Page 365 - เมืองลับแล(ง)

เรื่องราวบั้นปลายชีวิตของหมื่นด้งถูกกล่าวไว้ใน ยวนพ่าย โคลงดั้น เท่านั้น ส่วนเอกสารตำนาน

พื้นเมืองเชียงใหม่บอกเพียงว่า “ปลีกาบสะง้าสกราช ๘๓๖ ตัว หมื่นด้งผู้กินเชียงชื่นตาย” ตรงกับปี พ.ศ.
๒๐๑๗

็
เมื่อ พ.ศ. ๒๐๑๖ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐฯ ได้บอกว่า “ศักราช ๘๓๕ มะเสง
ี่
ศก หมื่นนครได้ลอกเอาทองพระเจ้า ลงมาหุ้มดาบ” เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นก่อนทหมื่นด้งจะเสียชีวิต ๑ ปี คงเป็น
การบอกถึงเหตุกระทำบาปของหมื่นด้งนครที่ได้เอาทองหุ้มพระพุทธรูปลงมาหุ้มดาบของตนเป็นความอัปมงคล

ใน พ.ศ. ๒๐๑๗ ปีมะเมีย (สกราช ๘๓๖ ปีกาบสะง้า) ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ได้บอกว่า “หมนดงผู้
ื่
้
กินเชียงชื่นตาย เอาหมื่นแฅว่นผู้กินแช่ห่มไพกินเชียงชื่นแทน เอาหมื่นกองผู้กินเชียงเลิอไพกินนคอร (เมือง
ื่
่
นครเขลางค์)” กระทั่ง “พระญาหลวงสุกโขทัยเอาพลเสิกมาปล่นเอาเมืองเชียงชื่น ได้ข้า(ฆ่า)หมนแฅวนผู้
็
กินเมืองเชียงชื่นตาย ลวดได้เมืองเชียงชื่นฅืนดั่งเก่า” แต่พระราชพงศาวดารฯ ฉบับหลวงประเสริฐ ได้บอกว่า
“ศักราช ๘๓๖ มะเมียศก (พ.ศ. ๒๐๑๘) เสด็จไปเอาเมืองเชลียง” จึงลำดับเหตุการณ์ได้ว่าเจาพระญาตโลก
ิ
้
ั
ราชถูกยุยงจากเจ้าเมืองแพร่ เจ้าเมืองน่านจึงไม่ไว้ใจหมื่นด้งนครที่มีอำนาจในการปกครอง ๒ เมือง และกลว
เกรงว่าหมื่นด้งนครจะเอาใจออกห่างไปเข้ากับฝ่ายอโยธยา จึงได้มีการเรียกตัวหมื่นด้งกลับเชียงใหม่ไปประหาร

ชีวิต ใน พ.ศ. ๒๐๑๗ ดังที่มีบอกไว้ใน ยวนพ่าย โคลงดั้น ตั้งแต่โคลงบทที่ ๑๐๘ - ๑๒๙ เป็นจำนวนถึง ๒๑ บท
จากนั้นนางเมือง ชายาของหมื่นด้งนครมีความโกรธเคืองฝ่ายล้านนาจึงได้ส่งใบบอกไปถวายสมเด็จพระบรมไตร

โลกนารถ แล้วปิดประตูเมืองเชียงชื่นรอรับฝ่ายอโยธยาพิษณุโลก แต่กองทัพของหมื่นแคว่น แม่ทัพของฝ่าย

ล้านนา ได้มายึดเมืองเชียงชื่นไว้ได้ จากนั้นกองทัพฝ่ายอโยธยาพิษณุโลกได้ยกพลมาทั้งทางบกและทางน้ำมาถึง
เมืองเชยงชื่น ยึดเมืองเชียงชื่นคืนเป็นเมืองในขัณฑสีมาของกรุงศรีอโยธยา พระราชทานนามเมืองใหม่ว่า
ี
“สวรรคโลก” ใน พ.ศ. ๒๐๑๘ เป็นที่มาของ “ยวนพ่าย” คือ ชาวไทยวนล้านนาพ่ายแพ้จากเมืองเชียงชื่นไป

ึ
ทำให้เจ้าพระญาติโลกราชไดมาขอเป็นไมตรีกับราชสำนักอโยธยาที่เมืองพิษณุโลกเพื่อสงบศกใน พ.ศ.
้
๒๐๑๘ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐฯ ได้บอกว่า “ศักราช ๘๓๗ มะแมศก มหาราชขอ
มาเปนไมตรี” แต่ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ไม่ได้บอกศักราชไว้บอกแต่เพียงว่า “ตำนานเมืองเชียงใหม่กบ
ั
เมืองใต้เปนมิตรกันบ่เปนทัฬหหะหมั้นแก่นสักฅาบแล” จึงสรุปได้ว่าสงครามระหว่างล้านนาเชียงใหม่ กับ
อโยธยาพิษณุโลก เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. ๑๙๙๔ และสงบศึกเป็นไมตรีใน พ.ศ. ๒๐๑๘ รวมระยะเวลา ๒๔ ป ี

มหาสรีธัมมติโลกราชะ : ติโลกราชกับอำนาจเหนือดินแดนเหนือล่าง

หน้า ๗๗