Page 20 - STAV broj 408 - 409

POLITIKA

Izložba Arhiva Federacije BiH

9. JANUAR

PUT U GENOCID

Izložba će biti održana u Narodnom pozorištu u Sarajevu, a tom prilikom
bit će najavljen i dokumentarni film ovoj temi Avde Huseinovića

Piše: Jakub SALKIĆ koji će biti realiziran u narednom periodu. Na izložbi će prvi put biti
prezentirani dokumenti koji jasno ukazuju da 9. januar i ono što
je poslije uslijedilo jeste sistematično, planirano izvršenje zločina.

rganizacijom izložbe i naučnog ZAJEDNICE OPĆINA srpskog naroda Bosne i Hercegovine” 9.
skupa “9. januar – put u geno- “Uglavnom, važno nam je da mlađim januara 1992. godine usvojena je Deklara-
cid” upravo na ovaj datum Arhiv generacijama objasnimo šta se tačno dešava- cija o proglašenju “Srpske republike Bo-
OFederacije Bosne i Hercegovine lo mi koji smo bili svjedoci toga znamo, ali sne i Hercegovine”. Jedan od poslanika
želi javnost upoznati s onim što je rezultat mlađim generacijama ništa ne znači ako im u toj samoproglašenoj skupštini Milutin
9. januara. kažete 9. januar, neustavni dan koji se slavi Najdanović na istoj sjednici je istakao:
“Mi želimo da kažemo šta je taj 9. januar u manjem entitetu. Ova aktivnost nam je “Današnjim aktom mi činimo još jedan
prouzrokovao, proizveo, šta je rezultat 9. ja- vrlo važna. Naučni skup i radovi s tog sku- korak ka našem zavetovanju da svi Srbi
nuara, da javnost bude upoznata na osnovu pa koji će također biti održan isti dan bit će žive u jednoj državi... Ako bi napravili
naučnih činjenica, historijskih fakata. Ar- objavljeni u stručnoj literaturi Arhiva. Na neku vrstu hijerarhije naših ciljeva, onda
hiv Federacije je za potrebe izložbe anga- ovaj način ne želimo biti nijemi posmatra- bi van svake sumnje na prvom mjestu
žirao tri mlada, ali prepoznatljiva naučna či i da nam drugi pišu iskrivljenu historiju trebalo da bude uspostavljanje jedinstve-
radnika i stručnjaka iz oblasti istraživanja nego da dokazujemo argumentima i činje- nog državnog prostora od teritorija gdje
zločina i genocida. Riječ je o dr. Muameru nicama šta je ustvari uzrokovao 9. januar”, u većini žive Srbi. To mora da bude naš
Džananoviću, naučnom saradniku Instituta kaže Ćuprija. minimum…”
za istraživanje zločina protiv čovječnosti i U proljeće 1991. godine Srpska demo- Prije toga SDS je organizirao i takozvani
međunarodnog prava Univerziteta u Sara- kratska stranka (SDS) je počela udruživati “plebiscit srpskog naroda”, koji je također
jevu, dr. Jasminu Mediću, naučnom sarad- u takozvane “zajednice općina” one opći- bio nelegalan. Svrha tog plebiscita bio je
niku Instituta za historiju Univerziteta u ne u kojima je osvojila vlast na izborima pokušaj osiguravanja legitimiteta i legalite-
Sarajevu, i dr. Hikmetu Karčiću, naučnom nekoliko mjeseci ranije. Republički Ustav ta za donošenje odluke o proglašenju “Srp-
saradniku Instituta za istraživanje zločina dopuštao je udruživanje nekoliko općina ske republike Bosne i Hercegovine” kako
protiv čovječnosti i međunarodnog prava u “zajednice općina”, ali ne na osnovu et- bi skora velikosrpska agresija na Bosnu i
Univerziteta u Sarajevu. Oni su u svom vi- ničkog ili političkog kriterija, kako je to Hercegovinu bila prikazana kao građanski
šegodišnjem naučnom radu prikupili hilja- činio SDS, nego isključivo iz ekonom- rat. Dakle, svi postupci i organi koji su do-
de primarnih izvora koje koriste u objavlji- skih, privrednih, zdravstvenih i sličnih veli do proglašenja te paradržavne tvorevi-
vanju knjiga i naučnih radova, te izlažu u razloga. U općinama gdje nije pobijedio ne bili su nelegalni. Odluke o provođenju
zemlji i inostranstvu šireći naučnu istinu o na izborima SDS je izdvajao mjesne za- plebiscita i referenduma mogla je donijeti
onome što se dešavalo u našoj zemlji”, kazao jednice, ili njihove dijelove, s većinskim samo Skupština Socijalističke Republike
je direktor Arhiva FBiH Hajrudin Ćuprija. srpskim stanovništvom, proglašavajući Bosne i Hercegovine.
Dodao je kako će na izložbi prvi put biti ih “srpskim mjesnim zajednicama”, te Taj nelegalni čin desio se kako bi omo-
prezentirani dokumenti koji jasno ukazu- ih objedinjavao u takozvane “srpske op- gućio izvršenje najvažnije radnje koju je
ju da 9. januar i ono što je poslije uslijedilo ćine” – što je, također, bilo protivzakoni- SDS namjeravao učiniti u Bosni i Herce-
jeste sistematično, planirano izvršenje zlo- to – i udruživao ih u “zajednice općina” govini. Presude međunarodnih sudova,
čina, u prvih šest mjeseci nakon 9. januara koje su dobile prefiks “srpske”. Ubrzo je koji su se bavili Bosnom i Hercegovinom,
dogodili su se i najveći zločini i genocid u SDS učinio drugi nelegalan korak udru- tu radnju su okarakterizirale kao genocid.
Prijedoru, Foči, Višegradu..., to je doku- živanjem “zajednica srpskih općina” u Da bi se on proveo, morala se izgraditi pa-
mentovan, ali nepresuđen genocid. takozvane “srpske autonomne oblasti i radržavna organizacija koja bi formirala,
Izložba će biti održana u Narodnom regije” koje je objedinio 9. januara 1992. finansirala, logisticirala i rukovodila in-
pozorištu u Sarajevu, a tom prilikom bit godine u takozvanu “Srpsku republiku stitucijama neophodnim da izvrše geno-
će najavljen i dokumentarni film ovoj temi Bosnu i Hercegovinu”, koja je u augustu cid. Nije se mogla praviti vojska “Srpske
Avde Huseinovića koji će biti realiziran u 1992. promijenila naziv u Republika srp- republike Bosne i Hercegovine” niti njen
narednom periodu. ska. Na 5. sjednici takozvane “Skupštine MUP bez paradržavne organizacije kao ni

20 30/12/2022 STAV