Page 391 - เมืองลับแล(ง)
P. 391
ี
ด้วยกันแต่ไม่รู้แพ้ชนะเด็ดขาด จึงมีการเจรจาสงบศึก ส่วนท้าวมหาพรหมได้นำทัพไปถึงบริเวณเมืองเชยงใหม่
แสนผานองได้มาออกรบด้วยจนกองทัพแตกพ่ายกลับกรุงศรีอยุธยา
จะเห็นได้ว่าเหตุการณ์ตอนนี้เป็นการกล่าวถึง “หมื่นลกนคร” เจ้าเมืองลำปาง คำว่า “ลก” นั้นเป็นการ
เรียกตามหมายเลขลำดับนำหน้าชื่อของคนโบราณ หมายถึง ลูกชายคนที่ ๖ ซึ่งอาจเป็นเชื้อสายของกษัตริย์หรือ
เจ้านายในราชวงศ์มังราย
เมื่อพระญาสามฝั่งแกน พระองค์มีพระราชโอรส ๓ พระองค์ พระราชโอรสองค์แรกน่าจะทรงพระนาม
ว่า “เจ้าอ้าย” และคงสิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์ พระราชโอรสองค์ที่ ๒ คาดว่ามีพระราชมารดาเป็น
ราชวงศ์สุโขทัยทรงพระนามว่า “ยี่กุมกาม” ด้วยทรงประสูติบริเวณเวียงกุมกาม เมื่อ พ.ศ. ๑๙๒๐ เมื่อ
พระชนมายุได้ ๑๒ พรรษา คือ พ.ศ. ๑๙๓๒ ได้มาเป็นเจ้าเมืองเชียงราย และพระราชโอรสองค์ที่ ๓ ทรงพระ
นาม “สามฝั่งแกน” ประสูติเมื่อ พ.ศ. ๑๙๓๒ บริเวณพันนาฝั่งแกน ประสูติจากนางติโลกจุฑาเทวี เมื่อพระญา
1
แสนเมืองมาสวรรคต ใน พ.ศ. ๑๙๔๔ ขุนนางเมืองเชียงใหม่ได้สถาปนา “เจ้าสามฝั่งแกน” พระราชโอรสองคท ี่
์
้
๓ ขึ้นเป็น “พระญา” ครองเมืองเชียงใหม่เป็นกษัตริย์องคที่ ๘ แห่งราชวงศ์มังราย สร้างความไม่พอใจกับ ทาว
์
ยี่กุมกาม เจ้าเมืองเชียงรายผู้เป็นพระเชษฐาต่างพระมารดา เป็นอย่างมาก เมื่อพระญาสามฝั่งแกนได้ขึ้น
ครองราชย์ทรงสถาปนา “อาว” ผู้เป็นน้องชายของพระราชมารดาเป็น “เจ้าสี่หมื่น” ครองเมืองพะเยา เพื่อ
ต้านทานทัพของเมืองเชียงราย
ิ
่
เมื่อ พ.ศ. ๑๙๔๘ ฝ่ายเชียงใหม่ได้ขัดขวางไม่ให้ทตและขบวนการคาของสุโขทัยและเชียงรายตดตอกับ
ู
้
ราชสำนักจีน ทำให้เกิดกรณีพิพาทและเกิดศึกฮ่อขึ้นในปีนี้ โดยมีกองทัพเมืองเชยงรุ่งและเชยงตงรุกเข้าตเมือง
ี
ุ
ี
ี
เชียงแสน กองทัพของสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ที่ ๒ (ไสลือไทย) ได้ยกทัพมาช่วยเมืองเชียงรายเพื่อ
็
โจมตีเมืองเชียงใหม่ โดยมาตั้งกองค่ายอยู่ที่เวียงเจดลิน เชิงดอยสุเทพ ฝ่ายเมืองเชียงใหม่จึงส่งราชบรรณาการ
2
ไปยังราชสำนักจีนขอสำนึกผิดที่ขัดขวางขบวนการค้า จักรพรรดิจีนจึงให้สงบศึก กองทัพเมืองสุโขทัยและ
เชียงรายได้ถูกฝ่ายเชียงใหม่ใช้อุบายขับไล่จนถอยทัพกลับมาที่เมืองเชียงราย แล้วสมเด็จพระมหาธรรม
3
ราชาธิราช (ไสลือไท) จึงให้ท้าวยี่กุมกามเทครัวชาวเมืองเชียงรายมาอยู่ที่ในเมืองซาก
1 พันนาฝั่งแกน คือ บริเวณตำบลเมืองแกน อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่
2 เวียงเจ็ดลิน เป็นเวียงรูปวงกลม อยู่เชิงดอยสุเทพ มีคูน้ำคันดินล้อมรอบ อยู่ในบริเวณมหาวิทยาลัยราชมงคลล้านนา
ภาคพายัพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สวนสัตว์เชียงใหม่ องค์การส่งเสริมการโคนมภาคเหนือ (อสค.) โรงงานผลิตนมของโครงการ
โคนมไทย – เดนมาร์ก สถานีตำรวจภูธรภูพิงคราชนิเวศน์ สวนรุกขชาติห้วยแก้ว ศูนย์ราชการกรมปศุสัตว์จังหวัดเชียงใหม่
้
ศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพ มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๙๐๐ เมตร คำว่า “เจ็ดลิน” มีที่มาจากห้วยนำ ๗ สาย ที่ไหล
ลงมาจากดอยสุเทพ เป็นขุนน้ำศักดิ์สิทธิ์ของกษัตริย์เชียงใหม่
3 พบรูปการเขียนคำวา “ซาก” ในเอกสารใบลาน อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ สะกดว่า “ทะราก” / “ทราก” จึง
่
ั
กร่อนเป็นชื่อลำน้ำเรียกว่า “แม่ราก” ซึ่งใน ตำนานพระเจ้ายอดคำทิพย์ วัดลับแลงหลวง (วัดท้องลับแล) อำเภอลับแล จังหวด
อุตรดิตถ์ ได้กล่าวว่าพื้นที่เมืองลับแลนั้นเดิมเรียกว่าเมือง “ทราก(ซาก)”
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๗
