Page 50 - final 27-03

‫سمت خراسان لشکر کشي کرد‪ .‬حکام خراسان از‬ ‫آقا محمد خان‪ ،‬پس از فرار از دربار زند در شيراز‪،‬‬
‫ترس تسليم شدند و او بدون زحمت وارد مشهتد‬ ‫رقباي خانوادگي خود را در مازندران از بين بترد‪،‬‬
‫شد و به اين ترتيب شاهر شاه را اسير کرد‪ ،‬امتا‬ ‫اختلافات ديرينهي خود را با طتايتفتهي دو ّلتو‪،‬‬
‫شاهر در راه تهران وفات يافت‪ .‬دوران حکومتت‬ ‫رهبري کنندهي ايل يوخاري باش‪ ،‬حل و فصتل‬
‫آقا محمدخان پس از مدت کوتاهي‪ ،‬در ستال (‬ ‫کرد و علاوه بر ترکمنها و کردهاي همجتوار‪ ،‬بتا‬
‫‪6866‬ه‪.‬ق ‪6611‬م) در لشکرکشي که براي مقابله‬ ‫بختياريها و افشارهاي جنوب و حاج ابتراهتيتم‬
‫با قواي روس به سمت گرجستان داشت‪ ،‬با کشته‬ ‫کلانتر حاکم قدرتمند شيراز در زمان زند‪ ،‬پيمتان‬
‫شدنش توسط خدمتکاران به پايان رسيد‪ .‬پس از‬ ‫اتحاد بست‪ .‬او با کمک حاج ابراهيتم شتيتراز را‬
‫نزاعي کوتاه بر سر جانشيني متيتان قتاجتاريتان‬ ‫تصر کرد‪ ،‬زنديان را شکست داد و اکثر مناطتق‬
‫رقيب‪ ،‬فرماندهان لشکر آقتا متحتمتد ختان و‬ ‫جنوبي را در دست گرفت و بترادرزادهي ختود‬
‫مدعياني از خانواده هتاي صتفتوي و افشتاري‪،‬‬ ‫فتحعلي خان را به حکمراني آن نواحي منتصتوب‬
‫فتحعليشاه‪-‬وليعهد‪ ،‬طوايف قويونلو و دو ّلو را بتا‬
‫خود همراه کرد‪ ،‬به جواهرات سلطتنتتتي دستت‬ ‫کرد‪(.‬آبراهاميان‪32 :6112،‬و‪)3۷‬‬
‫يافت و با جلب حمايت حاکم قاجار در تتهتران‬
‫پيروزمندانه وارد شهر شد (آبراهامتيتان‪:6112 ،‬‬ ‫به اين ترتيب در سال ‪ 68۲1‬ه‪.‬ق بساط سلطنتت‬
‫‪ 32‬و‪ )3۷‬به اين ترتيب قتاجتارهتا تتوانستتتنتد‬ ‫زنديه از ايران برچيده شد‪ .‬پس از لشکتر کشتي‬
‫موقعيت خود را تثبيت کرده‪ ،‬قدرت را در دستت‬ ‫خان به قفقازيه ظاهراف نفوذ او بر قفقازيه مستلتم‬
‫بگيرند‪ .‬شيوهي حکومت آنها از حکومت ايتلاتتي‬ ‫شد و در داخل ايران کليهي امرا و حکام سرکش‪،‬‬
‫آقا محمد خان که از طريق ايتجتاد اتتحتادهتاي‬ ‫يا نابود شده و يا اطاعت و فرمان خان را پذيرفتته‬
‫ايلاتي براي قدرت ميجنگيد‪ ،‬در زمان جانشينان‬ ‫بودند و جز مشهد و خراسان شمالي که هنوز زير‬
‫وي به سنن پادشاهان باستاني تغيير يتافتت‪ .‬از‬ ‫نظر شاهر ميرزاي افشار و فرزندش نادر متيترزا‬
‫علل گرايش فتحعليشاه به پادشاهان باستاني‪ ،‬بته‬ ‫بود‪ ،‬در نواحي ديگرِ ايران فرمان خان اجرا متي‪-‬‬
‫مدت زمان حکومت او در فارس و آشنايي با آثتار‬ ‫شد‪ .‬خان موقع را براي اعلام مقصود و نيت اصلي‬
‫برجاي مانده از دورهي باستان در آن متنتطتقته‪،‬‬ ‫خود مناسب ديد و در نوروز ‪ 686۲‬هجري قمري‬
‫در تهران به نام پادشاه ايران تاجگتذاري کترد و‬
‫مييتوان اشاره کرد‪.‬‬ ‫بدين ترتيب پس از ‪ 61‬سال تلاش و کتوشتش‬
‫قاجاريه‪ ،‬بار ديگر يکي از سران ايلات ايتران بته‬

‫سلطنت رسيد‪(.‬شميم‪)3۲:612۷ ،‬‬

‫آقا محمد خان براي مبارزه و کنار گذاشتن تنهتا‬
‫مدعي بازمانده از خاندان افشار (شاهتر شتاه و‬
‫فرزندش)‪ ،‬پس از جلوس بر تخت سلطتنتت‪ ،‬بته‬

‫بوم‬
‫‪45‬‬