Page 63 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN
P. 63
Chương 2
CÁC LOẠI THỪA KẾ THEO QUY ĐỊNH CỦA
BỘ LUẬT DÂN SỰ NĂM 2015
I. THỪA KẾ THEO DI CHÚC
1. Khái niệm di chúc và thừa kế theo di chúc
Pháp luật thừa kế của nhiều quốc gia trên thế giới cũng như Việt Nam thường
quy định hai hình thức là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Thừa kế
theo di chúc xuất hiện trên cơ sở một người để lại di chúc để phân định tài sản của
mình sau khi chết cho người khác. Theo quy định của pháp luật, chủ sở hữu tài
sản khi còn sống có quyền định đoạt tài sản của mình theo ý chí. Một trong những
hình thức định đoạt tài sản của chủ sở hữu tài sản là lập di chúc để định đoạt tài
sản của mình cho những người thừa kế được chỉ định trong di chúc. Quyền lập di
chúc của cá nhân là một trong những quyền quan trọng được pháp luật ghi nhận
và bảo đảm thực hiện.
Theo quy định tại Điều 624 BLDS năm 2015: "Di chúc là sự thể hiện ý chí
của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết".
Di chúc là việc thể hiện ý chí dựa vào tình cảm cá nhân của người để lại di
sản (mang tính chủ quan). Do tính chất chủ quan của ý chí và mục đích chuyển
dịch tài sản của người lập di chúc cho người khác hưởng sau khi chết đã phản ánh
tính độc lập và tự định đoạt của người lập di chúc. Việc lập di chúc để định đoạt
tài sản là một loại giao dịch dân sự. Đó chính là hành vi pháp lí đơn phương của
người lập di chúc.
Theo quy định của pháp luật, di chúc có một số đặc điểm cơ bản sau:
- Xét về tính chất của giao dịch dân sự: Di chúc là giao dịch dân sự đơn
phương (giao dịch dân sự một bên). Giao dịch dân sự này là loại giao dịch đặc
biệt là sự thể hiện ý chí đơn phương của cá nhân trong việc định đoạt tài sản của
mình cho người thừa kế. Người lập di chúc hoàn toàn bằng ý chí của mình quyết
định việc lập di chúc, thể hiện ý chí của cá nhân mình trong nội dung di chúc về
việc phân chia tài sản thuộc sở hữu của mình cho người khác sau khi chết mà
không có bất cứ sự thỏa thuận, cưỡng ép hay đe dọa từ chủ thể khác. Bằng việc
lập di chúc, người để lại di sản đã xác lập một giao dịch dân sự về thừa kế theo di chúc.
Ý chí đơn phương của người lập di chúc còn được thể hiện việc người lập di
chúc toàn quyền định đoạt tài sản thuộc sở hữu của mình cho bất kỳ ai và có quyền
61