Page 58 - STAV broj 428

DRUŠTVO

Piše: Amir SIJAMHODŽIĆ
Stara džamija u Gnjilavcu pored Cazina

ČUDOM

U SAČUVANO
podugom nizu bespotrebno uklo-
njenih starih krajiško-bosanskih
džamija rijetki su primjeri onih
koje su uspjele izbjeći sličnu sud-
nadležnih za očuvanje, ili pak u svijesti BLAGO
binu. Razlog očuvanju takvih džamija
mogao bi se tražiti u snazi njihove ljepo-
te kojom su privlačile pažnju institucija

pojedinaca iz neposredne blizine koji su
se bezrezervno suprotstavljali svakom po- Stara džamija na Gnjilavcu jedna je od
kušaju njihova rušenja. U sve izraženijoj najvjernijih preslika male krajiške seoske
tromosti institucija postdejtonskog druš-
tva briga o očuvanju kulturnog naslijeđa džamije s četverostrešnim krovom. Po svojoj
uglavnom pada na istaknute pojedince, za-
vičajne entuzijaste i zaljubljenike u nasli- arhitekturi i unutrašnjem uređenju jedinstvena
jeđe, te općenito na ljude širokog pogleda je u Bosni i Hercegovini. Prvobitno izgrađena
i otvorenog uma. Tako je bilo i sa starom
džamijom u naselju Gnjilavac pored Cazi- kamena munara zbog problema s postepenim
na, koja je između ostalog najviše opstala naginjanjem zamijenjena je novom 1972. godine.
zbog odlučnosti nekolicine savjesnih dže-
matlija. Uslijed realne potrebe za većim i
funkcionalnijim objektom, džemat je 2007.
godine dobio novu džamiju, a ona stara i
danas ponosno stoji u neposrednoj blizini.
Iako je u građevinsko-arhitektonskom smi-
slu džamija u prilično dobrom stanju, sve
vrijeme ona čeka na ozbiljniju restauraciju
unutrašnjosti. Tek tad, s postojećom vanj-
skom ljepotom, te naknadnim uređenjem i
ukrašavanjem njenog enterijera, džamija bi
zaokružila svoju arhitektonsku osobenost,
dobila pravu funkciju, te se pozicionirala
na turističku i kulturno-historijsku mapu
najvrednijih sakralnih objekata krajiško-bo-
sanske islamske arhitekture na području
medžlisa i grada Cazina, ali i šire.
Stara džamija u Gnjilavcu izgrađena je
1939. godine, a narodnu predaju o njenom
proklanjavanju na dan kada je Hitlerova
Njemačka napala Poljsku potvrđuje i pi-
sanje Glasnika Islamske vjerske zajednice,
u kojem se navodi da je svečanost otvora
organizirana 1. septembra 1939. godine.
Gradnja džamije trajala je dvije godine, a
osnovna materijalna potpora njenom podi-
zanju bili su mještani. Na osnovu sačuvane
privatne arhivske građe poznato je da su
u građevinskom odboru za izgradnju bili
Ale Delalić, Bešo (Mahmuta) Durić, muh-
tar Hasan (Beše) Durić, mutevelija Murat
(Zajima) Porobić, te imam Ibrahim ef.
Rekić. Džamiju je zidao Osman Bajrić, a
prema uputama Ale Omanovića. Prvobitno
izgrađena kamena munara zbog problema
s postepenim naginjanjem zamijenjena je
novom 1972. godine, koju je podigao maj-
stor iz Teslića uz pomoć Mustafe Mudže Stara džamija u Gnjilavcu 2023. godine, sa munarom nove u pozadini

58 19/5/2023 STAV