Page 68 - STAV broj 229

DRUŠTVO

210 godina od genocida nad Bošnjacima

u Sjenici
SISTEMSKI

PRIKRIVANI

ZLOČIN

O velikom zločinu srpskih ustanika počinjenom 1809. godine nad
sjeničkim Bošnjacima govorilo se veoma malo u historiografiji,
a tek su u posljednjih desetak godina pojedini mediji pokušali
rekonstruirati masovna ubistva u ovom gradu na Pešterskoj visoravni.
Kada je riječ o bošnjačkim piscima, ove teme u svom romanu Fetva

dotakao se Murat Baltić, zbog čega je pao u nemilost srpske vlasti

Piše: Admir LISICA muslimanima u ovom gradu. Prvi srp- dalje prema Bosni, koja se u tom vreme-
ski ustanak koji je predvodio Karađorđe nu činila kao sigurno mjesto.
Petrović započeo je tokom 1804. godine,
evetnaesto stoljeće za Bošnjake kada dolazi do pobune protiv muslimana NI DJECA NISU POŠTEĐENA
i općenito muslimane Balkana u šest nahija. Srpski vojnici napadali su Kao i mnogo godina poslije, srpski voj-
donijelo je niz radikalnih pro- tokom Prvog srpskog ustanka muslimane nici nisu ispoštovali postignuti dogovor
Dmjena. Posebno se to odnosi na i uništavali njihovu imovinu, što je rezul- o mirnom napuštanju muslimana, već su
muslimane u Srbiji koji su uslijed Prvog i tiralo masovnim iseljavanjima. Pet godi- odmah pri njihovom napuštanju tvrđave
Drugog srpskog ustanka doživjeli značaj- na od početka ovog ustanka srpski vojnici počeli s masovnim ubijanjem. U ovom zlo-
ne ljudske gubitke. Srpski ustanci bili su i predvođeni Karađorđem Petrovićem od- činačkom piru Karađorđevih sljedbenika
pokretač masovnih iseljavanja musliman- lučili su da napadnu i područje današnjeg ubijani su podjednako muškarci i žene, ali
skog stanovništva iz Srbije prema Bosni Sandžaka. Nakon ranijih neuspjelih po- i djeca, što ovu genocidnu namjeru čini još
i Turskoj. Koliko je početak 19. stoljeća kušaja da zauzmu Novi Pazar, srpski voj- strašnijom. Brutalna i sistematska ubistva
bio težak za Bošnjake i ostale muslimane nici napali su obližnju Sjenicu, u kojoj je dosegla su broj od 2.500 muslimana, što je
u Srbiji, svjedoči i genocid u Sjenici, koji živjelo oko 5.000 muslimana. Karađorđe činilo oko polovine tadašnjeg stanovništva
je počinjen 1809. godine. O ovom velikom je sa svojim vojnicima žestoko napao Sje- u Sjenici. Karađorđe se nije zadovoljio ubi-
zločinu srpskih ustanika nad sjeničkim nicu, u kojoj se nalazilo dosta muslimana stvima, već je naredio da se divljački po-
Bošnjacima govorilo se veoma malo u iz Nove Varoši i okoline, koji su, uslijed jedinačno odsijecaju glave muslimanima,
historiografiji, a tek u posljednjih dese- ranijih naleta srpske vojske, bili primo- koje je u konačnici ritualno javno nabio na
tak godina imamo pojedine medije koji rani napustiti svoje dotadašnje domove. kolčeve kao poruku ostalim muslimanima
su pokušali rekonstruirati masovna ubi- Sjenički muslimani, svjesni opasnosti, Sandžaka, ali i Srbije. Sandžački historičar
stva u ovom gradu na Pešterskoj visorav- odlučili su se na otpor napadačima u po- Esad Rahić u svom djelu Prvi srpski usta-
ni. Kada je riječ o bošnjačkim piscima, četku. Odbranu sjeničkih Bošnjaka mu- nak i njegov uticaj na prilike u Novopazar-
ove teme u svom romanu pod nazivom slimana predvodio je Mustaj-beg Čavić, skom Sandžaku, Novopazarski zbornik 2009.
Fetva dotakao se Murat Baltić, zbog čega koji se trudio zaustaviti ulazak srpske voj- zapisao je zapažanje izvjesnog Antonija
je pao u nemilost tadašnje srpske vlasti ske unutar tvrđave u Sjenici. Malobrojni Protića, koji je svjedočio ovim zločinima
koja je provodila represiju nad sandžač- i slabo opremljeni branitelji Sjenice nisu srpske vojske. “No, ujutru, kad su započe-
kim Bošnjacima. mogli dugo izdržati pa su se odlučili na li Turci izlaziti iz grada, Srbi ne čekajući
Srpskoj intelektualnoj eliti tada, kao ni pregovore s napadačima koje je predvo- da izvrve iz grada, no započnu uskakati
danas, nije bilo u cilju da se događajima u dio Karađorđe Petrović. Nakon pregovo- preko zida unutra. Karađorđe je branio i
Sjenici od prije tačno 210 godina pridaje ra, odlučeno je da se branioci predaju, a odbijao, ali nije mogao vojsku zaustaviti.
veliki značaj, što je potpuno razumljivo da će srpska vojska zauzvrat pustiti mu- Turci jedva uspeju tri časti izaći iz grada,
zbog obima zločina koji je počinjen nad slimansko stanovništvo da napusti grad a proći koji su se zatekli, okrenu na naše

68 25/7/2019 STAV