Page 318 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 318
ตรงกับที่พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฯ บอกว่า “พระยาซเลียงนำมหาราชมาจะเอาเมือง
พิษณุโลก เข้าปล้นเมืองเป็นสามารถมิได้เมือง แลจึงยกทัพเปร่อไปเอาเมืองกำแพงเพ็ชร แลเข้าปล้นเมืองเถิง
เจ็ดวันมิได้เมือง แลมหาราชก็เลิกทัพคืนไปเชียงใหม่” [แต่เอกสารฝ่ายอยุธยาบอกว่าเหตุการณ์เกิดขึ้น พ.ศ.
๒๐๐๔]
จากการเทียบบริบทของเหตุการณ์และสถานที่เกิดสงครามเมื่อ พ.ศ. ๒๐๐๐ และ พ.ศ. ๒๐๐๒ ท ี่
กล่าวถึงบริเวณ “เขาพิง” ซึ่งควรหมายถึง อาณาบริเวณของเขาพลึงอันเป็นเทือกเขาที่กั้นเขตจังหวด
ั
ึ
อุตรดิตถ์ [ตำบลด่านนาขาม อำเภอเมืองอุตรดิตถ์] กับจังหวัดแพร [ตำบลห้วยไร่ อำเภอเด่นชัย] ดังนั้นจง
่
เป็นไปได้ที่พระญาติโลกราชแห่งลานนาเชยงใหม่กับสมเดจพระบรมไตรโลกนาถแห่งกรุงศรีอยุธยาจะมาทำศก
ึ
็
้
ี
“พระเปนเจ้าแห่งสามโลก” กันบริเวณเขาพลึงนี้ ซึ่งเส้นทางเดินทัพโบราณระหว่างเมืองแพร่มายังเมือง
อุตรดิตถ์ก็คือบริเวณช่องที่เป็นเส้นทางรถไฟในปัจจุบัน
ประการที่ ๒ เจ้าพระญาติโลกราชกับความเกี่ยวข้องกับเมืองทุ่งยั้ง
เมื่อพิจารณาลำดับเหตุการณ์จาก ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ที่กล่าวถึงตอนทพระญาตโลกราชยกทัพ
ิ
ี่
จากดินแดนล้านนาลงมาค้ำจุนพระญายุทธิษฐิระ (ฉบับวัดพระงาม “ยุทธิสสเถียร” / ฉบับ จ.ศ. ๑๒๘๘ “ยุ
ทธิสเจียง” บ้างก็เขียนเป็น “ยุทิษเฐียร”) ใน พ.ศ. ๑๙๙๔ (จ.ศ. ๘๑๓ ปีมะแม) ยกทัพมาในวันอังคาร ขึ้น ๑๓
ค่ำ เดือน ๕ (เหนือ=ราวเดือนกุมภาพันธ์) ไชยาดิตถี ลำดับเหตุการณ์ได้ดังนี้
(๑) “เจ้าเหนือหัวจิ่งเอาริพลไพ(=ไป)ค้ำเอายุทธิสเถียรสองแฅว”
(๒) “ไพ(=ไป)ตั้งทับอยู่ท่งงย้าง เมืองฝาง หื้อจัดเครื่องดูได้ ๒ หมื่น ๕ พัน ชาวเชียงใหม่ได้ ๔
หมื่น ชาวต่างเมืองได้ ๘ หมื่นเครื่อง”
(๓) “แล้วไพ(=ไป)ตั้งทับอยู่ข้างแม่กั้ง” (ฉบับวัดพระงามเขียนเป็น “แม่กลั้ง”)
(๔) “ในเมืองสองแฅวอยู่ซาวปลายวัน”
ั้
ิ
้
์
จากเหตุการณตอนนี้หากพิจารณาจากรูปการเขียนฉบับใบลานจะทำให้เขาใจผดไปว่า “แม่กง” หรือ
“แม่กลั้ง” เป็นลำน้ำอยู่ในเขตเมืองสองแคว (พิษณุโลก) ตามที่พระยาประชากิจกรจักร (แช่ม บุนนาค) ได ้
แผลงคำอธิบายในตอนนี้ว่า
มหาสรีธัมมติโลกราชะ : ติโลกราชกับอำนาจเหนือดินแดนเหนือล่าง
หน้า ๓๐
