Page 14 - STAV broj 260

1. MART - DAN NEZAVISNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE

Socijalističke Federativne Republike
Jugoslavije (SFRJ), složene savezne dr-
žave u kojoj su, s obilježjima državnosti
bile šest republika, među kojima i SR-
BiH. Njihov cilj bio je da se pod krin-
kom borbe za Jugoslaviju, na svim teri-
torijama gdje žive Srbi, uspostavi “Velika
Srbija”, po ideološkoj paroli “svi Srbi u
jednoj državi”, u kojoj nema mjesta za
nesrbe. Taj ekstremno nacionalistički
politički pokret, pored ukidanja auto-
nomije Kosova, izbacivanja Slovenije i
polovine teritorija Hrvatske iz Jugosla-
vije, podrazumijevao je i zagovarao ne-
stanak državnog subjektiviteta Bosne i
Hercegovine, Crne Gore i Makedonije.
Očito, to je bila formula za “Veliku Srbi-
ju”, što se širom Jugoslavije, a posebno u
Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i Crnoj
Gori pokazivalo širenjem ideja četničkog
pokreta i otvorenim prijetnjama novim
pokoljima nad nesrpskim stanovništvom.
Imajući u vidu ranije četničke pokolje,
posebno one tokom Drugog svjetskog
rata, uznemirenost je nesrpskog stanov-
ništva eskalirala, a pitanja njegove zaštite
od progona i pokolja postala su najvažnija
preokupacija. U toj preokupaciji nastali
su politički pokreti za odbranu ugroženih
naroda, nemoćnih da demokratiziraju i
odbrane Jugoslaviju, a svjesnih da zašti-
tu od četničkih progona i pokolja mogu
ostvariti jedino ako sačuvaju državni su-
bjektivitet svojih republika.
U takvim okolnostima sredinom
1991. godine dogodio se kratkotrajan rat
u Sloveniji. Ishod tog rata bila je nezavi-
snost Slovenije. Također, sredinom 1991.
godine i politički sukobi u Hrvatskoj
eskalirali su u rat. Hrvatska je ostvarila
nezavisnost i međunarodno priznanje,
ali je na njenoj teritoriji uspostavljena
paradržavna tvorevina, takozvana Re-
publika Srpska Krajina. Makedonija
je relativno lahko, bez rata, ostvarila
nezavisnost i međunarodno priznanje.
U formi takozvane Savezne Republike
Jugoslavije Crna Gora ostala je lojalna Politička platforma i ciljevi u zalaganju Bošnjaka i Ostalih koji žive u Bosni i
Miloševićevom režimu. za nezavisnost i međunarodno priznanje Hercegovini da se suzbije zlo fašizma,
Tako se dogodilo da su želje građana i Bosne i Hercegovine bila je Rezolucija ZA- nacionalne, vjerske i rasne mržnje i ne-
naroda Bosne i Hercegovine da se demo- VNOBiH-a donesena u Mrkonjić-Gradu trpeljivosti. Sve odluke koje su početkom
kratizira i očuva Jugoslavija postale ilu- 25. novembra 1943. godine. Političke vri- “devedesetih godina” donesene za neza-
zorne. Alternative su mogle biti da se Bo- jednosti i intencije odluka ZAVNOBiH-a visnost i međunarodno priznanje Bosne
sna i Hercegovina dobrovoljno stavi pod ugrađene su u političku platformu Pred- i Hercegovine imale su istu ambiciju kao
kontrolu Miloševićevog režima, s jasnim sjedništva RBiH za odbranu nezavisne i i odluke ZAVNOBiH-a.
posljedicama koje su bile pogubne za dr- suverene, međunarodno priznate BiH. Upravo zato, neprijatelji Bosne i Her-
žavni subjektivitet Bosne i Hercegovine i Zalaganje za nezavisnost Bosne i Her- cegovine istovremeno su i jednako protiv
za fizički opstanak nesrpskog stanovniš- cegovine iz “devedesetih godina” treba odluka ZAVNOBiH-a iz 1943. i protiv od-
tva u njoj; da Bosna i Hercegovina kre- smatrati da je kontinuitet u zalaganju za luka koje su tokom 1991. i 1992. godine
ne putem nezavisnosti i međunarodnog vrijednosti ZAVNOBiH-a. To su vrijedno- donesene za nezavisnost Bosne i Hercego-
priznanja. Patriotske snage raznih naci- sti univerzalnog dobra putem zajedništva, vine. Usporedbom ideoloških i političkih
onalnih, vjerskih, ideoloških i socijalnih razumijevanja i skladnog povezivanja lju- obilježja koje su imali domaći profašistički
slojeva stanovništva, u demokratskoj pro- di različitih nacija i vjera. Tokom Drugog politički i vojni faktori koji su se tokom
ceduri, odlučile su se za međunarodno svjetskog rata ZAVNOBiH je bio epilog Drugog svjetskog rata suprotstavljali na-
priznanje Bosne i Hercegovine. u jedinstvenim težnjama Srba, Hrvata, rodnooslobodilačkom pokretu, subjektu

14 27/2/2020 STAV