Page 44 - STAV broj 315

DRUŠTVO

Jean Baudrillard, nezavisni intelektualac
Stub časti
koji je objelodanio smrt istine

EVROPSKA JE ISTINA MRTVA

– ŽIVJELA BAUDRILLARDOVA

ISTINA O BOSNI I HERCEGOVINI

Dotičući se neposredno Bosne i Hercegovine u vrijeme Agresije,
Baudrillard je skidao maglu koju je svijet (posebno Evropa)
bacao na očigledno uništavanje međunarodno priznate zemlje i

Piše: Mirzet HAMZIĆ nestanak jednog naroda. Stavljajući problem Bosne u širi kontekst,
upozoravao je da svijet u isumiliranoj stvarnosti ovoj zemlji, zbog

njene muslimanske komponente, nikad neće dozvoliti ulazak u
red “mogućih” država. Zato je i danas aktuelan.

audrillard je knjigom Simula- upozoravaju da ključ koji imaju ne bi nije imala veze s objektivnom realnošću.
krumi i simulacija iz 1981. godi- trebalo koristiti za zaključivanje svakog Nesreća, bijeda i jad ljudi Bosne postali
ne praktično objelodanio kraj pomaka ka normalizaciji bosanskoher- su sirovina primitivnog okruženja koje
Bistine. Stvarnost više ne postoji cegovačkog prostora. su stvarali. U nastalom ambijentu, po
nego samo ono što se isimulira kao stvar- Dok je trajala Agresija na Bosnu i Baudrillardu, Srbi kao izvršioci etničkog
nost. Ko pokaže više vještine u tretira- Hercegovinu, Baudrillard nije postav- čišćenja (a kasnije i genocida) udarna
nju historijskih dešavanja nametnut će ljao pitanje prirode rata. Nije se zakla- su pesnica Evrope, njihova avangarda.
to kao istinu. Baveći se, između ostalog, njao iza fraza o poluotoku vječitih sukoba Stoga bi Bošnjaci, opet po Baudrillar-
Vijetnamskim ratom, Baudrillard je po- nego u eseju Posrbljavanje Zapada (Li- du, morali biti svjesni da ih je osudio
kazao da između onog što se zaista zbilo bération, 3. juli 1995) kaže: ne samo da su međunarodni demokratski poredak, a ne
i onoga što se nametnulo ne postoji ni Srbi agresori, što je kucanje na otključana neki ostaci tumora zvanog fašizam. Zna-
približna podudarnost. Odnosno, da se vrata (i upozorava na nešto mnogo opa- ju da im slijedi uništenje, protjerivanje
samo stalnim podgrijavanjem izvjesnih snije), nego su i oni (Srbi) naši (evropski) ili isključenje, kao i svim heterogenim
događaja održava njihovo prisustvo u saveznici u poslu čišćenja buduće Evrope, i buntovnim elementima širom svijeta.
realnom svijetu. lišene svih nepoželjnih manjina, budućeg Vraćajući se bosanskoj temi početkom
Tako dolazimo u poziciju da, prak- svjetskog poretka oslobođenog svakog radi- jula 1995, Baudrillard ide korak dalje.
tično, nije važno šta se dešava koliko je kalnog preispitivanja njegovih sopstvenih Imenuje da bi se Srbi, koje je Evropa,
bitno kako će se dogođeno interpretirati. vrijednosti – demokratske diktature, čovje- kao opravdanje da ne čini ništa, ime-
Baudrillard je to i razumio i obja- kovih prava i slobodnog tržišta. novala kao zle i psihopate, nikad neće
snio. No, to do kraja života nije prihva- Baudrillard se neposredno bavio Bo- zaustaviti. Sve što se preduzima prema
tio. Istina je prognana, parafraziramo snom i Hercegovinom, tačnije Sarajevom, Srbima samo su dimne bombe, a da bi
Baudrillarda, ali to ne znači da se za nju poslije videa Koridor slobodnog govora na prave, efikasne, razorne bile upotrije-
treba prestati boriti. Stoga su njegovi TV Arte, simultano prenošenog iz Stra- bljene samo ukoliko bi došlo do zna-
radovi, i kad su tematski bili daleko od sbourga i Sarajeva 19. decembra 1993. čajnije muslimanske ofanzive. Dolazi se
Bosne i Hercegovine, važni za razumi- godine, esejom Bez milosti za Sarajevo, do toga da Evropa (Baudrillard upotre-
jevanje dešavanja u ovoj državi koju koji je printan u Libérationu 7. januara bljava zajedničku imenicu mi) štiti Srbe
svijet, od njezine nezavisnosti, tretira 1994. godine. Iako nije krio divljenje za dok obavljaju svoj posao. Pričom, a ne
kao pastorče. Bilo je to bitno u drama- Sarajlije koje su demonstrirale superiorni činjenjem Evropa se bori protiv Srba u
tičnom periodu od 1992. do 1995, ali, stav očaja, patnje i razočaranosti u odnosu ime multikulturne Evrope. Pri tome žr-
nažalost, ništa nije manje aktuelno ni na Evropljane, pune licemjernog saosjeća- tvuje drugu kulturu koja suprotstavlja
danas, jer oni koji su se obavezali da nja s ljudima u opsjednutom gradu, još je svoje vrijednosti ravnodušnom svjet-
će nadgledati transformaciju Bosne jednom podvukao da treba ugasiti i po- skom poretku.
i Hercegovine od ratnog poprište do sljednju iluziju ako su je žrtve u Bosni U tome Baudrillard nalazi razloge
evropske demokratije ne uzimaju sje- i Hercegovini još imale. Evropa je kon- za beskonačni rat. Evropa bi bila zado-
kiru iz ruku zvanične srpske politike stantno ponavljala moramo nešto preduzeti voljna rješenjem ako bi uvjerila Bošnja-
kojom nemilice komadaju i sakate ovu i ta priča bila je opravdanje za nečinjenje. ke da su sami krivi za vlastitu nesreću.
zemlju, niti zvaničnu hrvatsku politiku Tako su uspostavljali vlastitu realnost koja Najbolje bi bilo da to prihvate milom.

44 19/3/2021 STAV