Page 55 - STAV 332-333

pozicije u Jemenu nad tamošnjom vladom, ženama, kojima je bilo uskraćeno pravo na saudijskim ratovima i upotrebom oružane
znatno je iscrpila saudijske resurse bez po- upravljanje automobilima, također je naiš- sile za postizanja ciljeva vanjske politike, što
stizanja ratnih ciljeva. lo na oduševljenje građana. je predstavljalo ozbiljan zaokret u odnosu
Dolaskom na vlast, Salman je pokazao i na dotadašnju tradicionalno proračunatu
JEMENSKI SLUČAJ: SVAKO IMA SVOJ spremnost da se ozbiljnije suprotstavi vjer- i suzdržanu vanjsku politiku.
VIJETNAM skom establišmentu i znatno je reducirao i Rijad je, prije dolaska na vlast Sal-
Naprotiv, Husi, koji se bore za veću marginalizirao njihovu ulogu u društvu i mana, primjenjivao politiku unutrašnjeg
ravnopravnost i pravo učešća u političkom državi. Posebno se suprotstavio i pokazao konsenzusa saudijske elite, koja je podr-
odlučivanju, a kojim podršku daje Islamska beskrupulozan odnos prema nosiocima i žavala politiku vladajuće porodice. Ta je
Republika Iran, iako se iranska podrška po simpatizerima islamskog reformskog po- politika – ranije provođena diplomatskim
pravilu preuveličava, s obzirom na to da su kreta “Sahwa”, koji se zalaže za veću libe- sredstvima, ekonomskim projektima i iz-
pokret Husija i razlozi njihove borbe izri- ralizaciju saudijskog društva i veću ulogu dašnim finansijskim davanjima, poznatim
čito lokalnog karaktera i nemaju nikakve reformskog islama u društvu, posebno na kao diplomatija putem čeka (chequebook
veze sa sirenjem šiijske ideologije, ne žele planu uspostave pravednijeg društva, većih diplomacy) i širenjem specifičnog apolitič-
prihvatiti pregovore o prekidu rata. ljudskih sloboda i prava i prava na slobod- nog redukcionističkog brenda saudijskog
Uprkos slabom naoružanju i tehnološ- no mišljenje u domenu politike, državne tumačenja islama kolokvijalno poznatog
koj inferiornosti u odnosu na sofisticirano administracije i općih sloboda. kao vehabizam, zbog ideja koje se pripisuju
američko i britansko naoružanje koje kori- Drugim riječima, Salman jeste pokre- islamskom reformatoru Muhammedu Ibn
sti Rijad, Husi su se u ovom sukobu poka- nuo određene reforme, ali su one ograni- Abdul Wehhabu – obično postizala efektiv-
zali kao pobjednici jer su uspjeli nanijeti čene na liberalizacije životnog stila koji je ne i željene rezultate.
velike gubitke saudijskim vojnim snagama, pokušao osloboditi kontrole koju je imala Širenje ove specifične saudijske vari-
uključujući i ciljeve unutar teritorije Kra- religija, ali izostale su reforme političkog jante islama, koju ne treba izjednačavati s
ljevstva. Osim toga, Husi su za kratko vri- sistema, a participacija građana u politici i reformskim selefizmom nastalim u Egiptu
jeme osvojili i veliki dio teritorije Jemena, administraciji i dalje je onemogućena. On pod utjecajem reformskih ideja modernijih
uključujući i prijestolnicu Sanaau. je ograničio i djelovanje civilnog društva, islamskih reformatora Muhammeda Abdu-
Rat u Jemenu i vojna podrška Rijada posebno onih njegovih aspekata koji su hua, Dzemaluddina Al-Afghanija, Abdu-
pobunjenicima u Siriji i snagama Halife kritični prema vladavini porodice Al-Saud. rrahmana Al-Kawakibija i drugih, bio je
Haftara u Libiji protiv legitimne i međuna- važan instrument saudijske vanjske poli-
rodno priznate vlade u Tripoliju iscrpili su EKONOMSKA TRANSFORMACIJA: VIZIJA tike kojom je ostvarivala utjecaj i osigura-
Rijad toliko da je uvođenje poreza i raznih 2030. vala islamski legitimitet širom islamskog
vrsta taksi te rezanje budžeta za socijalna Dio života u Kraljevstvu kojem Salman svijeta, a i među muslimanskim zajedni-
davanja, zdravstvo, obrazovanje i druge i njegova administracija posvećuju najveću cama u Evropu, Aziji, Africi, Americi i
potrebe postalo nužnost. Kako bi osigurao pažnju jeste ekonomija. Analitičari i posma- Australiji. Ono što je posebno iznenadilo,
neophodna sredstva za provođenje ekonom- trači prilika u Saudijskoj Arabiji vjeruju da a što na određen način također odražava
skih, ali i društvenih te donekle političkih grandioznim projektima kojim on želi iz- iskrenost mladog saudijskog prestolona-
reformi, Salman je prije nekoliko godina graditi Rijad zapravo želi povratiti naruše- sljednika jeste njegova nedavna izjava da
dao uhapsiti više stotina najbogatijih sau- ni i izgubljeni ugled, moć i utjecaj Kraljev- je Kraljevstvo ideologiju vehabizma na-
dijskih poslovnih ljudi, političara, pa čak stva u arapskom svijetu i šire. Ugled i moć mjerno širilo kao stratešku politiku jer
i članove svoje uže rodbine, pod optužbom Kraljevstva oslabljeni su i kompromitirani je to od njenih vladara tada zahtijevao
da su odgovorni za korupciju i nezakonito
bogaćenje na štetu interesa države i građana
ovog Kraljevstva. On je time uspio osigu-
rati milijarde dolara za potrebe državnog
aparata. Većinu utamničenih dao je oslo-
boditi nakon što su pokazali spremnost
na saradnju i platili traženi novac. Neke
od njih, posebno one koji predstavljaju
političku prijetnju njegovoj vladavini, za-
držao je u kućnom pritvoru, onemogućivši
im političko djelovanje.
Iako je ovaj incident bez presedana u
povijesti Kraljevine naišao na osude širom
svijeta, veliki segment saudijskog stanov-
ništva prihvatio ih je i pozdravio. Naime,
društvene reforme koje je inicirao Salman
naišle su na odobrenje mlađih slojeva sta-
novništva, obradovanih relaksacijom stega
koje je prethodno implementirala i nadgle-
dala vjerska policija (mutawwi’une). Među-
tim, te su reforme uglavnom omogućile širi
prostor za održavanje zabavne industrije,
sportskih i muzičkih događaja i reducira-
nja uloge vjerskog establišmenta u prisil-
noj implementaciji vjerskih normi glede
segregacije stanovništva. Ukidanje zabrane

STAV 16/7/2021 55