Page 36 - BOEK SELG.indb

Rudolf Steiner — Leven en Werk
dat hem uitzonderlijk maakte, was zijn vermogen om alle mogelijke her- vormingsprojecten te bundelen en samen te voegen tot een burgerlijk op- voedkundig ontwikkelingsconcept en daarbij telkens weer op Goethe terug te grijpen.” Steiner zou “geestbezwering” hebben bedreven en “na een niet nader beschreven opwekkingservaring” de “Christusgestalte naast Goethe op de troon hebben zien zitten”. Verder zou hij “nationalist” zijn geweest en zou hij met zijn mysteriedrama’s hebben geprobeerd om zijn toehoor- ders de theoretische aanwijzingen uit zijn boek Hoe verkrijgt men inzicht in hogere werelden? “in te trechteren”. De Vrije School zou hij hebben ge- concipieerd als algemeen “geneesmiddel” tegen het “crisisgevoel van de moderne tijd” en in Baden-Württemberg zou hij aan arbeiders “quasi on- verwacht een crashcursus economie en politiek” gegeven hebben met nave- nant resultaat. De tot op heden meest omvangrijke studie over het leven van Rudolf Steiner, van Christoph Lindenberg, speelt bij Gebhardt en Zan- der slechts een bijrol als een antroposofische bijdrage van “huis- en hofbio- grafische” snit zonder wetenschappelijke relevantie.45 Ook Steiners uitne- mende medewerkers – zoals bijvoorbeeld de theoloog Friedrich Rittelmeyer
– worden negatief beoordeeld en krijgen eigenschappen toegedicht die de gedocumenteerde biografische feiten domweg ter zijde schuiven, respectie- velijk in volledig vertekende vorm weergeven.46 Voor Zander en Gebhardt
45 Christoph Lindenbergh: Rudolf Steiner. Eine Biograhie. Zwei Bände. Stutt- gart: Verlag Freies Geistesleben 1977.
46 ‘Geplaagd door depressies en eenzaamheid was hij [Friedrich Rittelmeyer] als prediker een uitzonderlijke verschijning, tot hij tussen 1909 en 1913 de centrale figuur werd waaromheen zich binnen de kerk interne controverses gingen afspelen. Rittelmeyer werd als iemand geschetst die zich innerlijk verscheurd voelde tussen moderne theologie en een door het occultisme ge- tekende vroomheid met doodsverlangens. Als een in hoge mate verstandelijk belaste intellectueel, droomde hij van een algemene, boven elke vervreemding uitstijgende Jezus-ervaring en beklaagde zich over de religieuze krachteloos- heid van de moderne theologie.” Gebhardt (2011), p. 189.
Zie voor de werkelijke levensloop van Friedrich Rittelmeyer, Erwin Schühle:
Entscheidung für das Christentum der Zukunft. Friedriech Rittelmeyer – Leben und werk. Stuttgart: Urachhaus 1969; Christoph Führer: Aspekte ei- nes Christentums der Zukunft. Zur Theologie und Spirirualität Friedrich
Rittelmeyers. Stuttgart: Urachhaus 1997; Rudolf W. Gädeke: Die Gründer der Christengemeinschaft. Dornach: Verlag am Goethenum 1992; Friedrich Rittelmeyer: Aus meinem Leben. Stuttgart: Urachhaus 1937.
XXXVI