Page 35 - STAV broj 289

“BLOCKBUSTERI” IZ DOLINE WADI RUM

unarni krajolik jordanske doline Wadi Rum
Lmjesto je na kojem su snimljeni brojni holi-
vudski hitovi. Posljednji od njih bio je posljednja
epizoda sage Ratovi zvijezda. Spektakularna
pustinja, sa svojim svjetlucavim crvenim pije-
skom, veličanstvenim dinama i zapanjujućim
kamenim formacijama bila je mjesto gdje je
Peter O’Toole snimljen kako jaše na konju
u epu Lawrence of Arabia iz 1962. godine.
Od Matta Damona u Marsovcu do Willa
Smitha u “Disneyevom” Aladinu jordanske
su vlasti ponosne jer se raznoliki krajolici te
kraljevine pojavljuju u nekim od najvećih ho-
livudskih blockbustera. Kraljevska filmska glavnoj ulozi donio je na veliko platno čaroliju Nassar, izvršni direktor firme Zaman Project
komisija Jordana osnovana je 2003. godine ružičastog arheološkog grada Petra, pozna- Management, firme za proizvodne usluge u
kako bi promovirala zemlju kao “ogroman tog po svojim ukrašenim hramovima usječe- Jordanu, rekao je da je trebalo pet mjeseci
studio na otvorenom”, kaže njezin direktor nim u stijene. Zapanjujuća i dobro očuvana da se pripremi za snimanje posljednjeg dije-
Mohannad Al-Bakri. Da bi privukla strane fasada od pješčenjaka Petrine Al-Khazneh, la Ratova zvijezda. Njegova firma filmašima
filmaše, komisija kojom predsjeda princ Ali, za koju neki kažu da potječe iz prvog stolje- pruža sve, od obroka do hotelskih rezerva-
jedan od polubraće kralja Abdullaha II, nudi ća prije Krista, predstavljala je ulaz u hram u cija i prijevoza.
finansijske poticaje. Kompanije mogu dobiti kojem se nalazi Sveti gral. Slikoviti gradić Madaba južno od Amana ko-
i povrat novca u iznosu od 10 do 25 posto Dijelovi “Disneyevog” remakea za Aladin sni- rišten je za repliciranje starih grčkih sela, dok

za najmanje milion dolara (0,9 miliona eura) mljeni su u dolini Wadi Rum, “prirodnom izbo- je prirodni rezervat Azraq, istočno od glav-
potrošenih u kraljevstvu, kao i oslobođenje od ru za nas”, rekao je režiser Guy Ritchie. Wadi nog grada, služio za rekreiranje južnoazij-
poreza na opremu koja se uvozi za snimanje. Rum poslužio je kao kulisa nagrađivanog filma skih regija. Irački ratni film The Hurt Locker,
No, filmaši također dolaze u Jordan snima- Lawrence of Arabia režisera Davida Leana, koji je 2010. osvojio Oskara za najbolju sli-
ti jer ih privlači raznolik i bogat krajolik koji kojeg su kritičari opisali kao možda najbolji ili ku i najbolju režiju, te triler Zero Dark Thirty
pronalaze u pustinjskom kraljevstvu, prema drugi najbolji film ikad snimljen. Rogue One: o CIA-inim operativcima koji prate Osamu
Bakriju. Tokom godina u zemlji su snimani Priča iz Ratova zvijezda također je snimljen bin Ladena snimani su i u Jordanu. Jordan
deseci stranih i arapskih filmova, uključujući u pustinji od koje zastaje dah, koja je često je također korišten kao mjesto snimanja na-
holivudske klasike poput Indiana Jones i po- poznata i kao Mjesečeva dolina, prije nego učno-fantastičnog epa Dine režisera Denisa
sljednji križarski rat. Film Stevena Spielber- što je mjesto ponovno izabrano za posljednju Villeneuvea, temeljenog na hvaljenom romanu
ga iz 1989. godine s Harrisonom Fordom u epizodu sage Uspon nebeskog hoda. Munir Franka Herberta iz 1965. godine.

MEĐU RUŠEVINAMA IDLIBA

irijci, koji su zbog ratnih dejstava napustili svoje domove i utočište utvrda sirijske opozicije u kojoj se trenutno nalazi blizu četiri miliona
Spronašli u selu Neyrab nadomak strateški važne četvrti Serakib u stanovnika, što lokalnog, što izbjeglih iz drugih regija. Istovremeno,
Idlibu, svakodnevno vode borbu za egzistenciju. Devet godina traje Idlib je jedna od najčešćih meta napada.
građanski rat u Siriji koji je odnio hiljade života, a milioni su raseljeni Uz posredstvo Turske, Rusije i Irana, tokom majskih pregovora 2017.
ili u izbjeglištvu. Oni koji su utočište pronašli u Neyrabu organizirali godine u Astani je Idlib proglašen zonom deeskalacije, baš kao i re-
su život među ruševinama. gije Homs, Istočna Guta i Deraa-Kuneytra. Assadove režimske snage
Na svakom koraku vidljivi su tragovi rata. Srušene stambene zgrade iskoristile su uspostavljeno primirje i uz podršku ruskih zračnih snaga
i oštećeni vjerski objekti svjedoče o okrutnosti snaga sirijskog pred- zauzele sve tri regije, dok je Idlib ostao pod kontrolom opozicije. Sto-
sjednika Bashara al-Assada i saveznika. Provincija Idlib najveća je tine hiljada civila iz tih regija izbjegle su u Idlib, i to u regije na samoj
sirijsko-turskoj granici.
U Sočiju je 17. septembra 2018. postignut dodatni dogovor o prekidu
sukoba i uspostavi demilitarizirane zone u Idlibu. Shodno dogovoru,
opozicione snage narednog su mjeseca povukle teško naoružanje iz
Idliba. Međutim, snage odane Assadovom režimu i njemu savezničke
ruske zračne snage ubrzo su nastavile artiljerijske i zračne napade te
u maju 2019. pokrenule i kopnenu ofanzivu u Idlibu.
Režimske snage i saveznici dosad su zauzeli pojedina područja na
jugu i jugoistoku Idliba, među kojima su Kefrenbude, Khan Shaikhun,
Maraatinuman, Saraqib, te periferije na sjeveru i istoku Hame, ali i
kote na jugu i zapadu Halepa. U napadima režimskih i savezničkih
snaga izvedenim na Idlib od 17. septembra 2018. poginulo je više od
1.800 civila. Od januara 2019. izbjeglo je više od 1,94 miliona ljudi.

STAV 17/9/2020 35