Page 20 - เมืองลับแล(ง)

การเคลื่อนพลจากล้านนา

จากหน้าประวัติศาสตร์สู่ความทรงจำ

ั
์
ิ
์
ั
่
ในรฐล้านนาชวงรชกาลของเจ้าพระญาแสนเมืองมา กษัตรยองค์ที่ ๗ แห่งราชวงศมังราย
(ครองราชย พ.ศ. ๑๙๒๘ - ๑๙๔๔) ทรงมีพระราชโอรสองค์ใหญ่พระนาม เจ้ายี่กมกาม (เป็นเจ้าชาย
ุ
์
องค์ที่ ๒ ด้วยประสูตบรเวณเวียงกุมกาม) และพระราชโอรสองค์รองพระนาม เจ้าสามฝั่งแกน (เป็น
ิ
ิ
เจ้าชายองค์ที่ ๓ ด้วยประสูติบริเวณพันนาแกน)
ี่
เจ้ายกุมกาม ประสูตเมื่อ พ.ศ. ๑๙๒๐ เมื่อ พ.ศ. ๑๙๓๒ เจ้ายกุมกาม ขณะพระชนม์ได้ ๑๒
ิ
ี่
ั
่
์
ั
พรรษา ได้รับตำแหนงเจ้าเมืองเชียงราย จึงมีสถานะผู้ปกครองเมืองเอกของล้านนา มีศกดิเป็นพระรช
ทายาท ในขณะเดียวกันเจ้าพระญาแสนเมืองมาได้มีพระราชโอรสกับพระมเหสีอีกองค์เคยเป็นข้าหลวง
ิ
ในพระนางยสุนทราเทวี (พระมารดา) ได้ประสูตพระราชโอรสเมื่อ พ.ศ. ๑๙๓๒ และนาจะเป็นพสาว
ี่
่
ของเจ้าสี่หมื่น เจ้าเมืองพะเยาด้วย เมื่อ พ.ศ. ๑๙๔๔ เจ้าพระญาแสนเมืองมา สวรรคต ทำให้เจ้าสี่หมื่น
้
เมืองพะเยาพรอมทั้งขุนนางได้สนับสนุน เจ้าสามฝั่งแกน ขึ้นเป็นกษัตริย์ครองเมืองเชียงใหม่ แล้วแต่งตง
ั้
พระราชมารดาเป็น มหาเทวีตโลกจุฑาเทวี ทำให้ เจ้าท้าวยกุมกาม พระราชโอรสองค์ใหญ่ เจ้าเมือง
ี่
ิ
เชียงราย ได้สงราชบรรณาการไปยังราชสำนักจีน ฝ่ายจีนไดสนับสนนให้เจ้าท้าวยี่กุมกาม (刀招你 -
้
่
ุ
ตาวเจาหนี) เป็นผู้ปกครองเมืองเชียงราย (八百者乃 - ปาไป่เจอไน) และให้เจ้าพระญาสาม
่
่
ฝั่งแกน (刀招散 - ตาวเจาส้าน) เป็นผู้ปกครองเมืองเชียงใหม่ (八百媳妇者 - ปาไป๋ต้า
เตี้ยน) ทำให้แคว้นล้านนาถูกแบ่งอำนาจอออกเป็น ๒ ส่วน จนเมื่อ พ.ศ. ๑๙๔๘ เอกสารจีน (明實
ื่
ิ
錄 – หมิงสือลู่ : บันทึกเรองจรงของราชวงศหมิง) ได้บอกว่า เจ้าท้าวยกุมกามส่งราชบรรณาการไป
์
ี่
เมืองจีนเป็นครั้งสุดท้าย แล้วเกิดกรณีพพาทระหว่างเชียงใหม่และเชียงรายจากการที่ขบวนการค้าและ
ิ
ั
่
ุ่
ี
ื่
ี
เครองบรรณาการของเชยงรายส่งไปยงจีนถูกดักปล้น ทำให้ฝ่ายเชยงรายรวมมือกับฝ่ายเมืองเชยงรง
ี
4
และหัวเมืองใกล้เคียงยกทัพมารบกับเมืองเชียงใหม่
่
ั้
ี
้
ขณะนนฝ่ายสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ที่ ๒ แห่งสุโขทัย ไดยกทัพมาชวยฝ่ายเชยงราย
ี
ด้วย จนกระทั่งทัพของฝ่ายสุโขทัยและฝ่ายเชียงรายไดเตรยมเข้าตเมืองเชียงใหม่ตามคำสั่งของฝ่ายจีน
้
ี
์
แต่มีพระราชสาสนจากราชสำนักจีนพระราชทานอภัยโทษแก่เชียงใหม่ ฝ่ายเชยงรายกับสุโขทัยที่มุ่งหวัง
ี
่
็
ี
ิ
ิ
จะรบเชยงใหม่ให้ได้และชงราชสมบัตเมืองเชยงใหม่ให้ท้าวยกุมกามปกครอง แตไม่สำเรจถูกฝ่าย
ี่
ี
่
เชียงใหม่ใชกลศกขับไลทัพฝ่ายเชยงรายกับสุโขทัยออกไปได้สำเร็จ เมื่อทัพเจ้าท้าวยีกุมกามมาถึงเมือง
้
ึ
่
ี
เชียงราย สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช แห่งสุโขทัยได้แนะนำว่าภูมิทำเลของเมืองเชียงรายมีลักษณะ
ั้
้
ไม่เป็นมงคล ท้าวยกุมกามจึงเชอฟงคำแนะนำนนไดยกไพร่พลเมืองเชียงราย เทครวชาวเมืองเชยงราย
ี
ื่
ั
ี่
ั

4 วินัย พงศ์ศรีเพียร. ปาไป่ซีฟู่ – ปาไป่ต้าเตี้ยน. หน้า ๑๐๖ – ๑๑๑.
เมืองลับแล(ง) ประวัติศาสตร์และข้อค้นพบใหม่
หน้า ๘