Page 79 - STAV broj 215

U književnosti se javio krajem šezdesetih godina 20. stoljeća i
objavio više od dvadeset knjiga putopisa, pripovijetki, radiodrama
i četiri romana: “Kasino” (1987), “Čovjekova porodica” (1991),
“Istorija bolesti” (1994) i “Jesenja violina” (2000). Književna
kritika pozicionirala je Tvrtka Kulenovića u sami vrh savremene
bošnjačke i bosanskohercegovačke književnosti

književnost, teatrologiju i bibliotekar- postmodernističke literature o kojem su
stvo Filozofskog fakulteta u Sarajevu. U napisani brojni eseji i naučni radovi. U
novembru 1974. godine doktorirao je na ovom je romanu Kulenović potvrdio da
temu Teorijske osnove modernog evropskog i upućenost autora u teorijske apstrakci-
klasičnog azijskog pozorišta na Filozofskom je ne mora nužno negativno utjecati na
fakultetu u Sarajevu, te je 1975. izabran u njegovu književnu produkciju. Štaviše,
zvanje docenta. Godine 1980. izabran je u pitanje je da li bi Istoriju bolesti bilo mo-
zvanje vanrednog profesora, a već 1983. guće napisati bez poznavanja savremenih
u zvanje redovnog profesora na Odsjeku književnih teorija, u koje je, kao profesor
za opću književnost i bibliotekarstvo (ka- književnosti, nesumnjivo bio upućen.
snije preimenovanom u Odsjek za kom- “Ako se sadržaj i forma, kako u životu,
parativnu književnost i bibliotekarstvo). tako i u umjetnosti, međusobno propituju
Predavao je na Akademiji scenskih i na taj način uslovljavaju akt međusob-
umjetnosti u Sarajevu, Akademiji umjet- nog postojanja, roman je i ovdje pronašao
nosti u Novom Sadu i na postdiplomskom svoj plašt čija će se tkanina vidljivo mije-
studiju Fakulteta dramskih umjetnosti u njati kako se, uslijed kretanja, zastajanja i
Beogradu. Učestvovao je na brojnim do- vijuganja priče, ponovo bude oblikovala
maćim i međunarodnim simpozijima. U slika značenja dva univerzuma: svijeta
dva navrata, 1981. i 1987. godine, bora- teksta i pojavnog svijeta, svijeta u kojem
vio je i predavao kao gostujući profesor u neposredno sudjelujemo procesom čita-
okviru Fulbrightove fondacije u SAD-u. nja i svijeta iz kojeg, ustvari, i dolaze mo-
U književnosti se javio krajem šezde- deli interpretativnih sudova svakoga od
setih godina 20. stoljeća i objavio više od nas ponaosob”, zapisao je profesor Edin
dvadeset knjiga putopisa, pripovijetki, ra- Pobrić u radu o romanu Istorija bolesti.
diodrama i četiri romana: Kasino (1987), Ovaj roman pokušava paralelno rekon-
Čovjekova porodica (1991), Istorija bolesti struirati epohu opsade Sarajeva i naratoro-
(1994) i Jesenja violina (2000). Iz bogate bi- vu svojevrsnu potragu za samim sobom. U
bliografije još valja izdvojiti putopise Oda- prikazivanju izokrenute stvarnosti u ko-
nost jugu (1970), Putovanje (1974), Pejsaži joj se na polifonijski način miješaju dva
zrelog doba (1979), Mehanika fluida (1987), svijeta – fikcije, odnosno literature kojom
Majka voda (2004); te zbirke pripovijedaka je obilježen jedan način života, i pojavne
Karavan (1981) i Trag crne žuči (2005). Ku- stvarnosti, odnosno granata s kojima do-
lenović je pisao i knjige iz oblasti književ- lazi novo i nepoznato doba – Kulenović
ne teorije i teatrologije: Indija i umjetnost postavlja glavnog junaka razapetog izme-
(1972), Čakra – Istok Zapadu danas (1973), đu književnih svjetova, s jedne, i redova
Teorijske osnove modernog evropskog i klasičnog za hljeb i vodu, s druge strane. Miješaju
azijskog pozorišta (1983), Umetnost i komu- se svjetovi i svjetonazori Kamijeve Kuge
nikacija (1983), Lektira I (1976), Lektira II i sarajevskog groblja Lav, Poncija Pilata
(1984), Lektira III (1989), Galerije (1990), i Čovjekove porodice, Majstora i Margarite
Rezime (1995) i Vrata koja se njišu (2008). i Lide i Tvrtka, Mersoa i Mame Milene
Također, pisao je i radiodrame, od kojih i najzad Borhesa i Kulenovića. Roman
valja spomenuti Smrt na fotografiji, Glasove Istorija bolesti samu književnost i čin či-
iz sjećanja, Karneval, Ornebuška stepa, San o tanja predstavlja kao put spasa u periodu
staklu, Smrt u Sarajevu i Poetiku odustajanja. agresije, a snažni kontrasti između bogatih
književnih svjetova i surovosti prezenta
ISTORIJA BOLESTI I u opsjednutom Sarajevu naglašavaju tra-
SADAŠNJOST STRADANJA gediju koju je proživio ovaj grad, skupa s
Književna kritika pozicionirala je autorom romana. Možda su upravo agre-
Tvrtka Kulenovića u sami vrh savreme- sija i preživljavanje opsade Sarajeva utje-
ne bošnjačke i bosanskohercegovačke cali na to da Tvrtko odluči ijekavizirati
književne produkcije. Iako je cijeli nje- svoj roman Čovjekova porodica, čime je
gov opus valoriziran kao nesvakidašnji definitivno potvrdio vlastitu pripadnost
i umjetnički veoma vrijedan, jedno nje- bosanskom govornom području. A kome
govo djelo ipak se istaknulo među dru- i čemu bi, ako ne Bosni, mogao pripadati
gima. Riječ je o romanu Istorija bolesti, čovjek koji je ponosno nosio ime slavnog
jednom od ponajboljih ostvarenja naše bosanskog kralja? n

STAV 18/4/2019 79