнийг
илэрхийлэх вэ?
• Эдгээр тохиолдлуудад нийгэм эдийн засаг ямар төлөвт оршихыг дэлгэрэнгүй
жишээ авч тайлбарлаарай.
а. б. в.
Инфляци яагаад ѶѶсдэг вэ?
Хѷснэгт 4.11.
Шалтгаан 1 Шалтгаан 2
ГѶйлгээнд байх мѴнгѴний тоо хэмжээ ѵйлдвэрлэлийн чухал нѴѴцѶѶдийн
нийт бѶтээгдэхѶѶн, Ѷйлчилгээний Ѷнэ Ѷнэ огцом ѴсдѴгтэй холбоотой.
буюу ДНБ-ий ѴсѴлтийн хурдаас илѶѶ Эрчим хѷч, ѷр тариа, бензин,
хурдтай ѴсдѴгтэй холбоотой. шатахуун зэрэг ѷйлдвэрлэлийн чухал
Ѷѷнээс болж их хэмжээний мѵнгѵ нѵѵцѷѷдийн ѷнэ эсвэл цалин хѵлс ѵсѵх
харьцангуй бага хэмжээний ѷед ѷнэ ѵсдѵг. Жишээ нь, нефтийн ѷнэ
бѷтээгдэхѷѷнд ногдох болж эрэлтийн ѵсѵхѵд бараг бѷх бѷтээгдэхѷѷний ѷнэ
хэмжээ нийлѷѷлэлтийн хэмжээнээс давж дагаж ѵсдѵг. Ѷѷнийг зардлын инфляци
ѷнэ ѵсдѵг. Ѷѷнийг эрэлтийн инфляци гэж гэж нэрлэдэг.
нэрлэдэг.
Гүйлгээнд байх мөнгөний тоо хэмжээг хэрхэн хянаж çохицуулдаг болохыг
дараагийн ангид “Төрийн макро эдийн çасгийн бодлого” сэдвийн хүрээнд
судлах болно.

85