Page 200 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN
P. 200
người khác”. Điều 648 BLDS 1995 và Điều 645 BLDS 2005 về thời hiệu khởi
kiện về thừa kế thì: “Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản,
xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là
mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế”. BLDS năm 2015 đã có sự thay đổi đột
phá trong quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế.
Theo quy định của BLDS năm 2015 thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản
là bất động sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Đồng thời theo quy định
tại điểm d khoản 1 Điều 688 BLDS năm 2015 về điều khoản chuyển tiếp có quy
định:
“1. Đối với giao dịch dân sự được xác lập trước ngày Bộ luật này có hiệu
lực thì việc áp dụng pháp luật được quy định như sau:
…
d. Thời hiệu được áp dụng theo quy định của Bộ luật này.”
Như vậy, thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế là bất động sản là
30 năm được áp dụng đối với cả những trường hợp giải quyết tranh chấp tại thời
điểm BLDS năm 2015 có hiệu lực thi hành. Theo quy định của pháp luật thừa kế
là việc dịch chuyển tài sản từ người chết sang cho người còn sống theo quy định
của pháp luật hoặc theo ý chí của người để lại di sản được thể hiện trong di chúc.
Thừa kế theo di chúc là một dạng giao dịch dân sự đơn phương. Thừa kế theo
pháp luật là thừa kế theo diện, hàng thừa kế theo quy định của pháp luật nên không
phải là một giao dịch dân sự. Tuy nhiên, phạm vi Điều 688 BLDS năm 2015 là
quy định về giao dịch dân sự. Như vậy, nếu là tranh chấp yêu cầu chia di sản thừa
kế theo di chúc có đối tượng là bất động sản mà thời điểm mở thừa kế trước ngày
01/01/2017 thì có thể áp dụng thời hiệu 30 năm theo quy định của BLDS năm
2015. Đối với trường hợp thừa kế theo pháp luật thì những quy định trên của
BLDS năm 2015 lại không đề cập đến. Việc xây dựng án lệ số 26 hướng tới giải
quyết trường hợp này. Tình huống tạo ra án lệ số 26, cụ Hoàng Thị T và Cấn Văn
K chết không để lại di chúc, để lại di sản là nhà đất là bất động sản. Trong trường
hợp này thời hiệu thừa kế về chia di sản theo pháp luật có được áp dụng hay
không? Nội dung án lệ số 26 nêu rõ: “Kể từ ngày Bộ luật Dân sự năm 2015 có
hiệu lực thi hành, Tòa án áp dụng quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015
để xác định thời hiệu đối với trường hợp mở thừa kế trước ngày 01/01/2017”.
Như vậy, án lệ số 26 đã mở rộng phạm vi áp dụng thời hiệu theo quy định của
BLDS năm 2015 đối với cả trường hợp thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp
luật. Thực tiễn cũng đã có tiền lệ về việc quy định về giao dịch dân sự nhưng vẫn
198