Page 393 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 393
๓. ท้าวลกได้เป็นมหาราช กษัตริย์เมืองเชียงใหม่
ท้าวลก พระราชโอรสองค์ที่ ๖ ในพระญาสามฝั่งแกน ประสูติเมื่อ พ.ศ. ๑๙๕๒ ต่อมาได้ครองเมือง
1
้
พร้าววังหิน แต่ด้วยผิดพระราชอาญาต่อพระราชบิดา จึงถูกส่งตัวไปอยู่ที่เมืองยวมใต ต่อมามีอำมาตย์ของ
2
ั่
พระญาสามฝั่งแกนชื่อ “นายสามเด็กย้อย” เป็นที่ไว้วางพระราชหฤทยเป็นอย่างมากซึ่งพระญาสามฝงแกนได ้
ั
“หื้อกินเข้ารองตั่งชู่ที่” คือ ยามที่จะรับประทานอาหารไม่ว่าจะที่ใดก็ตามให้วางอาหารบน “ตั่ง” คือ โต๊ะเตี้ย
ไม่วางกับพื้นเหมือนราษฎรหรือขุนนางทั่วไป แต่ด้วยเกียรติยศที่ได้รับขนาดนี้ นายสามเด็กย้อยไดเป็นสายลับ
้
ต่อท้าวลก ไปเชิญท้าวลกมาจากเมืองยวมใต้มาประทับในกำแพงเมืองเชียงใหม่โดยมิให้ผู้ใดล่วงรู้ เมื่อ พ.ศ.
๑๙๘๕
วันหนึ่งพระญาสามฝั่งแกนได้เสด็จประทับที่เวียงเจ็ดลิน นายสามเด็กย้อยได้ออกอุบายโดยการ
วางเพลิงเผาปราสาทที่ประทับของพระญาสามฝั่งแกนที่เวียงเจ็ดลินทั้งหมด แล้วรีบหนีเข้ามาอยู่ในเวียง
้
้
้
ิ
เชียงใหม่ในตอนใกลสว่าง พระญาสามฝั่งแกนไม่ทรงทราบว่าทาวลกอยู่ในเวียงแลวก็ไดทรงม้าจากเวียงเจดลน
้
็
ไปยังเวียงเชียงใหม่อย่างรวดเร็ว จึงพบว่าท้าวลกที่พระองค์เนรเทศไปอยู่เมืองยวมใต้นั้น ได้ประทับรอพระองค ์
ในพระราชมนเทียรแล้ว
ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ได้กล่าวถึง การประจันหน้าของพระราชบิดาและท้าวลก ว่า “รุ่งเช้า พระญา
้
พ่อลูกจิ่งออกนั่งตั่งงกแลตนอันอยู่ข้างโรงหางเบื้องเหนือ พระญาสามประหญาตนพ่อจิ่งหื้อไปนิมนต์เจา
3
ั้
คณะสังฆะมาพร้อมกัน พระญาทัง ๒ อยู่บ่ปาก” ข้อความนี้ได้ซ่อนอารมณและความรู้สึกของทงสองพระองค ์
์
พระราชบิดาคงอยู่ในอารมณ์ที่ทั้งงงสงสัยและทั้งโกรธที่พระราชโอรสเข้ามาในพระราชมนเทียร ส่วนพระราช
โอรสก็คงยังไม่กล้าที่จะเจรจาอะไรจึงอยู่ในสภาวะที่ “กลืนไม่เข้าคายไม่ออก” พระญาสามฝั่งแกนจึงตรัสว่า
“เมืองเชียงใหม่ทังมวลนี้คหากเปนราชสัมปัตติแห่งข้าแล บัดนี้ผู้ข้าจักขอเวนเมืองนี้หื้อลูกข้าเจาทาวตลกหื้อเป
็
ิ
้
้
นพระญา” แล้วทรงกระทำการอภิเษกให้ท้าวลกเป็นพระญาครองเมืองเชียงใหม่
พระญาสามฝั่งแกนจึงกล่าวเตือนพระราชโอรสในฐานะมหาราชองคใหม่ว่า “ดั่งมันผู้ชื่อสามเดกย้อยนี้
็
์
พ่อกรุณามัน หื้อมันกินเข้ารองตั่งชู่ที่ดีหลี มันยังบ่ซื่อแก่พ่อดาย ส่วนเจ้าลูกรักพ่อบ่กรุณามันทันพ่อไหนง่าย
ั
ี้
แม่นชื่อว่ามันมาค้ำชูเจ้าหื้อเปนพระญาแล้ว มันค็ยังจักบังเกิดใจคดเลี้ยว บ่ซื่อแก่เจ้าเล่าดาย เจ้าอย่าว่าจกเลยง
4
มันไว้เป็นเจ้าเปนขุนผู้ใหญ่สักเม็ดเทิอะ ส่วนพ่อนี้ เพิงใจที่ใดค็จักขอไพอยู่ที่นั่นชะแล ว่าอั้น” จะเห็นว่าคำ
กล่าวนี้แบ่งออกเป็น ๒ ประเด็น คือ
1 เมืองยวมใต้ คือ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ห่างจากเมืองเชียงใหม่ไปทางทิศใต้ประมาณ ๒๐๐ กิโลเมตร
2 เป็นลูกชายคนที่ ๓ ของครอบครัว มีชื่อว่า เด็กย้อย
3 ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, ๒๕๓๘, หน้า ๖๐.
4 ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, ๒๕๓๘, หน้า ๖๐.
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๙
