Page 5 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 5
4
Chương 1
NHẬN THỨC CHUNG VỀ CÁC GIAI ĐOẠN CỐ Ý THỰC HIỆN
TỘI PHẠM
I. KHÁI NIỆM CÁC GIAI ĐOẠN CỐ Ý THỰC HIỆN TỘI PHẠM
1. Sơ lược lịch sử hình thành của chế định các giai đoạn cố ý thực
hiện tội phạm
Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội đƣợc quy định trong Bộ luật
hình sự do ngƣời có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thƣơng
mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý xâm phạm các khách thể đƣợc luật
hình sự bảo vệ. Cũng nhƣ những dạng hành vi khác của con ngƣời, hoạt động
phạm tội đƣợc thực hiện với lỗi cố ý cũnhg diễn ra theo một quá trình nhất
định, từ khi hình thành ý tƣởng phạm tội cho đến khi quyết định phạm tội,
chuẩn bị các điều kiện cho quá trình phạm tội và thực hiện tội phạm... Quá
trình diễn biến đó của hành vi phạm tội mang tính khách quan và trên thực tế
không phải trong mọi trƣờng hợp tội phạm đều diễn ra đến giai đoạn cuối
cùng và ngƣời phạm tội đều đạt đƣợc mục đích của mình.
Nghiên cứu Luật hình sự phong kiến Việt Nam, từ thế kỷ thứ 15 đến
thế kỷ 19, đã thấy xuất hiện các quy định liên quan đến một số giai đoạn thực
hiện tội phạm. Một trong những điểm khác biệt lớn nhất của pháp luật hình sự
phong kiến và pháp luật hình sự hiện đại đó là pháp luật hình sự phong kiến
có phạm vi điều chỉnh rất rộng, không có sự phân biệt giữa luật hành chính,
dân sự hay hình sự, nguyên nhân chủ yếu là do trình độ cũng nhƣ kỹ thuật lập
pháp thời kỳ đó còn hạn chế.
Bộ Quốc triều hình luật là văn bản pháp luật mang tính tổng hợp cao,
tính tổng hợp thể hiện ở chỗ trong Bộ luật này quy định nhiều vấn đề mà theo
khoa học pháp lý hiện đại nó thuộc đối tƣợng điều chỉnh của nhiều ngành luật
khác nhau. Trong Bộ luật này không có quy định cụ thể hay những quy định
riêng về chuẩn bị phạm tội cũng nhƣ phạm tội chƣa đạt, tội phạm hoàn thành.
Tuy nhiên, căn cứ vào nội dung một số Điều luật cho thấy Bộ luật đã đề cập
đến chế định các giai đoạn thực hiện tội phạm tuy còn ở mức đơn giản. Cụ thể
là Bộ luật này quy định trách nhiệm hình sự đối với giai đoạn phạm tội chƣa
đạt nhẹ hơn so với tội phạm hoàn thành. Ví dụ Điều 416 Bộ luật Hồng đức
quy định: “...làm cho bị thương thì tội nhẹ hơn một bậc, đã giết chết thì bị
khép tội luật cố sát”.
