Page 158 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 158
157
thuộc vào tính chất, mức độ tham gia phạm tội của từng ngƣời trong vụ án, phụ
thuộc vào đặc điểm nhân thân, tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình
sự của chính họ.
Thực tiễn xét xử thời gian qua cho thấy, không phải bao giờ, trƣờng hợp
nào ngƣời thực hành cũng thực hiện đúng, đầy đủ những hành vi do các đồng
phạm khác đặt ra. Có nhiều trƣờng hợp, ngƣời thực hành tự ý không thực hiện
tội phạm hoặc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội hoặc cũng có trƣờng hợp
ngƣời thực hành tự ý thực hiện những hành vi vƣợt quá yêu cầu của các đồng
phạm khác đặt ra.
Trong các trƣờng hợp này, việc xác định mức độ trách nhiệm hình sự
của các đồng phạm là khác nhau. Tuy nhiên, quy định của pháp luật về vấn đề
này chƣa cụ thể, rõ ràng nên trong nhiều vụ án các cơ quan tiến hành tố tụng,
ngƣời tiến hành tố tụng vẫn còn có quan điểm không thống nhất.
Do đó, việc Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn công bố Án lệ số
17/2018/AL nhằm làm rõ vai trò và sự độc lập về trách nhiệm hình sự giữa
ngƣời xúi giục với ngƣời thực hành trọng vụ án đồng phạm Nguyễn Văn H
phạm tội “Giết ngƣời” là cần thiết và có ý nghĩa.
b. Phân tích án lệ số 17/2018/AL
Trong vụ việc tạo lập Án lệ số 17/2018/AL, do mâu thuẫn nhỏ nhặt
trong sinh hoạt, ông Dƣơng Quang H bị các con của ông Dƣơng Quang Q đánh
xây xát nhẹ. Sau khi chứng kiến việc ông Dƣơng Quang H bị đánh, Nguyễn
Văn H đã trực tiếp gọi điện báo cho Trần Quang V biết về việc ông H bị đánh.
Trong lúc cùng ăn nhậu, khi nghe V và T bàn bạc kế hoạch đi đánh ông Q, H
không can ngăn mà còn nói “Nếu đánh thì đánh dằn mặt thôi”, thể hiện sự
thống nhất ý chí về việc đánh ông Q.
Tuy nhiên, khi thực hiện hành vi phạm tội, V và T đã dùng mã tấu chém
liên tiếp vào những vùng trọng yếu trên cơ thể ông Q, việc ông Q không chết là
ngoài ý muốn chủ quan của V.
Sau khi chém ông Q, V đã gọi điện hỏi H về thƣơng tích của ông Q, mặc
dù H không biết việc V dùng mã tấu chém ông Q, nhƣng H đã thống nhất ý chí
với V và T về việc đánh ông Q và chấp nhận hậu quả xảy ra.
Tại án lệ này, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã căn cứ
vào ý thức chủ quan của bị cáo Nguyễn Văn H (ngƣời xúi giục) là mong muốn
ông Dƣơng Quang Q bị đánh “dằn mặt”. Thực tế, Trần Quang V đã dùng mã
