Page 389 - เมืองลับแล(ง)
P. 389
▪ เจ้าหมื่น ๑๐ นาย ให้มีผู้บังคับบัญชาระดับ “เจ้าแสน” ๑ นาย
▪ ให้มี “กว้าน” ๑ คน ทำหน้าที่เป็นผู้แจ้งข่าว กิจการต่าง ๆ และให้นายสิบทุกคนมีล่ามเช่นนี้
๒. ระบบชนชั้น
▪ กษัตริย์
▪ เจ้าแสน (คุมเจ้าหมื่น ๑๐ นาย)
▪ เจ้าหมื่น (คุมเจ้าพัน ๑๐ นาย)
▪ (ล่ามหมื่น)
▪ เจ้าพัน (คุมนายร้อย ๑๐ นาย)
▪ (ล่ามพันและพันน้อย)
▪ (ล่ามป่าว)
▪ นายร้อย (คุมนายสิบ ๒ นาย)
▪ นายห้าสิบ (คุมนายสิบ ๕ นาย)
▪ นายสิบ ๑ นาย (คุมไพร่ ๑๐ คน)
▪ ไพร่ คือชาวบ้านทั่วไป
▪ (กว้าน)
จากตำแหน่งขุนนางทั้ง ๖ ชั้น สามารถจำแนกเป็น ๒ กลุ่มใหญ่ ๆ คือ
กลุ่มที่ ๑ ใช้คำนำหน้าว่า “นาย” หมายถึง เป็นประชาชนที่มีการศึกษาแล้วได้เข้ารับราชการ เมื่อมี
ความดีความชอบเป็นกรณีพิเศษจะได้เลื่อนเป็นชั้นเจ้า
กลุ่มที่ ๒ เป็นขุนนางในยศชั้น “นาย” มาก่อนแล้วมีความดีความชอบจึงได้เลื่อนชั้นเป็นชั้น “เจ้า”
เช่น นายสามเด็กย้อย มีความชอบได้เป็น “แสนขาน” ต่อมาได้ครองเมืองเชียงแสนไดเป็น “เจ้าแสน” หรืออีก
้
กรณีหนึ่งเป็นเชื้อสายของเจ้านายในราชวงศ์ เช่น หมื่นลกหรือหมื่นโลกสามล้าน เจ้าเมืองนครลำปาง หรือ
พระญายุทธิษฐิระ อดีตเจ้าเมืองสองแคว ได้รับพระราชทานไปครองเมืองพะเยาได้เป็น “เจ้าสี่หมื่น”
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๕
