Page 19 - Microsoft Word - บทที่ 2.doc

-21-
ทรัพยสินหรือสิทธิอยางหนึ่งอยางใดก็ดี ทานวาผูนั้นทําละเมิด จําตองใชคาสินไหม ทดแทนเพื่อการนั้น”
ดังตัวอยางมาตรา 288 เปนบทบัญญัติที่กําหนดถึงสิทธิและหนาที่ของ บุคคลในทางอาญา คือ บุคคลมีสิทธิที่ไดรับความคุมครองในชวี ิตรางกาย และขณะเดียวกนั ก็มีหนาที่ที่จะไมไปละเมิดสิทธิในชีวิตรางกายผูอื่นเชนเดียวกัน เชนนี้จัดเปนรูปกฎหมาย สารบัญญัติ
ข. กฎหมายวิธีสบัญญัติ (Procedural Law) เปนกฎหมายที่วาดวยวิธีปฏิบัติ กลาวคือ การนําเอากฎหมายสารบัญญัติไปใชนั้น จําเปนตองมีกฎหมายที่กําหนด หลักเกณฑและวิธีการซึ่งเราเรียกวา กฎหมายวิธีสบัญญัติ อันไดแก กฎหมายในประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความตางๆ ทั้งน้ี ไมวาจะเปนประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา หรือประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง พระธรรมนูญศาลยุติธรรม กฎหมายวาดวย พยานหลักฐาน เปนตน กฎหมายวิธีสบัญญัติจะกําหนดถึงวิธีการและขั้นตอนในการใช กฎหมายบังคับ ไดแก ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาจะกําหนดตั้งแตอํานาจของ เจาหนาที่ พนักงานของรัฐ ในการดําเนินคดีอาญา การรองทุกข การสอบสวนคดีโดยเจา พนักงาน การฟองคดีตอศาล การพิจารณาคดี การพิพากษาคดีของศาล การลงโทษแก ผูกระทําความผิด สวนในทางแพงก็เชนเดียวกัน เริ่มตั้งแตการนําคดีแพงมาฟองรองตอศาล หลักเกณฑการฟองคดี การท่ีศาลพิจารณาคดี และการบังคับคดีใหเปนไปตามคําพิพากษา ดังตัวอยางเชน
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 157 บัญญัติวา “การ ฟองคดีอาญาใหยื่นฟองตอศาลใดศาลหนึ่งที่มีอํานาจตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมาย นี้หรือกฎหมายอื่น”
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา 55 บัญญัติวา “เมื่อมีขอ โตแยงเกิดขึ้นเกี่ยวกับสิทธิหรือหนาที่ของบุคคลใดๆ ตามกฎหมายแพง หรือบุคคลใด จะตองใชสิทธิทางศาล บุคคลนั้นชอบที่จะเสนอคดีของตนตอศาลแพงที่มีเขตอํานาจได ตามบทบัญญัติแหงกฎหมายแพงและประมวลกฎหมายนี้”
ทั้งกฎหมายสารบัญญัติและกฎหมายวิธีสบัญญัติ ตางก็มีความสําคัญซึ่งกัน และกัน เชน เมื่อเกิดมีการกระทําความผิดอาญาขึ้น เราจะรูไดวาเปนความผิดอาญาก็เมื่อ ตรวจดูจากตัวบทกฎหมายที่มีอยูวาเขาลักษณะองคประกอบความผิดตามบทกฎหมาย และ กําหนดโทษสําหรับความผิดนั้นๆ กฎหมายที่กําหนดองคประกอบความผิดและโทษจึงเปน กฎหมายสารบัญญัติ สวนกฎหมายที่กําหนดวิธีการและขั้นตอนในการใชกฎหมายบังคับ