Page 41 - Маленькие герои большой войны А5 14.03.2020

Үлкен соғыстың кішкентай батырлары

тіп» орнатты. Староста Германияға жіберу үшін
жас адамдардың тізімін жасай бастады. 1942 жылдың
мамыр айының соңында жастарды лас тауар вагондарына
тиеді де, Германияға алып кетті. Зения Вицентовнаның
естеліктерінен: «Поезда адам қайтыс болған кезде оны
вагон-дардан жолға лақтырып тастайтын. Вагондарда бізді
тамақтандырмады, су берген жоқ. Станцияларда балмұз-
дақтың қағаз стақандарына ыстық су алуға рұқсат етілді.
Вагонға жеткенше, қағаз босап, су ағып кетеді. Фашистер
бізге күлетін, ал біз шөлдеп өлетінбіз».
Оларды Германияда концлагерьге алып келді және
бірден сұрыптай бастады: кімді кремациялық пешке, кімді
жұмысқа. Фабриканың қожайыны өзіне күші барларды
таңдап, айдауыл астында барактарда өмір сүруге қалдыра-
тын. Алдымен барлығы егістіктерде жұмыс істеді:
отаулады, картоп пен қызылша жинады, егістіктерді
тастардан тазартты.
Күзге дейін, аязда, ашық-шашық және аш жұмыс
істеді. Зения Вицентовна сүзекпен ауырып қалып, күзет-
шілер оны хал үстінде деп ойлап, оны қараңғы бөлмеге
алып келді де, өлуге қалдырды. Біраз уақыттан кейін ол
өзіне келді. Бірақ оған жатып демалуға мүмкіндік бермеді,
бірден жұмысқа жіберді.
Көктемде қожайыны Зения Вицентовнаны Метель-
вальд қаласындағы целлюлоза фабрикасына жұмыс істеуге
жіберді. Зауыт Берлинге жақын жерде болатын. Зения онда
оларды 1945 жылдың наурыз айында Кеңес әскерлері
босатқанша, соғыс аяқталғанға дейін жұмыс істеді. Зения
Вицентовна босатылғаннан кейін, 1945 жылдың наурыз
айынан бастап тамыз айына дейін №18192 әскери бөлімінің
қосалқы шаруашылығында сауыншы болып жұмыс істеді.

43