Page 62 - STAV broj 189
P. 62
DRUŠTVO
Bihać nekad DRUGA BIHAĆKA MEDRESA djeluju dvije medrese, što je bila privile-
IZ 1866. GODINE gija samo velikih gradova, centara uče-
potpuno ili djelimično uništena. Rijaset nosti, ili tzv. gradova medresa. Bihać je
Islamske zajednice u BiH iste je godine Prema novoj administrativnoj podje- 1864. godine dobio i ruždiju (niža gimna-
odobrio da se stara medresa na natječaju li, Bihać je 1865. godine postao sjedište zija), jednu od prvih srednjih škola u Bo-
proda, te da se sredstva ulože u izgradnju jednog od sedam bosanskih sandžaka, sni koju su mogla pohađati sva djeca bez
nove medrese. Uprkos tome, vakuf Meh- učvrstivši se kao okružni, administrativ- obzira na vjersku pripadnost. Isticala se
med-pašine medrese još dugo se nije ga- ni, politički, zanatski i privredni centar među ostalim bosanskim ruždijama, a iz
sio, nego su iz tih sredstava finansirane Krajine, a uz to i trgovački centar sjeve- nje je izišao veliki broj svršenika koji su
potrebe nove bihaćke medrese sve do je- rozapadne Bosne. Kultura i obrazovanje dobili mjesta pisara u sandžačkim i ka-
seni 1914. godine. u to vrijeme na području Bihaća dostižu dilučkim kancelarijama.
svoj vrhunac. Osnovano je više vjerskih,
Mnogi imami i muallimi iz druge po- kulturnih i naučnih institucija. Tada je u “Čestiti kajmakam Reuf-beg ustra-
lovine 19. i početka 20. stoljeća u Bihaću i Bihaću sagrađena i druga medresa. Od tada jao je u nastojanju da se u blizini dža-
okolini bili su iz redova svršenika ove me- nekoliko decenija u Bihaću istovremeno mije Fethija podigne medresa. Na nje-
drese. Ali svršenici ove medrese također su govu inicijativu, Vilajetska skupština u
bili i kadije i muderrisi, učitelji, nastavnici, Porušena sinagoga Sarajevu donijela je odluku da se na tom
profesori, vrhovne šerijatske sudije u Bosni, mjestu izgradi nova zgrada medrese, a do-
a dvojica su čak bili reisul-uleme Bosne i brovoljne priloge za njenu gradnju dao je
Hercegovine. Jedan od njih jeste Mehmed sam kajmakam, činovnici i brojni drugi
Džemaludin Čaušević, rođen 1879. godine ugledni građani kojima je bilo milo dičiti
u Bosanskoj Krupi. Osnovno obrazovanje se takvim pohvalnim djelom. Radovi na
stekao je kod svog oca, poznatog Ali-hodže. izgradnji medrese trajali su od 16. maja do
Kasnije odlazi u Bihać, gdje se upisuje u 15. juna 1866. godine. Mnogi historičari
medresu i četiri godine sluša predavanja muslimanskog školstva u Bosni ustvrdi-
Ahmeda ef. Ribića. Sa 16 godina odlazi u li su da je ovo prva medresa osnovana u
Istanbul, gdje nastavlja studije. Kao mlad Bihaću. Međutim, od osnivanja ove me-
student, odlazi u Edirne, gdje tokom rama- drese 1866. godine u Bihaću istovremeno
zana drži predavanja u poznatoj Selimovoj rade već dvije medrese. Prema statistič-
džamiji, a nakon toga 1898. godine upisu- kim podacima za 1876. i 1877. godinu,
je Mekteb-i nuvvab, da bi godinu kasnije spominju se dvije medrese u Bihaćkom
na prijedlog svog profesora prešao u Mek- kadiluku, a tokom 1883/1885. godine u
teb-i hukuk (pravni fakultet). Diplomirao Bihaću se nalaze dva muderrisa bihaćkih
je 1903. godine odličnim uspjehom. Dže- medresa Ahmed ef. Ribić i Sulejman ef.
maludin je bio napredan i pobožan čovjek. Šarac. Nastavni proces i organizacija me-
Za vrijeme studija i tokom cijelog života drese tekli su prema ustaljenom sistemu
bavio se tesavvufom. Kada je diplomirao,
vratio se u Sarajevo iako mu je u Istanbu-
lu nuđen lijep položaj. U septembru 1903.
godine imenovan je za profesora arapskog
jezika u Velikoj gimnaziji, a početkom 1905.
godine za člana Ulema-medžlisa, 1909. go-
dine za profesora Šerijatske sudačke škole,
26. marta 1914. godine svečano je ustoli-
čen na položaj reisul-uleme za Bosnu, te
1929. godine za prvog reisa svih muslima-
na Jugoslavije.
62 18/10/2018 STAV
