Page 58 - Nefes8TÜMÜ_Neat
P. 58

4. SONUÇLAR (RESULTS)
                  TS EN 12372 ye göre yapılan yoğun yük altında bü-
                 külme dayanımı (YYAB), TS EN 14158 e göre yapılan
                 kopma enerjisi tayini (KE) ve önerilen ani yük altında
                 kırılma (AYAK) deneylerinde elde edilen veriler ara-
                 sındaki ilişkiler regresyon analizi yapılarak belirlen-
                 miştir. YYAB ve KE deney sonuçlarının dağılım gra-
                 fikleri Şekil 7 de verilmiştir. Şekil 7 incelendiğinde, her
                 üç tür karbonat kökenli doğaltaş için YYAB ve KE ara-
                 sında doğrusal artan bir ilişki olduğu görülmüştür. Ha-
                 kiki mermerler ve travertenler için R2 değerleri 0.85
                 in üzerinde olmasına rağmen kireçtaşlarında 0.68
                 olarak hesaplanmıştır. Buna göre ilişkinin, hakiki mer-
                 merler ve travertenler için yüksek, kireçtaşları için ise
                 orta derecede olduğu söylenebilir. Kireçtaşları gölsel
                 çökellerden oluşmuş olduğundan kalsit kristalleri ara-
                 sında fosil veya yabancı başka maddeler bulunmakta,
                 ince damarlar içermekte (stilolit) ve dokuyu oluştu-
                 ran kalsit kristalleri çeşitli boyutlarda olabilmektedir.
                 Bu durumun eğilme ve kırılma sırasında etkili olduğu
                 düşünülmektedir.  Regresyon  denklemini  tanımlayan
                 doğruların eğimleri incelendiğinde de  homojenitesi
                 en yüksek ve kristal tane boyu düzgün dağılımlı olan
                 hakiki mermerlerde, eğiminin yüksek olduğu (15.75),
                 kireçtaşlarında (2.69) ve boşluklu yapıya sahip traver-
                 tenlerde ise düşük olduğu (2.34) görülmektedir. Buna
                 göre KE ve YYAB değerlerinin en çok hakiki mermer-
                 lerde ayırt edici olduğu söylenebilir.








                                                                    Şekil 7 Yoğun yük altında bükülme dayanımı ve Kopma enerjisi
                                                                    Şekil  7  Yoğun  yük  altında  bükülme  dayanımı  ve  Kopma  enerjisi  dağlım  grafikleri  (The
                                                                    dağlım grafikleri (The distribution graphs of flexural strength
                                                                    distribution graphs of flexural strength under concentrated load and rapture energy)
                                                                    under concentrated load and rapture energy)

                                                                     YYAB ve AYAK deney sonuçlarının dağılım grafikleri
                                                                    Şekil 8 de verilmiştir. Şekil 8 incelendiğinde, traverten
                                                                    grubu dışındaki karbonat kökenli doğaltaşlarda R2
                                                                    değerinin 0.88 in üzerinde olduğu dolayısıyla hakiki
                                                                    mermerler ve kireçtaşlarında YYAB ile AYAK arasın-
                                                                    da yüksek düzeyde doğrusal artan bir ilişkinin varlığı
                                                                    görülmüştür.  Travertenlerde  ise  yapının  boşluklu  ol-
                                                                    masından (yüksek poroziteden) dolayı ilişki düzeyi-
                                                                    nin düşük çıktığı düşünülmektedir. Burada boşlukların
                                                                    büyüklüğü ve yeri önem arz etmektedir. Daha önce
                                                                    değinildiği gibi, her iki deney yönteminde de kırılma
                                                                    bir dönme momenti sonrasında gerçekleşmektedir.
                                                                    Buna göre gerek YYAB gerekse AYAK deneylerinde
                                                                    herhangi bir boşluğun numunenin yükleme merkezi-
                                                                    ne yakınlığı, kırılmaya neden olan dönme momenti-
                                                                    nin değerini etkileyecek ve farklı sonuçlar alınmasına
                                                                    neden olacaktır. Sonraki çalışmalarda, numunelerin
                                                                    porozitesinin de incelenerek çok değişkenli regresyon
                                                                    analizlerinin yapılmasının yararlı olacağı düşünülmek-
                 Şekil 8 Yoğun yük altında bükülme dayanımı ve Ani yük   tedir.
                  Şekil 8 Yoğun yük altında bükülme dayanımı ve Ani yük altında kırılma dağlım grafikleri (The
                 altında kırılma dağlım grafikleri (The distribution graphs
                  distribution graphs of flexural strength under concentrated load and breaking sudden load)
                 of flexural strength under concentrated load and breaking
                    sudden load)
             58     NEFES  LİK   SAYI 08-2023


       e-Nefes8.indd   58                                                                                        6.06.2023   00:04:14
                                                                                                                 6.06.2023   00:04:14
       e-Nefes8.indd   58
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63