Page 41 - OKUL DERGİ-son3

ADEM TOLUNAY FEN LİSESİ BUCAK FENERI / HAZİRAN 2022

GEZİ GEZİ

EFES
E
S
EF

KARAİN
KARAİN

MAĞARASI
MAĞARASI riçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey
Dünya Miras Listesine alınan “Efes” Dünya Miras alanı; Çuku-

Karain Mağarası, Türkiye’nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yük- Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision), Efes Antik Kenti ve Meryem Ana
sekliği 430-450 metredir. Antalya’nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara- Evi olmak üzere dört bileşenden oluşmaktadır.
yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca köyü sınırları içinde bulunur. Antalya’ya uzak-
lığı 27 km’dir. 1946 yılından beri kazılar yapılmaktadır. Antik dönemin en önemli merkezlerinden biri olan Efes, tarih
öncesi dönemden başlayarak Helenistik, Roma, Doğu Roma, Beylikler

Yapılan kazılardan, bölgenin günümüzden 500.000 yıl kadar önce de yerleşim merke- ve Osmanlı dönemleri boyunca yaklaşık 9000 yıl kesintisiz yerleşim
zi olarak kullanıldığı sonucuna varılmıştır. Türkiye’nin içinde insan yaşamış en büyük görmüş ve tarihinin tüm aşamalarında çok önemli bir liman kenti ve
mağarasıdır. Karain Mağarası, Anadolu ve Yakın Doğu tarihi açısından önemli bir pale- kültürel ve ticari merkez olmuştur.
olitik merkezdir Helenistik ve Roma Döneminin üstün kentleşme, mimarlık ve
ÇATALHÖYÜK
ÇATALHÖYÜK dini tarihine ışık tutan simgeleri barındıran Efes’te farklı dönemlere

ait en üstün mimari ve kent planlama örnekleri bulunmaktadır. M. Ö.
8. yüzyıla tarihlenen ve Antik dönemin yedi harikasından biri olarak
İnsanlığın gelişiminde önemli bir evre olan yerleşik toplumsal hayata ünlenen kült merkezi Artemision, Hz. Meryem’in İsa’nın annesi olarak
geçişle birlikte, tarımın başlangıcı ve avcılık gibi önemli sosyal değişim ve kabul ve ilan edildiği 431 tarihli Ekümenik Konsülün gerçekleştiği
gelişmelere tanıklık eden Çatalhöyük Neolitik Kenti, Güney Anadolu Plato- yer olan Meryem Kilisesi, İsa’nın havarilerinden biri olan ve Yahya
su’nda yaklaşık 14 hektarlık bir alan üzerinde yer almaktadır. İki höyükten İncili’ni Efes’te yazan St. John’ın mezarı üzerine inşa edilen Bazilika
oluşan Çatalhöyük Neolitik Kenti’nin daha uzun olan Doğu Höyüğü, M.Ö. gibi Erken Hristiyanlık dönemine şahitlik eden benzersiz eserleri,
7400 ve 6200 yılları arasına tarihlenen 18 Neolitik yerleşim katmanından günümüzde Hristiyanlar tarafından hac mekanı olarak kabul edilen
oluşmaktadır. Söz konusu katmanlarda, sosyal örgütlenmeyi ve yerleşik Meryem Ana Evi ve Beylikler döneminde inşa edilen İslam yapıları ile
hayata geçişi simgeleyen duvar resimleri, rölyefler, heykeller ve diğer Efes aynı zamanda dini tarih açısından da bugün hala ayakta olan
sanatsal öğeler yer almaktadır. Batı Höyüğü ise M.Ö. 6.200 ve 5.200 yılları benzersiz bir birikim sunmaktadır.
arasına tarihlenen Kalkolitik Döneme ait kültürel özellikler göstermek-
tedir. Bu özellikleriyle Çatalhöyük, aynı coğrafyada 2000 yıldan fazla bir
süredir var olan köylerden kentsel hayata geçişin de önemli bir kanıtıdır.

Çatalhöyük’teki içlerine çatılardan girilen birbirine bitişik evler ile
sokağı olmayan yerleşim ünik bir özellik sergilemektedir. Ortadoğu ve
Anadolu’da diğer Neolitik alanlar bulunmuş olmasına rağmen, Çatalhöyük
Neolitik Kenti, kalıntıların boyutu, yaşayan toplumun yoğunluğu, güçlü
sanatsal ve kültürel gelenekler ve zaman içindeki sürekliliğin benzersiz
bileşimi ile olağanüstü evrensel değer taşımaktadır.
HABER: AYŞE NAZ GÜREL

40 41 HABER: CEYDA GÜLER