Page 51 - final 27-03

‫تجهيز ايران به علم‪ ،‬تکنولوژي و فتنتاوري‬ ‫فتحعلیشاه و عباس میرزا (ولیعهد)‬
‫اروپائيان ميدانست‪( ،‬قبتاديتان‪)1۷:6121 ،‬‬
‫پس در جهت رفع آن تلاش کرد‪ .‬اين مسئله‬ ‫دوران زمامداري فتحعليشاه بر ايران حتدود‬
‫از مهمترين دلايل ايجاد ارتبتاط ايتران بتا‬ ‫‪ 1۷‬سال بود (‪ .)6۷1۷-6213‬در ايتن دوره‬
‫دنياي غرب شد‪ .‬آموزش تعليمات نتظتامتي‬ ‫در اروپا وقايع مهمي چون انتقتلاب کتبتيتر‬
‫توسط اروپاييان براي اولين بار در اين زمتان‬ ‫فرانسه و ظهور ناپلئون صتورت گترفتت و‬
‫صورت گرفت‪ .‬علاوه بر اصلاحات نظتامتي و‬ ‫جن هاي مهم ايران و روس که ستابتقتهي‬
‫تشکيل ارتش‪ ،‬از ديگر اقدامات عباس ميترزا‬ ‫طولاني داشت به انعقتاد دو عتهتدنتامتهي‬
‫اعزام دانشجو به اروپا‪ ،‬توجه به صتنتايتع و‬ ‫گلستان (‪ )6261‬و ترکتمتانتچتاي (‪)6282‬‬
‫ساخت کارخانههايي در تبريز و ديگر شهرهتا‬ ‫انجاميد و در نتيجهي آن بخشهاي زيادي از‬
‫و همچنين ايجاد چاپخانه در تبريز و دستتور‬ ‫سرزمينهاي شمال غربي ايران از جتمتلته‬
‫جهت ترجمهي کتابهاي خارجي بود‪ ،‬پتس‬ ‫گرجستان‪ ،‬ارمنستان‪ ،‬داغستان‪ ،‬نخجتوان و‬
‫ميتوان گفت اولين اقتدامتات در جتهتت‬ ‫جمهوري آذربايجان به روسيه واگذار شد‪ .‬از‬
‫مدرنيزاسيون در ايران با کوششهاي عبتاس‬ ‫علل شکست ايران در اين جتنت هتا عتدم‬
‫ميرزا آغاز شد‪ .‬اروپايياني چون جيمز موريته‬ ‫تجهيز سپاه به فنون و تجهيزات جنگي روز‬
‫(ديپلمات و نويسندهي انگليسي متقتارن بتا‬ ‫بود‪ .‬در اينجا نقش تعيين کننده عباس ميرزا‬
‫سلطنت فتحعليشتاه) وپتيتر آمتدي ژوبتر‬
‫(ديپلمات و خاور شناس فرانسوي و ستفتيتر‬ ‫حائز اهميت است‪.‬‬
‫فرانسه در دربار ايران)‪ ،‬شجاعت و عزت نفس‬
‫عباس ميرزا را ستودهاند‪ .‬با وجود متر زود‬ ‫وي چهارمين فرزند فتحعليشاه بود و در هتر‬
‫هنگام عباس ميرزا در ستال ‪ 6831‬ه‪.‬ق‪،‬‬ ‫دو جن ايران و روس‪ ،‬رياست قشون ايتران‬
‫اقدامات او آغازگر تغييرات بسزايي در تاريتخ‬ ‫را بر عهده داشت‪ .‬بنا به نتظتر بستيتاري از‬
‫ايران شد‪ .‬در سال ‪683۲‬ه‪.‬ق فتحعليشاه نيتز‬ ‫مورخين ايراني و اروپايي‪ ،‬او لايق ترين فترد‬
‫که از بيماري رنج ميبرد‪ ،‬درگذشت و پس از‬ ‫خاندان قاجار براي ادارهي مملکت بتود‪ .‬وي‬
‫او محمد ميرزا وليعهد ثاني‪ -‬فرزنتد عتبتاس‬ ‫اولين فرد از اين خاندان بود که به عتجتز و‬
‫ميرزا‪ -‬با همراهي قواي روس و انگليتس بته‬ ‫ناتواني سپاه ايران در مقابل قشون بيگانه پي‬
‫پادشاهي رسيد و با تدبير قائم مقام فراهانتي‪،‬‬ ‫برد‪ ،‬براي او شکستهاي پي در پتي ستپتاه‬
‫ظفرمند ايران که همواره يکي از قدرتهتاي‬
‫توانست جريان شورشهاي بتعتد از متر‬ ‫مسلم منطقه بوده‪ ،‬سؤال برانگيز بود‪ .‬اينتکته‬
‫پدرش را بر سر جانشيني‪ ،‬سرکوب کند‪.‬‬ ‫چه اتفاقاتي در آن سوي جهان ر داده کته‬
‫ديگر ايرانيان را توان مقابله با آن نتيتستت‪،‬‬
‫يکي از دغدغههاي مهم فکري عباس ميرزا و‬
‫وزير باکفايتش ميرزا ابوالقاسم قائم مقام بود‪.‬‬
‫عباس ميرزا چاره مقابله با تهاجتم غترب را‬

‫بوم‬
‫‪46‬‬