Page 84 - STAV 89 17.11.2016

KULTURA/UMJETNOST/SHOWBIZ

Premijerno izvedena predstava “Otkrivanje žene” Harisa Pašovića

Stereotipni i

pojednostavljeni

teatarski pamflet

U Narodnom pozorištu u Sarajevu premijer- vrata”. Režiser “razotkriva” i teške živo-
no je izvedena predstava Otkrivanje žene te Hasanaginice i majke Jugovića, koje
režisera Harisa Pašovića koja predstavlja u okorjelom patrijarhalnom društvu nisu
svojevrsni nastavak Fudbalske priče/Ruže imale osnovna ljudska prva te čije su
za Anu Terezu iz 2011. godine, u čijem je uloge bile svedene na naporan fizički rad
centru radnje nasilni balkanski muškarac (operi, skuhaj, osuši...) te zadovoljenje svih
21. vijeka. Otkrivanje žene je, također, au- muškarčevih potreba. S druge strane, za
torski projekt koji nije zasnovan na određe- period ženinog prosvjetljenja navodi se
nom dramskom tekstu. Njime autor poku- Socijalistička Federativna Republika Ju-
šava “razotkriti” tradicionalnu, historijsku i goslavija, u kojoj je “mlada partizanka ko-
socijalnu ulogu žene u zemljama bivše Ju- nja jahala, pušku nosila i bombe bacala”.
goslavije te njen razvitak od krajnje podre- Prekidajući radnju komentarima i songo- enormnu popularnost stekla, prije svega,
đenosti do lažne ravnopravnosti. Ipak, ko- vima, odnosno koristeći V-efekt Bertolta zahvaljujući svom fizičkom izgledu. Da je
načni rezultat ne donosi razotkrivanje koje Brechta, koji gledaoce treba potaknuti zaista riječ o određenoj kontradiktornosti
predstavlja iznošenje nepoznatih, skrivenih na razmišljanje, kao primjer da se položaj u režiserskom konceptu predstave, po-
činjenica na površinu, već, zapravo, prezen- žene u balkanskom društvu, a prije sve- tvrđuje i scena u kojoj se uz pomoć ko-
tiranje općepoznatih stereotipa u balkan- ga bosanskohercegovačkom, nije mnogo mentara, tj. direktnog obraćanja publici,
skom društvu. Predstavu otvara impresivni promijenio niti u 21. stoljeću, režiser kori- folk-tekstopisac Marina Tucaković “pre-
koreografski prizor u kojem djevojke s jed- sti tekstove savremenih balkanskih pop, vodi” u “najvažniju spisateljicu Balkana”
nog mjesta na drugo na leđima prebacuju folk i turbo-folk pjesama – npr. tekst kan- koja se predano bavi problemima mladih
umorne starice, što simbolički predstavlja tautora Dine Merlina za pjesmu Kao moja djevojaka, njihovim strahovima, nadama,
nošenje teškog tereta sačinjenog od ženi- mati, u kojem se žena opisuje kao “kra- i zahvaljujući čijim tekstovima one nisu
nog historijskog i tradicionalnog nasljeđa. ljica, sluškinja, sve, al’ nikada po svom”. prepuštene same sebi. Za vrhunac dra-
Dekonstruirajući prikaz žene u kulturnom Kao pozitivan primjer uspješne žene koja maturške konfuznosti u predstavi poslužit
nasljeđu Balkana, Pašović zaključuje da je se izborila za svoja prava i svoj položaj u će izvedba jednog od nastupa američke
bosanska sevdalinka obilovala seksualnim društvu, Pašović navodi seks-simbol bivše pjevačice Beyoncé Knowles, kao još jed-
zlostavljanjem, i čak silovanjem žena, a kao Jugoslavije Lepu Brenu, zanemarujući či- ne “uspješne” žene koja svoje kćerke od-
primjer navodi sevdalinku Lijepi li su mostar- njenicu da i ona prezentira slične pjesme gaja da budu snažne i nazavisne žene, uz
ski dućani, u kojoj Suljagina Fata navodno koje ženu također smještaju u podređeni nedostatak obrazloženja: da li to znači da
biva silovana nakon što Mujo “zamandali položaj u odnosu na muškarca te da je se trebaju ugledati na nju, iza čije muzičke
karijere stoji muškarac (Jay Z)?
Upravo se u spomenutom nametanju vla-
stitog mišljenja publici, u kojem turbo-folk
nije predstavljen kao jedna od najvećih
balkanskih kulturoloških mana, već kao
neophodan društveni fenomen, a koji je
s vremenom postao obavezni teatarski
element Harisa Pašovića, krije centralni
problem predstave Otkrivanje žene, koja,
uprkos izvanredno osmišljenoj scenografiji
(Lada Maglajlić i Vedad Orahovac) i kosti-
mografiji (Irma Saje i Vanja Ciraj), nadasve
predanoj i snažnoj glumačkoj izvedbi žen-
skih uloga (Mediha Muslimović, Sanela
Krsmanović-Bistrivoda, Sanela Pepeljak,
Merima Lepić-Redžepović, Minka Muftić,
Irena Mulamuhić, Ejla Bavčić-Tarakčija,
Katarina Kikić i Berna Balić), ne uspijeva
ponuditi ništa više od stereotipnog i pojed-
Fotografija: Velija Hasanbegović nostavljenog teatarskog pamfleta.

84 17/11/2016 STAV