Page 56 - STAV 332-333

POLITIKA

Vizija 2030. - plan
ekonomksog razvoja
Planirani izgled futurističkog grada u Saudijskoj Arabiji Saudijske Arabije
Washington, a ta politika pomagala je u protekle dvije decenije uspjeli nametnu- Prije nekoliko mjeseci
borbi protiv ideoloških protivnika Ameri- ti kao regionalni trgovinski, ekonomski,
ke, Sovjetskog Saveza te njegovih satelita i finansijski i uslužni centar (hub) sama je Saudijska Arabija najavila
proksija širom svijeta. Ova Salmanova ni- po sebi uzdrmala ekskluzivni položaj Sa- je takozvani program
malo diplomatska izjava zapravo je ogolila udijske Arabije. Ona je do tada imala je-
kompletnu ovu strategiju koja je, naravno, dinstvenu poziciju kao centar islamskog HQ, što podrazumijeva
davno prepoznata kao takva, ali se o tome svijeta, tako da Rijad ranije nije morao
niko nije usuđivao slobodno govoriti na brinuti o ekonomskom aspektu svog pre- namjeru Rijada da prekine
takav način, barem ne u krugovima aktu- stiža. Tu komociju dobro je uzdrmala po- poslovne ugovore sa
alnih političkih dužnosnika, kako onih u java Dubaija, koji se uspio transformirati
Saudijskoj Arabiji, tako i onih u Washin- u svojevrsni regionalni arapski trgovin- stranim korporacijama čija
gtonu ili na Zapadu općenito. ski centar (powerhouse), zatekao je vlasti
Najnoviju saudijsku ekonomsku tran- u Rijadu bez dovoljno ekonomskih re- regionalna sjedišta nisu
sformaciju treba posmatrati kao pokušaj sursa potrebnih da bi Saudijska Arabija locirana u Kraljevini.
Rijada da povrati izgubljeni kredibilitet te sačuvala svoju centralnu ulogu i značaj.
iznova uspostavi regionalni primat i pre- Upravo u tom kontekstu viziju Muha- zbog ekonomskih i geopolitičkih ambici-
stiž Saudijske Arabije u arapskom svijetu meda bin Salmana (Vizija 2030) treba ja mladog prestolonasljednika u Rijadu.
koji je nekad imala kao ekonomska, diplo- posmatrati kao geopolitičku dimenziju i
matska, vjerska i vojna sila, a neki kritičari cilj ovog ekonomskog razvojnog progra- PRITISAK NA STRANE KOMPANIJE
čak smatraju da Rijad želi potpuno domi- ma da – poslužimo se Trumpovom fraze- Prije nekoliko mjeseci Saudijska Ara-
nirati regijom. ologijom – “Saudijsku Arabiju ponovo bija najavila je takozvani program HQ, što
Cilj ekonomske transformacije, u koju učini velikom” u očima njenih arapskih podrazumijeva namjeru Rijada da prekine
saudijske vlasti ulažu desetine milijardi susjeda i islamskog svijeta u širem smislu. poslovne ugovore sa stranim korporacija-
dolara, očigledno nema za cilj samo di- Cilj Salmanove vizije jeste da Kraljevinu ma čija regionalna sjedišta nisu locirana u
versificirati saudijsku ekonomiju ovisnu pozicionira kao regionalni zaljevski cen- Kraljevini. Ovaj zakon trebao bi biti u pot-
o nafti već iza toga stoji prava namjera Ri- tar trgovine i ekonomskih aktivnosti. U punosti primijenjen do početka 2024. godi-
jada da restaurira centralnu poziciju Sau- tom smislu on vjeruje da ima kapacitet i ne. Ova najava šokirala je ključne poslovne
dijske Arabije u zaljevskoj regiji i šire u neophodno znanje da u dogledno vrijeme menadžere širom zemalja Zaljeva, posebno
arapskom svijetu. potisne Dubai na margine ekonomskih one čije se korporacije nalaze u Dubaiju i
Iako su Rijad i Abu Dhabi bliski su- aktivnosti. Zbog ove mogućnosti, postoji drugim emiratima UAE-a. Bivši šef finan-
sjedi i politički saveznici, naravno ne u rizik da se odnosi Rijada i Abu Dhabija i, sija u Dubaiju Nasser al-Shaikh ovaj potez
potpunosti, činjenica da su se Ujedinjeni naravno, Dubaija, kao jednog od emira- Rijada okarakterizirao je uperenim protiv
Arapski Emirati, posebno Dubai, tokom ta, dodatno zakompliciraju u budućnosti principa jedinstvenog zaljevskog tržišta koje
zagovara asocijacija zemalja Zaljevskog vi-
jeća za saradnju (GCC). Da li će Saudijska
Rat u Jemenu i vojna podrška Rijada pobunjenicima u Arabija metodom prisile uspjeti Rijad pozi-
Siriji i snagama Halife Haftara u Libiji protiv legitimne i cionirati u centar trgovačkog i ekonomskog
arapskog sistema u Zaljevu, još se ne može
međunarodno priznate vlade u Tripoliju iscrpili su Rijad precizno utvrditi niti predvidjeti. Ali, ono
toliko da je uvođenje poreza i raznih vrsta taksi te rezanje što se već osjeti jeste pojava da kompanije
koje imaju masivne i važne uloge i investi-
budžeta za socijalna davanja, zdravstvo, obrazovanje i cije u Kraljevini razmišljaju registrirati se
u Saudijskoj Arabiji, ali će to, vjeruju do-
druge potrebe postalo nužnost. bro obaviješteni analitičari, najvjerovatnije

56 16/7/2021 STAV