Page 133 - แผนป้องกันทุจริตม.1
P. 133
๗. ภาคผนวก
ใบความรู้
เรื่องความเป็นพลเมือง
ั
แต่เดิมน้นสังคมไทยใช้คำ�ว่� ร�ษฎร (subject) ประช�ชน (people) และพลเมือง (citizen)
ื
ี
เพ่ออธิบ�ยถึงคนหรือประช�ชนของประเทศท่ไม่ใช่ผู้ปกครองและมักพูดต่อกัน เช่น ประช�ร�ษฎร
ประช�ชนพลเมือง ต่อม�เมื่อสังคมเปลี่ยนแปลงไป คว�มหม�ยของคำ�ทั้งส�มก็เปลี่ยนแปลงไป กล่�วคือ
ี
ั
“ประช�ชน” มีคว�มหม�ยกล�งๆ คือ หม�ยถึง คนท่วไปในสังคมท่ไม่ใช่ผู้ปกครอง เป็นส�มัญชนท ่ ี
อยู่ภ�ยใต้รัฐ ร�ษฎรเป็นคำ�ที่เริ่มใช้ในช่วงสมัยรัชก�ลที่ ๕ เนื่องจ�กสังคมไทยสมัยโบร�ณนั้น ประช�ชน
เป็นไพร่หรือท�สเกือบทั้งหมด พอม�ถึงช่วงรัชก�ลที่ ๕ ได้มีก�รเปลี่ยนแปลงก�รบริห�รร�ชก�รแผ่นดิน
ำ
ิ
ี
ื
ั
ั
้
คร้งใหญ่และได้ทำ�ก�รเลิกท�สเลกไพร่ ท�ให้ประช�ชนเหล่�นนกล�ยเป็นร�ษฎรหรอเสรีชนท่ไม่ต้อง
เป็นข้�รับใช้มูลน�ยและมีสถ�นะท�งกฎหม�ยเท่�เทียมกัน จึงเรียกอดีตไพร่ ท�ส ขุนน�ง รวมทั้งชนชั้น
ใหม่ๆ ว่� “ร�ษฎร” ในคว�มหม�ยของ “ผู้ที่ต้องเสียภ�ษีให้กับรัฐและต้องปฏิบัติต�มกฎหม�ยของบ้�น
เมืองเช่นเดียวกันหมด”
ปัจจุบันคำ�ว่�ร�ษฎร และประช�ชน มีคว�มหม�ยเกือบจะเหมือนกัน แต่ประช�ชนสื่อถึงก�รเป็น
ี
ี
เจ้�ของประเทศและเจ้�ของอำ�น�จอธิปไตยม�กกว่�ร�ษฎร ส่วนร�ษฎรมีนัยของคนท่เสียเปรียบคนท่ด้อยกว่�
อยู่ด้วย
“พลเมือง” หม�ยถึงประช�ชน ที่นอกจ�กเสียภ�ษีและปฏิบัติต�มกฎหม�ยบ้�นเมืองแล้ว ยังต้อง
มีบทบ�ทในท�งก�รเมือง คืออย่�งน้อยมีสิทธิไปเลือกตั้ง แต่ยิ่งไปกว่�นั้น คือมีสิทธิในก�รแสดงคว�มคิด
เห็นต่�งๆ ต่อท�งก�รหรือรัฐได้ ท้งยังมีสิทธิเข้�ร่วมในกิจกรรมต่�งๆ กับรัฐ และอ�จเป็นฝ่�ยรุกเพ่อเรียกร้อง
ื
ั
ี
กฎหม�ย นโยบ�ยและกิจกรรมของรัฐต�มท่เห็นพ้อง พลเมืองน้นจะเป็นคนท่รู้สึกเป็นเจ้�ของใน
ั
ี
ิ
ส่งส�ธ�รณะ มีคว�มกระตือรือร้น อย�กมีส่วนร่วม เอ�ใจใส่ก�รทำ�ง�นของรัฐและเป็นประช�ชนท่ส�ม�รถ
ี
แก้ไขปัญห�ส่วนรวมได้ในระดับหนึ่ง โดยไม่ต้องรอให้รัฐม�แก้ไขให้เท่�นั้น
ประชาชน
ประช�ชน หม�ยถึงคนของประเทศ เช่น ประช�ชนทุกคนมีหน้�ที่ต้องรู้กฎหม�ย ใครจะปฏิเสธว่�
ไม่รู้ไม่ได้ คำ�ว่� ประช�ชน ในบ�งครั้ง อ�จหม�ยถึงผู้ที่ไม่ใช่ข้�ร�ชก�ร ทห�ร ตำ�รวจ หรือนักบวช และ
ในบ�งครั้งหม�ยถึงผู้ที่มิได้เป็นพ่อค้�ด้วย
ประชากร
ประช�กร หม�ยถึง คนโดยทั่วไป แต่มักใช้ในกรณีที่จะพิจ�รณ�ถึงจำ�นวน คือจำ�นวนคนของประเทศ
ี
หรือของโลก ในท�งสถิติมีก�รใช้คำ�ว่� ประช�กร หม�ยถึง จำ�นวนของสัตว์หรือส่งท่สำ�รวจท่พิจ�รณ�ด้วย
ิ
ี
126 แผนการจัดการเรียนรู้ “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกันการทุจริต”
